Niyə beynimiz tək hissə əvəzinə iki yarımkürədən ibarətdir?
1-11-2024, 09:54
Beynimiz iki yerə bölünür: sol və sağ yarımkürə.
İndex.az xəbər verir ki, bu iki yarımkürə bir-birindən müstəqil deyil, əksinə, inanılmaz əməkdaşlıqda işləyirlər.
Sol yarımkürə daha analitik, məntiqli və dil yönümlüdür. Riyazi məsələlərin həlli, əsaslandırma, söz seçmək kimi vəzifələr ümumiyyətlə sol yarımkürənin nəzarəti altındadır.
Sağ yarımkürə isə daha yaradıcı və vizualdır. İncəsənət, musiqi, duyğular kimi bacarıqlar sağ yarımkürədə yerləşir. Məsələn, bir rəsmə baxmaq, rəngləri və kompozisiyanı anlamlandırmaq sağ yarımkürənin ixtisasıdır.
Bəs bu iki yarımkürə necə ahəngdar işləyir?
Bunun sirri korpus kallosum adlanan sinir körpüsündədir. Bu struktur sol və sağ yarımkürələr arasında sürətli məlumat axını təmin edir.
Bir əlinizlə fortepiano çalıb, digər əlinizlə not tuta bilirsinizsə, bunu bu körpüyə borclusunuz! Beynimizin bu iki yarısı fərqli bacarıqlara sahib olsalar da, birlikdə işləyərək mürəkkəb vəzifələri yerinə yetirməyimizi təmin edir.
Bəs iki ayrı strukturun olmasının üstünlüyü nədir?
Əsas sualımızın cavabı mürəkkəb tapşırıqlarda ortaya çıxır. İş müəyyən bir işi yerinə yetirmək üçün məsul olan hissəyə düşəndə, insan bu işi daha yaxşı yerinə yetirir. Beləliklə, işimiz əslində asanlaşır.
Başqa sözlə, danışma aktını yerinə yetirərkən, üz tanıma kimi başqa bir şeylə məşğul olmaq lazım olan sahə azad edilir ki, bu da beynin müxtəlif funksiyaları daha səmərəli yerinə yetirməsinə imkan verir.
Bir çox insanlar sağ beyin və ya sol beyin daha dominant olduğu sualını verir.
Hətta bu mövzuda müxtəlif testlər də aparılır. Ancaq araşdırmalar göstərir ki, hər kəsin beyni hər iki yarımkürədən aktiv şəkildə istifadə edir.
Məsələn, bir dil öyrənərkən sol yarımkürə üstünlük təşkil edə bilər, ancaq yaradıcı bir həll tapmaq lazım olduqda, sağ yarımkürəniz işə düşür.
Bir sözlə, beyninizin hər iki yarısı ən yaxşı şəkildə çıxış etmək üçün bir orkestr kimi birlikdə işləyir.
Nəticədə beynin iki yarımkürəyə ayrılması insanın kompleks düşünmə qabiliyyətini təkmilləşdirən təkamül üstünlüyüdür. İstər mahnıya qulaq asırsınız, istərsə də riyaziyyat problemini həll edirsinizsə, beyninizin hər iki tərəfi həmişə işləyir!