⠀
2023-cü ilin yanvarında İsveçrədə dövrümüzün ən məşhur iqtisadi hadisələrindən biri, illik Davos Forumu baş tutdu. Ənənəyə uyğun olaraq, onun çərçivəsində dünyanın müxtəlif ölkələrindən forumun bütün yəhudi iştirakçılarını bir araya gətirən “Davosda Şabat” cümə tədbiri keçirilir.
⠀
Həqiqətən də bu gün yəhudi obrazı iqtisadi uğur və firavanlıqla ayrılmaz şəkildə bağlıdır. Və son iki əsrdə yəhudi uğurlarının simvolu Rotşild bankirlər ailəsidir.
Onlar kimlərdir və hər şey necə başladı?
Rotşildlərin tarixi Almaniyanın Frankfurt am Main şəhərinin yəhudi gettosunda yaranıb. 18-ci əsrin ortalarında Amschel Moses kiçik bir mübadilə məntəqəsi və ticarət mağazasına sahib idi. Rotşild soyadının mənşəyi ilə bağlı bir sıra versiyalar mövcuddur. Onlardan birinə görə, Amşelin ofisinin işarəsi qırmızı idi ki, bu da alman dilində Rot Schild - "qırmızı işarə" kimi səslənir.
⠀
1744-cü ildə Amşelin bir oğlu dünyaya gəldi, ona Meyer adı verildi. O, "ilk Rotşild" oldu. 19-cu əsrdə Meyer Rotşild bir milyon taler sərvətinə sahib idi, rütbəli şəxslər onun köməyinə ehtiyac duydular və bank işi çiçəkləndi.Ailə Rotşild üçün vacib idi və o, işini davam etdirəcək beş oğluna böyük ümid bəsləyirdi. İlk Rotşild övladları Avropadakı digər yəhudi sülalələri ilə evlənməyə başladılar və bununla da müxtəlif ölkələrin iqtisadiyyatına və siyasi həyatına təsir göstərdilər. Karl Neapol, Natan London, Solomon Vyanaya, Ceyms Parisə getdi, böyük oğlu Amşel isə Frankfurtda qaldı və əsas işi idarə etdi. Rotşildlərin iki qolu, fransız və ingilis bu günə qədər gəlib çatmışdır.

İngilis Rotşild Evinin nümayəndəsi Natan Rotşild Napoleonun Vaterloo döyüşündə məğlub olması xəbərindən 40 milyon funt sterlinq qazandığı məlumdur! Döyüşün nəticəsi haqqında başqalarından əvvəl alınan məlumatlar Rotşildlərə birjada uğurlu oyun oynamağa imkan verdi. Məhz o zaman Natan öz əfsanəvi aforizmini dilə gətirdi: “İnformasiya kimindir – o, dünyanın sahibidir”.

Amma Rotşildlər yəhudi xalqının tarixinə 20-ci əsrin əvvəllərində, ilk növbədə, İsrail dövlətinin yaradılmasına verdikləri dəstəklə daxil olublar. Xeyriyyəçi və qatı sionist Edmond de Rotşild heç vaxt öz köklərini unutmadı və yəhudi dövlətinin dirçəlişini arzuladı. Barona rus yəhudilərinin iztirablarını danışan bir ravvinlə təsadüfi söhbət onun dünyagörüşünü kökündən dəyişdi. O vaxtdan bəri o, Rusiya İmperiyasından Fələstinə talanlardan qaçan ilk yəhudi köçkünlərinə kömək etmək üçün heç bir pul əsirgəmədi. Rotşildin vəsaitləri ömrünün sonuna qədər Fələstində məskunlaşma hərəkatının əsas maliyyə mənbəyi olaraq qaldı və bu, 1948-ci ildə İsrail Dövlətinin yaranmasına səbəb oldu.

Rotşildlər bu günə qədər mövcuddurlar, banklara, investisiya şirkətlərinə, mediaya, kömür, brilyant və qızıl mədəninə sahibdirlər, Avropada 100-dən çox park və bağa sahibdirlər. Onların bu gün 3,5 trilyon dollar dəyərində qiymətləndirilə bilən uğurlarının şüarı Mayer sülaləsinin banisinin qanadlı frazası idi: “Böyük sərvət qazanmaq üçün böyük cəsarət və böyük ehtiyatlılıq lazımdır”. İsrailin hər bir böyük şəhərində Rotşild küçəsi var - bu ailənin yəhudi dövlətinin yaradılmasına verdiyi böyük töhfənin xatirəsinə.
ПремияГенезиc
Tərcümə:Teref.az