Həmin cavabı şərhsiz təqdim edirəm.
Ilham Əlıyev İranda üç prezidentlə işlədiyini, lakin iki ölkə arasında münasibətlərdə gərginliyin heç vaxt bu qədər yüksək səviyyədə olmadığını deyib. Cənab Əliyevdən soruşmaq lazımdır ki, bu gün iki qonşu arasında münasibətlərin eniş-yoxuşlu olmasının səbəbləri nədir? Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ilk sualı İran hərbi təliminin niyə şimal-qərb sərhədlərində keçirilməsi ilə bağlı olub. Ondan soruşmalıyıq ki, bölgədə hərbi təlimlərin əsasını hansı ölkə qoyub? Azərbaycan Respublikası Türkiyə və Pakistanla birlikdə Naxçıvanda Ermənistan Respublikasının ərazi bütövlüyünə qarşı təlim keçirmədimi? Bu təlim İran silahlı qüvvələrinin keçirdiyi “Xeybərin Fəthi”ndən əvvəl olub. İranın təlimi region ölkələrinin ərazi bütövlüyünü dəstəkləmək məqsədilə keçirilib, Azərbaycanın isə Ermənistanın ərazi bütövlüyünü pozub. Niyə cənab Əliyev həmin vaxt təlimdən şikayət etmədi?! O, nəinki şikayət etmədi, hətta türkdilli ölkələrin sammitində erməni torpaqları ilə bağlı tarixi iddialar səsləndirdi və Zəngzur dəhlizinin açılması və Ermənistanın bir hissəsinin öz ərazisinə birləşdirilməsi üçün hərbi yoldan istifadə etməyə çalışdığını bildirdi. (Bildiyim qədər belə bir şey olmayıb. Bu, “İRNA” agentliyinin uydurmasıdır.) Belə bir hərəkət regionun geosiyasi durumunu dəyişmək, coğrafi sərhədləri təhdid etmək, bir ölkənin ərazi bütövlüyünü pozmaq və yeni münaqişələr yaratmağa cəhdi deməkdir; İran isə buna biganə qala bilməz.
İranın siyasi və hərbi hakimiyyəti İran İslam Respublikasının təlimlərinin heç bir qonşusu üçün təhlükə olmadığını və region ölkələrinin ərazi bütövlüyünü dəstəkləmək məqsədi ilə keçirildiyini açıqlayıb.
İran Qarabağ və bu ölkənin 7 şəhəri (Hələ də Ermənistanın işğalı altında qalan kəndlər nəzərdə tutulur) məsələsində Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyi kimi, eyni zamanda prinsipial siyasətinə əsaslanaraq Ermənistanın da ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir; çünki regional qarşıdurmanın və təhlükəsizliyin davam etməsi İranın qonşuları ilə iqtisadi əməkdaşlığına maneədir.
İlham Əliyevin İranın daxili işlərinə açıq-aşkar qarışması ilə bağlı digər sualı isə İranın azərbaycanlılarla bağlı fikirlərini bildirərkən gündəmə gəlib. O, yaxşı bilir ki, Azərbaycanın on milyonluq əhalisi İrana aiddir və öz vətənindən zorla ayrılıblar. İndi belə tarixi iddialar irəli sürülsə, İranın deyəcək çox şeyi olacaq. İran İslam Respublikası Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini tanıdı və bu ölkə ilə dostluğu qorumaq üçün tarixi iddialar irəli sürməyə çalışmadı və yaxşı olar ki, cənab Əliyev tarixi məsələləri tarixçilərin öhdəsinə buraxsın və iki ölkə arasında yaxşı münasibətlərin olmasına çalışsın.
Cənab Əliyevin üçüncü sualı İranın Ermənistanla münasibətləri ilə bağlı olub; O, bu məsələni Ermənistanla müharibədə uğur qazanmasına maneə kimi təqdim edir. İranla Ermənistanın münasibətləri Tehranın qonşularla münasibətləri gücləndirmək siyasəti çərçivəsindədir və heç bir başqa ölkəyə qarşı deyil. İran İslam Respublikası regional proseslərdə prinsipial mövqe tutur və Ermənistan və Azərbaycan Respublikası da daxil olmaqla qonşularının ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir; İran coğrafi sərhədlərin dəyişdirilməsinin əleyhinədir. Təəssüflər olsun ki, Azərbaycan Respublikası İranın prinsipial mövqeyinə irrasional reaksiya verir və işğalçı sionist rejimlə əlaqələri gücləndirməyə çalışır. Bu isə Azərbaycan Respublikası üçün yeni problemlər yaradır. Sionist İsrail rejimi heç bir halda müsəlman dövlətlərinin, xüsusən də şiə ölkələrinin dostu deyil və Bakıda öz təsirini bərqərar etməyə çalışır.
İsrail Amerikanın bölgədəki əlaltısıdır və Amerika həmişə Azərbaycan Respublikası kimi ölkələrdə məxməri inqilablar yaratmağa çalışıb, bunu hətta cənab Əliyev də etiraf edib.
İran və Ermənistan arasında münasibətlər məntiqlidir və qonşuluq siyasətinə əsaslanır, lakin sionist rejimin Azərbaycanda mövcudluğu Azərbaycanın qonşuları üçün də təşkil edilmiş sui-qəsdlə müşayiət olunur. İsrailin Azərbaycan Respublikası ilə münasibətlərinin gələcəyi bu ölkənin maraqlarına xidmət edə bilməz. Ümid edirik ki, təcrübəli şəxs olan cənab Əliyev regionun reallıqlarını qəbul edəcək və qonşu dövlətlərin işlərinə qarışmaqdan çəkinəcək. Cənab Əliyev bilir ki, İran qonşuları ilə dostluğa can atır, heç bir ölkəyə hücum etmək fikrində deyil və qonşu dövlətlərin ərazi bütövlüyünü qoruyur. Çünki öz prinsipial mövqeyindən çıxış edir. İran Azərbaycan Respublikasına regionun reallıqlarını tanımağı və sionist rejimin hiylələrini başa düşməyi tövsiyə edir. İran praktikada sübut etdi ki, düşmənlərinin, xüsusən də işğalçı rejimin hərəkətlərini diqqətlə izləyir; və lazım gələrsə, Tehran qabaqlayıcı tədbirləri gündəmə gətirir.
Elbəyi Həsənli
Teref.az