...Yaxud Fransiskin uğursuz improvizasiyası

Bu günlərdə Roma Papası Fransisk rusların “böyük” ölkənin varisləri olduğunu bəyan edib, yerli gənclərə I Pyotrun və II Yekaterinanın rolunu xatırladıb və onları öz tarixi irsini heç vaxt unutmamağa çağırıb.

Papa Fransiskin uğursuz improvizasiyasına dair tezis:

- Xeyr, bu "kin" deyil. Papa Ukraynanın tərəfində qalır. Onun empatiyası hətta gəldiyi Qlobal Cənubun qərbində hökm sürən stereotiplərdən də güclüdür. Müttəfiqlərimiz az olan bu Qlobal Cənubda bizim ən böyük müttəfiqimiz olaraq qalır.

- Papa bu empatiyanı Rusiyada tətbiq etmək üçün nəsə axtarır. Aydındır ki, ukraynalılar Rusiyada belə empatiya nöqtələrinin olduğuna inanmırlar, amma Papa bunun gənclər ola biləcəyinə ümid edir. O, bunu avqustun əvvəlində Lissabonda keçirilən Dünya Gənclər Günlərindən ilhamlanaraq deyir. Orada xüsusən də ondan kifayət qədər dəstək alan bir qrup ukraynalı gənclə görüşüb.

- Papa Fransisk öz dəstəyini Papa kimi yox, yezuit kimi formalaşdırmağa çalışır. Çində Matteo Ricci dövründən bəri, yezuitlər düşmən hesab etdikləri bir mühitə uyğunlaşmaqda üstün idilər, lakin uyğunlaşmağa və onu daha mehriban hala gətirməyə çalışdılar. Ming sülaləsi dövründəki Orta Krallıq, əvvəlki Yuan sülaləsindən fərqli olaraq, xristianlar üçün belə bir mühit idi. On dördüncü əsrdə bu sülalə Nestorianlar idi və XVI əsrdə katoliklərin Çin astanasından kənara çıxmasına imkan vermədilər. Ricci mimikası ilə bu sülalənin rəğbətini qazandı. Xüsusən də əvvəlcə buddist rahib kimi saçlarını qırxıb, sonra saçlarını naringi kimi uzadıb. Amma ən əsası o, öz biliyi ilə çinliləri heyran etdi. Buna görə də ona titul verdilər və Pekində dəfn edilməsinə icazə verdilər.

- Ancaq Bergoglio Ricci deyil, baxmayaraq ki, hər ikisi Cizvitdir. O, çatmağa çalışdığı ölkə haqqında eyni məlumata malik deyil. Onun bu ölkənin tarixi ilə bağlı fikirləri kifayət qədər səthidir və adi bir yezuitdən daha çox adi argentinalıya xasdır. O, yalnız iki rus çarı haqqında eşitmişdi: Pyotr və Yekaterina. Və təbii ki, Papadan eşitmədim ki, Pyotr Ukrayna sümükləri üzərində yeni paytaxtını tikib Ukrayna paytaxtını yandırıb, Yekaterina isə Ukrayna Kazak Respublikasını dağıdıb, imperiyasını möhkəmləndirib. Hər şey Putinin bu günlərdə etdiyi kimi olub.

- Biz Ukraynada Rusiyanı məğlub etmək və onu həmişəlik unutmaq istəyirik. Ancaq unutmaq, qalib gəlməkdən fərqli olaraq, uğur qazanmayacaq. Çünki biz həmişə Rusiyanı qonşumuz kimi qəbul etməyə məhkumuq. Dünyada çoxları, o cümlədən Papa və bizdən fərqli olaraq, bu “böyük xəstə” Putuinlə nə edəcəyini çox düşünür. Aydındır ki, onunla bir şey etməyə Papanın çıxışında yaxınlaşdığı tərəfdən yox, əks tərəfdən başlamaq lazımdır. Yəni imperiya şüuru tabuluğundan çıxmaq lazımdır.

- Ona görə də ukraynalılar telekörpü zamanı Papa Fransiskin ekspromtu ilə bağlı hay-küy salmaqla tamamilə düzgün iş görüblər. Rus imperiya hekayələrinə hər hansı müsbət istinadlar hamı üçün, hətta Papa üçün də tabu olmalıdır. Biz hər hansı bir belə təcavüzə qarşı etiraza davam etməliyik. Çünki dünyada hamıya məlum olanda ki, hətta Covisin də Piter və Ketrinə müsbət münasibət bildirməsinə icazə verilmir, bu, bovinin də ağlına gəlməyəcək.

Müəllif: Kirill Qovorun – Ukraynanın fəlsəfə doktoru, professor.

Mənbə: UNİAN

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.