Putin daha 6 illik prezidentlik müddəti ilə Rusiyada fövqəladə hakimiyyətin yeni dövrünə qədəm qoyur
6-05-2024, 11:44
Rusiya lideri kimi hakimiyyətdə 25 ilin tamam olmasına cəmi bir neçə ay qalmış Vladimir Putin çərşənbə axşamı əlini konstitusiyanın üzərinə qoyub, fövqəladə səlahiyyətlərə malik prezident kimi daha altı illik müddətə vəzifəsinin icrasına başlayacaq.
1999-cu ilin son günündə prezident səlahiyyətlərini icra etməyə başlayandan bəri Putin Rusiyanı monolitə çevirib - siyasi müxalifəti əzib, müstəqil düşüncəli jurnalistləri ölkədən çıxarıb və cəmiyyətdə bir çox insanın marginallaşmasına səbəb olan “ənənəvi dəyərləri” təşviq edib.
Onun nüfuzu o qədər güclüdür ki, hərbi müdaxilənin beynəlxalq qınaq və sərt iqtisadi sanksiyalara səbəb olacağı, habelə Rusiya əsgərlərinin qanı bahasına başa gələcəyinə dair gözləntilərə baxmayaraq, o, Ukraynada müharibəyə başlayanda digər rəsmilər itaətkarlıqla kənarda dayandılar.
Bu səviyyədə gücü ilə Putinin hakimiyyətdə növbəti müddətdə nə edəcəyi ölkə daxilində və xaricdə narahat doğuran bir sualdır.
Rusiyanın Ukraynada tədricən, lakin döyüş meydanında ardıcıl uğur qazandığı müharibəsi əsas narahatlıq doğurur və o, kursun dəyişməsinə dair əlamət göstərmir.
“Ukraynada müharibə onun hazırkı siyasi layihəsinin əsasını təşkil edir və mən bunun dəyişəcəyinə işarə edəcək heç nə görmürəm”, Sirakuz Universitetinin professoru və “Putinizm kodeksi” kitabının müəllifi Brayan Teylor Associated Press agentliyinə müsahibəsində deyib.
“Bu, kimin hansı vəzifələrdə olmasına, hansı resursların mövcudluğuna və iqtisadiyyata təsir edir, daxildə repressiyaların səviyyəsinə təsir göstərir”, o bildirib.
Fevral ayında xalqa müraciətində Putin Moskvanın Ukraynada məqsədlərinə çatacağına və “suverenliyimizi və vətəndaşlarımızın təhlükəsizliyini müdafiə etmək” üçün əlindən gələni edəcəyinə söz verib. O, Rusiya hərbi qüvvələrinin “böyük döyüş təcrübəsi qazandığını” və “təşəbbüsü qətiyyətlə əlində saxladığını və bir sıra sektorlarda hücumlar keçirdiyini” iddia edib.
Bu, Putinin iki saatlıq müraciətinin çox hissəsini əhatə edən təhsil, rifah və yoxsulluqla mübarizə sahələrində ölkə daxilində geniş layihələr və islahatlar üçün mövcud olan pulların xərclənməsinə səbəb olaraq böyük resurslar hesabına başa gələcək.
Teylor bu cür layihələrin şou üçün deyil, onları reallaşdırmaq niyyətinin olduğunu göstərmək üçün müraciətə daxil edildiyini bildirir.
“Putin Ukraynanı aid olduğu yerə qaytarmaq və bu cür ideyalarla özünü Rusiya torpaqlarının möhtəşəm tarixi baxımından çərçivədə görür. Mənim fikrimcə, bu, bir çox sosial-iqtisadi tipli proqramları kölgədə qoyur”, Teylor deyib.
Müharibə hər iki tərəf üçün tam məğlubiyyətlə başa çatmasa və Rusiya artıq ələ keçirdiyi ərazilərin bir hissəsini özündə saxlasa, Avropa ölkələri Putinin Baltikyanı ölkələr və ya Polşada növbəti hərbi avantürizmə həvəslənə biləcəyindən ehtiyat edir.
Putinin repressiv tədbirləri altında müxalifət və müstəqil medianın demək olar ki, yoxa çıxmasına baxmayaraq, “suveren internet” yaratmaq səylərini davam etdirmək də daxil olmaqla, Rusiyanın informasiya məkanına nəzarət etmək kimi addımlar atıla bilər.