Harris və Tramp Çin ticarəti, tariflərə rəqib yanaşmalar təklif edəcək
1-08-2024, 16:14

ABŞ Ticarət Nümayəndəliyinin Ofisi bildirib ki, bəzi Çin mallarına yeni kəskin tarif artımları əvvəlcədən planlaşdırıldığı kimi avqustun 1-də qüvvəyə minməyəcək. Siyasət elan edildikdən sonra alınan çoxsaylı şərhləri hələ də nəzərdən keçirən agentlik araşdırmalar başa çatdıqdan iki həftə sonra tarifləri yekunlaşdıracaq.
Tariflər Çin iqtisadiyyatının xüsusi sektorlarına ağır zərbə vuracaq, Çinin elektrik avtomobilləri üçün ödənilən rüsumları dörd dəfə artıracaq və Çin istehsalı akkumulyatorlar və yarımkeçiricilər üçün ödənişi kəskin şəkildə artıracaq.
Açıqlama prezident Co Bayden yenidən seçilməkdən imtina etdiyini elan etdikdən və Demokratik dəstək vitse-prezident Kamala Harrisin arxasında birləşdikdən bir həftə sonra verilib.
ABŞ Ticarət Nümayəndəliyinin Ofisinin bildirişi Harrisin Çin ticarəti ilə bağlı siyasətinin nə olacağı və bunun Respublikaçılar Partiyasının namizədi keçmiş prezident Donald Tramp tərəfindən qoyulan son dərəcə aqressiv yola necə zidd olacağı ilə bağlı çoxlu cavabsız sualları diqqətə çəkir.
Vitse-prezident kimi işlədiyi 3½ il ərzində Harris ticarət məsələlərinə diqqət yetirməyib. Bununla belə, onun suala münasibətinin müəyyən mənada Senatın üzvü kimi verdiyi səslər və keçmiş ictimai şərhləri ilə müəyyən edilə bilər. Harris 2019-cu ildəki çıxışında demişdi ki, o, “müdafiəçi Demokrat” deyil, yəni o, ABŞ şirkətlərini xaricdəki rəqabətdən qoruyan siyasətlərə üstünlük vermir.
Bununla belə, o, ən azı azad ticarət ortodoksluğuna (insanların cüzi məvaciblə işlədilməsi) şübhə ilə yanaşdığını göstərən bəzi mövqelər sərgiləyib.
Senator kimi o, Şimali Amerikada transsərhəd ticarətə maneələri aradan qaldıran ticarət sazişi-Birləşmiş Ştatlar-Meksika-Kanada Sazişinin (USMCA) əleyhinə səs verib.
Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzindən Uilyam Reynş Amerikanın Səsinə elektron poçtla bildirib: “Vitse-prezident Harrisin istər vitse-prezident, istərsə də senator kimi ticarət siyasəti haqqında deyəcək çox şeyi yoxdur. Bu, onun üçün yüksək prioritet olmadığını göstərir - onun diqqəti əsasən daxili məsələlərə yönəlib.
Harris həmçinin USMCA-nın 2020-ci ildə əvəz etdiyi Şimali Amerika Azad Ticarət Müqaviləsi (NAFTA) və Obama administrasiyası tərəfindən idarə olunan Trans-Sakit Okean Tərəfdaşlığı da daxil olmaqla, digər azad ticarət müqavilələrinə qarşı səs verəcəyini deyib. Bu işlərin bir neçəsində Harris razılaşmaların kifayət qədər ətraf mühitin qorunmasını ehtiva etmədiyi üçün etiraz etdiyini bildirib.
Həm Harris, həm də Bayden Trampın hakimiyyətdə olduğu müddətdə Çin mallarına tətbiq etdiyi geniş sanksiyaları tənqid edib. Harris onları adi amerikalılar üçün vergi kimi təsvir edib, çünki onlar malların qiymətini qaldırır. Bununla belə, Bayden administrasiyası təxminən dörd il əvvəl vəzifəyə gəldikdən bəri Tramp dövrünün tariflərini dəyişməyib.
İllərdir ki, Tramp xüsusilə Çinə qarşı yüksək proteksionist ticarət siyasətinin tərəfdarı olub və o, Ağ Evə qayıtdığı təqdirdə Çindən idxala daha sərt məhdudiyyətlər tətbiq etməyə çalışacağına hər cür əsas var.
Kampaniyası boyunca o, Birləşmiş Ştatlara daxil olan bütün mal və xidmətlərə ümumi tariflərin tətbiq edilməsini müdafiə edib - əksər ölkələrdən mallara 10%, lakin Çin mallarına 60% tarif.
Xarici Əlaqələr Şurasının Qrinberq Geoİqtisadi Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Metyu P. Qudman "Trampın seçki kampaniyası zamanı verdiyi digər siyasət bəyanatlarından fərqli olaraq, mən bunu ciddi qəbul edirəm. O, Çindən idxala 60%-dən artıq tariflər, Avropa və Yaponiyadan isə 10%-lik tariflər tətbiq edəcəyini deyəndə, düşünürəm ki, bunu etməyə çalışacaq. Əgər siz bunu Amerika proteksionizmi adlandırmaq istəyirsinizsə, məncə, bu ədalətlidir”.
Ekspertlər Amerikanın Səsinə bildiriblər ki, Harris administrasiyası Baydenin Çinlə ticarət siyasətindən əhəmiyyətli dərəcədə uzaqlaşsa da, qısa müddətdə ən çox ehtimal olunan nəticə status-kvonun davam etdirilməsi olacaq.