“Haaretz” ictimaiyyətə açıq olan aviasiya məlumatlarına əsaslanaraq hazırladığını iddia etdiyi araşdırmasında göstərir ki, son 7 ildə Azərbaycana məxsus aviaşirkətin 92 yük reysi İsraildə hərbi təyinatlı yüklərin çıxarıla biləcəyi yeganə aerodrom olan Ovda aviabazasına enib.

Qeyd olunur ki, Azərbaycan və İran və Ermənistan arasında son vaxtlar gərginlik artıb. İsrail son iki onillikdə Azərbaycanla strateji müttəfiqliyə malikdir və İsrail “şiələrin çoxluq təşkil etdiyi ölkəyə” milyardlarla dollar dəyərində silah satır və bunun müqabilində Azərbaycan İsraili neftlə təmin edir və mənbələrə görə İrana çıxış imkanı yaradır.

Daha sonra nəşr xəbər verir ki, Azərbaycan “Mossad”-a cənubdakı qonşusu İranda baş verənləri izləmək üçün qabaqcıl şöbə yaratmağa icazə verib, hətta İranın nüvə obyektlərinə hücum etmək qərarı olarsa, İsrailə kömək üçün nəzərdə tutulmuş aerodrom hazırlayıb. “İranın nüvə arxivini oğurlayan “Mossad” agentlərinin Azərbaycan üzərindən İsrailə qaçaq yolla keçirildiyi bildirilirdi”- deyə iddia olunur.

Xatırladılır ki, 2022-ci ilin oktyabrında İsrailin müdafiə naziri Ben Qantz Azərbaycana səfər edib və Prezident Əliyevlə görüşüb. Rəsmi açıqlamada Qantz bildirib ki, səfəri təhlükəsizlik və siyasi məsələlərlə yanaşı, iki ölkə arasında əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi ilə bağlı olub: “O zaman xəbər verilməyən, Qantzın səfərindən bir ay əvvəl İsrailin Müdafiə İxrac Administrasiyasının (SIBAT) rəhbəri Yair Kulasın Azərbaycana səfəri və Azərbaycanın müdafiə sənayesinə cavabdeh olan nazirlə görüşməsi idi. Azərbaycan tərəfi İsrail müdafiə sənayesi ilə biznesin genişləndirilməsini müzakirə etdiklərini bildirib. Bir müddət sonra Azərbaycan rəsmən tezliklə İsraildə ilk dəfə səfirlik açacağını bəyan edərək bunu “tarixi addım” adlandırıb və “iki ölkə və xalq arasında münasibətlərin hüdudunun səması olduğunu” əlavə edib”.

Nəşr iddia edir ki, səfərdən sonra Azərbaycanla qonşusu İran arasında gərginlik yaranıb. Dağlıq Qarabağdan verilən məlumatlara görə, Azərbaycanın Ermənistanla münasibətləri yenidən qaynama həddinə çatıb və növbəti şiddətli münaqişə yaxınlaşa bilər: “Bu arada Azərbaycanın daha 7 təyyarəsi Ovda aviabazasına enib. İki saat yerdə qaldıqdan sonra yüklə birlikdə Bakıya qayıtdılar”.

“Haaretz”in yazısı dərc olunduqdan az sonra İsrailin hərbi sənaye kompleksinə yaxın “İsraeldefence”, daha sonra Arazdan cənubdakı torpaqlarda mövcud olan rejimi ifşa etmək məqsədilə Səudiyyənin maliyyəsi ilə qurulmuş “İran İnternatioanal”-da dərc olunub. Bundan sonra İranının çoxsaylı KİV-lərində, ərəbdilli proxy mediada da yayımlanıb.

Artıq Tehran rəsmiləri də “araşdırma”ya reaksiya veriblər. Tehrandan idarə olunan teokratik siyasi vahidin xarici siyasət idarəsinin sözçüsü Naser Kənani ümidvar olduğunu bildirib ki, qonşu ölkələr regionun ümumi maraqları və təhlükəsizliyinə diqqət yetirəcək və sionist rejimlə münasibətlərində İslam Respublikasının həssaslığını nəzərə alacaqlar. Azərbaycanın Ermənistanla bağlı heç bir həssaslığını nəzərə almayan siyasi-inzibati ərazinin bizdən belə gözləntisi olması, sadəcə ciddi deyil.

“Haaretz” 1919-cu ildən yayımlanan, analitik materiallara üstünlük verən liberal sol, bəzilərinə görə, ifrat sol nəşrdir. Materialları ibrani və ingilis dillərində dərc olunur.

Nəşrdə bir neçə dəfə İsrailin Azərbaycanla əlaqələrini “ifşa” edən, bu əlaqələrə, Azərbaycandakı daxili siyasi vəziyyətə tənqidi yanaşan təhlil və araşdırmalar dərc olunub.

“Mossad”ın Azərbaycan üzərindən İran qarşı fəaliyyəti haqda iddiaları istisna etsək, indiki yazıda xüsusi “təhlükəli” məlumatlar yoxdur. Amma təqdimat forması, dərhal ətrafında böyük kampaniya başladılması düşündürücüdür. Araşdırmanın hazırlanması və sonrakı hay-küyün səbəbləri:

a) İrana qarşı növbəti psixoloji hücumdur;

b) İranla və ya Ermənistanla bağlı bu və ya digər mümkün ssenarinin qarşısını almaq məqsədi güdür. Hələ 2010-cu illərin əvvəllərində İsrailin İrana mümkün hərbi müdaxiləsinin qarşısını almaq üçün ABŞ-ın liberal nəşrləri və bir Küveyt qəzetində eyni zamanda Azərbaycanla əlaqələri “ifşa” edən yazılar dərc olunmuşdu . Ötən il sentyabr-oktyabr ayları cəbhədəki gərginlik ərəfəsində və gedişində İran KİV-ləri “işğal edilmiş Fələstin ərazilərindən” Bakıya xüsusi reyslərlə İsrail silahları daşınması haqda dezolar yayırdılar.

c) Bir müddət bundan əvvəl Britaniyanın “Sunday Exress” tabloidində rusların xüsusi təlim keçdiyi erməni hərbi hissələrinin Azərbaycanın “Gəncə keçidi”nə qarşı təxribat törədə biləcəyi haqda məlumat dərc etmişdi. Son iki gündə rus sülhmərmalıların nəzarətində olan ərazidən sərhədlərə qeyri-leqal sızma cəhdlərinin yaratdığı gərginlik, Ermənistan və Xankəndidəki rejim rəhbərlərinin açıqlamaları o məlumata ciddi yanaşmaq lazım gəldiyini göstərirdi. “ Haaretz”-in araşdırması Azərbaycanın da hazırlıqlı olmasını tərəflərə bildirmək üçün yayıla bilərdi.

ç) İsrail anti-İran koalisiyasını formalaşdırmaqda israrlıdır. Odur ki, Azərbaycanla nəinki mövcud, həm də arzulanan əlaqələrini “faş” edir, müttəfiqlərindən daha sərt mövqe gözləyir. Son zamanlar İsrail mediasında Cənubi Azərbaycan mövzusunun da aktual saxlanması bu ehtimalı gücləndirir.

Yaxın zamanlarda hansı versiyanın tutarlı olacağını biləcəyik.

Cəmaləddin Quliyev