Səməd Vurğunun Hüseyn Cavidin əleyhinə yazdığı şeir - ''Vətəninə, xalqına xain çıxan şarlatan! Ömründə bir yaxşılıq gəlməmişdir əlindən?''
5-09-2017, 21:49
Araşdıraraq üzə çıxarıb təqdim etdiyimiz hər yazıya kiçik də olsa giriş hissəsi yazıram. Arxivdə işləyərkən qarşıma çıxan bu materiala necə təqdimat yazacağımı kəsdirə bilmədim. Ancaq bildiyim bir tək şey var ki, bu bir tarixdir və biz də öz tariximizi və o tarixdə yazılanları bilib öyrənməliyik. Yaxşılarımızla öyünməli, səhvlərimizdən isə ibrət götürməliyik.
Bu şeirin yazıldığı tarix və dövr Azərbaycanın əsarətdə olduğu və ən ağır, ən çətin günlər idi. O illərdə yaşayan insanlarımız (şair-yazıçılarımız, alimlərimiz və s.) əsarətin dəmir məngənəsində sıxılaraq həyatın ən ağır sınaqları ilə qarşı-qarşıya durmuşdurlar. O üzdən də heç kimi, elə bu şeirin müəllifini də nə qınamaq, nə də tənqid atəşinə tutmaq fikrim yoxdur. Çünki müstəqil bir ölkədə oturub 1937-ci ilin ölüm repressiyası ilə nəfəs-nəfəsə dayanan o insanlara daş atmaq qətiyyən doğru deyil. Lakin az öncə dediyim kimi, bu bir tarixdir və tariximizi də oxuyub-öyrənməkdə fayda var.
Beləliklə, Enter.News xalq şairi Səməd Vurğunun “Ədəbiyyat qəzeti” 1937-ci il 16 iyun № 326 (111) sayında Hüseyn Cavidi nəzərdə tutaraq yazdığı “Səadət düşmənlərinə” başlıqlı şeirini təqdim edir:
Bizim yerdə bəzənmiş günəş yüzlü bir bahar
Səadətin bu yerdə yaşamağa haqqı var.
Ayılmış insan oğlu, səfalət yuxusundan
Onun böyük gücünə baş əymişdir asiman.
Ağ atını sürərək gözdən itdi qara qış...
Bizdə könül hicranı, çörək dərdi qalmamış.
Budur: mən seyr edirəm bu dağları, düzləri
Şəfəq saçmış yurduma qurtuluş gündüzləri.
Asta-asta göz yaşı tökən şamlar qaralmış
Elektrik lampalar gün kibi şölə salmış.
Qüdrətimiz yuxudan səhraları oyadır.
Burda insan xiyalı çinar kibi boy atır.
“Ağlaram ağlar kibi
Dərdim var dağlar kibi
Xəzəl olub töküldüyüm
Virana dağlar kibi”
Söyləməyir analar indi beşik başında,
Şair ölüm duymayır onların göz yaşında.
Bu dil deyib ağlayan bayatını bu gün mən,
Elin sirfarişi ilə dəyişirəm kökündən:
Ağlaram ağlar kibi.
Gücüm var dağlar kibi.
Gündə min gül yetirirəm
Bülbüllü bağlar kibi.
***
Gül açmışdır bağların sarı solğun xəzəli
Çadrasını yırtaraq Azərbaycan gözəli
Ağ bulutlar qoynuna sürür təyyarəsini,
Mən sevirəm yurdumun qalib çıxan səsini.
Ay belə göy üzündə xumar-xumar axanda,
Yerdəki təntənəyə bir dost kibi baxanda,
Açıram pəncərəmi günəş doğana qədər,
Mənimlə qardaş kibi qucaqlaşır bu səhər.
***
Sən ey böyük günlərin adına böhtan atan
Vətəninə, xalqına xain çıxan şarlatan!
“Gözəllik aşiqiyəm” deyən deyilmidin sən?
Ömründə bir yaxşılıq gəlməmişdir əlindən?
Adına millətçilər dedi “Böyük sənətkar”
Gəlin düz araşdıraq, sənin sənətinmi var?
Sən gecələr “Hamidi” vurub çilməyə getdin
Hərədən bir tük çəkib kosaya saqqal etdin.
“Azərbaycan şairi” olsa da murdar adın,
Soltanların, şahların sinisini yaladın.
Utanmadan Vaqifin, Füzulinin yüzündən
Utanmadın Sabirin “Ay satıram” sözündən
O murdar arzuların torpaqlara gömüldü.
Sənin yaratdıqların özündən əvvəl öldü.
***
Könlüm ilham alır Leninin bayrağından,
Bu qardaş dünyasında nə ölüm var, nə də qan.
Ölüm sizin əməldir, həyat bizim əməldir.
Bizim böyük nəğməmiz, böyük beynəlmiləldir.
Qəbirdən baş qaldırıb oynamasın ölülər,
Bu bir məşhur məsəldir: “İt hürər karvan keçər”
Hər günümüz bir böyük gələcəkdir dünyada,
Qarşıya od da çıxsa, atılaraq biz oda
Cəsarət var bu yurdun torpağında, daşında
Patlayacaq bombamız faşistlərin başında
Əmr olsa paytaxtımız o qızıl Moskvadan,
Düşmənimin başına od yağacaq havadan
O gün mənim də şeirim bir əsgər paltarında,
Özünün hər zamankı bolşeviq vüqarında
Çapacaqdır atını döyüşlər meydanında,
Üzümüz ağ çıxacaq Stalinin yanında.
Ölsün bizim zəfərə inanmayan alçaqlar.
Səadətin bu yerdə yaşamağa haqqı var!
11.VI.1937-ci il
Təqdim etdi: Rəşad Sahil