Ekspertlər ABŞ-ın, AB-nin Bakı ilə münasibətlərinin real durumundan danışdılar

Qərb mediasında Azərbaycanla və Azərbaycan hökuməti ilə bağlı tənqidi yazıların sayı son zamanlar ciddi şəkildə artıb. Hücum kampaniyasının vüsət aldığı ötən həftə hətta Azərbaycanın prezidenti tərəfindən Avropa Birliyinin səfirlərini qəbul edərkən də dilə gətirildi. Bəs Azərbaycan hökumətinin ABŞ-la, Avropa Birliyi ilə münasibətləri mediada təqdim olunduğu kimi çox gərgindir, yoxsa əslində münasibətlər heç də pis deyil, hansısa xüsusi dairələrin sifarişi ilə hücum kampaniyası aparılır?

Politoloq Elşən Mustafayev bildirdi ki, ABŞ və Avropa Birliyi ilə münasibətlər hər zaman mediada təqdim olunan kimi olmur. Bəzən ola bilər ki, bu münasibətlər mediada təqdim olunandan daha gərgin və yaxud ondan xeyli yumşaq olsun. Əslində isə əlaqələrin hansı səviyyədə olduğunu rəsmi tərəflər daha yaxşı bilir. Mediada təqdim olunan qiymətlər isə ya jurnalistlərin araşdırmalarından gəldiyi nəticələrdən, ya da rəsmilərin mediaya sızdırdığı lazım bildikləri qədər informasiyalardan doğur: “Bu da münasibətlərin hansı səviyyədə olduğu barədə fikirlər yürütməyə əsas versə də tam mənzərəni açmır. Dövlətlər arasında olan münasibətlərdə əsas faktorlardan biri də odur ki, mümkün qədər körpülər yandırılmasın. Yaranan narazılıqlar nə qədər böyük ölçüyə gəlsə də danışıqlar üçün yer saxlanılmasına hər zaman fikir verilib.

Bu gün üçün Azərbaycan hakimiyyətinin Qərblə münasibətlərində razılaşdırılmayan məqamlar kifayət qədərdir. Bu, Avropa Parlamentinin bəyanatlarında, ABŞ sözçülərinin, açıqlamalarında, hökuməti öhdəlikləri yerinə yetirməyə çağırışlarda özünü göstərir. Amma eyni zamanda danışıqlar da davam elətdirilir. Bu gün Avropa Birliyi ilə saziş layihəsinin hazırlanması ilə bağlı proseslər davam edir, digər məsələlərdə də müəyyən işartılar var. Deməli tərəflər münasibətlərin davam etdirilməsində və normallaşdırılmasında maraqlıdırlar”.

Gənc Demokratlar İnstitutunun rəhbəri Yeganə Hacıyeva isə bildirdi ki, müxtəlif media orqanlarında Azərbaycanla, hakimiyyətlə bağlı yazılanların əksəriyyəti rəsmi mövqe deyil, jurnalistlərin, müxtəlif lobbi qruplarının sifarişi ilə yazılan yazılardır: “O cür yazıları Avropa Birliyinin, ABŞ-ın rəsmi mövqeyi kimi qələmə vermək doğru deyil. Mən Azərbaycanın ABŞ və ya AB ilə münasibətlərinin gərgin olması fikri ilə qəti razı deyiləm. Hazırda Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə münasibətlərinin gərgin olmasını göstərmək istəyən və bu münasibətlərin gərgin olması üçün dayanmadan çalışan dairələr var. Bu dairələr ABŞ-da, həm də AB-də belə bir görüntü yaratmaqdadırlar. Gəlin istər ABŞ, istərsə də AB ilə mövcud münasibətləri dəyərləndirək. Məsələn, ABŞ-ın Azərbaycanla münasibətlərinin gərginləşməsini iddia etmək üçün hansı əsaslar var? Nə dəyişib?

Azərbaycan ABŞ-ın vacib strateji-iqtisadi tərəfdaşı, qlobal enerji təhlükəsizliyində və Cənubi Qafqazda ən böyük ticarət tərəfdaşı olaraq qalır. Azərbaycan yenə də ABŞ-ın qlobal hərbi strateji, enerji stabilliyi və təhlükəsizliyində mühüm rol alan bir tərəfdaşı kimi həmçinin Avropanın enerji təhlükəsizliyində və qitələrarası transmilli enerji nəqli marşrutlarında ABŞ-la eyni mövqedən çıxış edir. Münasibətlərdə dəyişən və ya gərginləşən bir məqam mövcud deyil.

Eyni dəyərləndirməni AB ilə münasibətlərə tətbiq edək. Azərbaycan AB münasibətləri müstəqilliyimizin ilk illərindən günümüzə qədər inkişaf edir. Azərbaycan xarici siyasətinin başlıca prioriteti kimi qərbə və Avropaya inteqrasiyanı seçmiş, 2001-ci ildən Avropa Şurasının üzv olmuş, bu illər ərzində Avropa Birliyi ilə müxtəlif sahələrdə müştərək komissiyalarda ölkəmizdə və regionda müxtəlif sahələrdə, siyasi, demokratiya, enerji, təhlükəsizlik, mədəniyyətlərarası dialoq sahələrində əməkdaşlıq etmişik. ATƏT-lə siyasi və demokratikləşdirmə sahəsində, bu qurumun Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosu ilə daxili və beynəlxalq seçkilərin monitorinq qrupu çərçivəsində daxili və beynəlxalq seçkilərdə əməkdaşlığımız uzun illər mövcuddur, milli qanunvericilikdə və prosedurlarda Avropa standartlara uyğunlaşdırılması istiqamətində böyük işlər görmüşük, qlobal formada bir çox ölkə və regionu əhatə edən ikili və çoxtərəfli anlaşmalar imzalamışıq. Avropanın enerji təhlükəsizliyində rol almış və təşəbbüskar bir ölkə kimi, enerji sahəsində güvənli, dərin və inkişaf edən əməkdaşlığımız mövcuddur. Hal hazırda AB ilə qarşılıqlı faydalılıq əsasında strateji əməkdaşlıq sazişinin işlənməsi uğurla davam edir".

Y.Hacıyevanın sözlərinə görə, münasibətlərdə dövlətlərarası həyata keçirilən real siyasətlə, daxildə müxtəlif siyasi-iqtisadi dairələrə məxsus qüvvələrin yaratmağa çalışdığı rəyləri bir birindən fərqləndirmək lazımdır: “Önəmli olan birincisidir və bu münasibətlərdə ABŞ tərəfindən heç nə dəyişməmiş, AB ilə isə planlaşdırılan dəyişikliklər müsbətə doğrudur”.