Son 2-3 gündə Rusiya ərazisindəki strateji məntəqələrə zərbələr intensivləşib, Kreml Ukraynaya verilən silahların tempindən və keyfiyyətindən narahatdır; analitik: “Moskva aydınlaşdıra bilmir ki, bu proses harada dayanacaq”

Ukrayna ordusu son 2-3 gündə Rusiya ərazisindəki strateji məntəqələrə zərbələri intensivləşdirib. “Yeni Müsavat” xəbər verir ki, Bryansk şəhəri yaxınlığında yerləşən yanacaq anbarına zərbənin ardınca Belqorod şəhəri və Voronej vilayətləri ərazisindəki silah anbarlarına zərbə endirilib. Ukrayna ordusunun Rusiya ərazisindəki anbarlara PUA-lardan istifadə edərək zərbələr endirdiyi bildirilir. Belqorod vilayətinin Köhnə Nelidovka kəndindəkı sursat anbarında partlayış haqda qubernator Vyaçeslav Qladkov teleqram kanalında məlumat verib.

Putinin keçmiş dostu və milyarder Sergey Puqaçov proqnoz edib ki, Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı soxulmasına görə bundan sonra hadisələr necə inkişaf edə bilər. O, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Moskvaya qədər getməsi variantını belə istisna etmir, amma bu halda Rusiya prezidenti nüvə santajına əl atacaq. Bu barədə Puqaçov ukraynalı jurnalist Alesya Batsmana müsahibəsində danışıb. Onun sözlərinə görə, birinci variant - “sülhə məcbur etmədir”. Başqa sözlə, Ukrayna və Rusiya prezidentlərini Qərb sülhə və Kiyevin ərazi güzəştlərini nəzərdə tutan hansısa müqavilə imzalamağa məcbur edəcək. Batsman o saat cavab verib ki, “Zelenski onu imzalamayacaq”. İkinci variant, Puqaçov davam edib - Ukrayna ordusunun kompromissiz qələbəsi.

Bu arada, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin indiyədək Ukraynada itirdiyi canlı qüvvə və texnikanın sayı məlum olub. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahından bildirilib ki, döyüşlər nəticəsində Rusiyanın 22 400 hərbçisi zərərsizləşdirilib. Ali Radanın Milli Təhlükəsizlik, Müdafiə və Kəşfiyyat Komitəsinin nümayəndəsi Sergey Raxmanin deyib ki, Rusiya qoşunları Donbasdakı hücumdan sonra gücünü qoruya bilsə, iyun-iyul aylarında hərbi əməliyyatların yeni mərhələsinə başlaya bilər.

Raxmanin bildirib ki, mayda ruslar Donetsk və Luqansk vilayətlərinin inzibati sərhədlərinə çıxmağa çalışacaqlar: “Ümid edirəm ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri onlara bunu etməyə imkan verməyəcək. Bundan sonra onlar cənubda fəallaşmağı, Xerson vilayətinin sərhədinə getməyi, qondarma ”xerson xalq respublikası"nı elan etməyi planlaşdırırlar. Rusların Dnestryanıya çıxmaq üçün Zaporojye, Odessa və Nikolayevə doğru hərəkət etmək planları da var". Ukrayna müharibəsindən sonra dünya siyasətində nələr dəyişəcək? ABŞ Ukraynanı bütöv halda saxlaya biləcəkmi, yoxsa parçalanmış bir ölkənin mövcudluğuna göz yumacaq?

Bundan əlavə, Rusiyanın “Qazprom” dövlət şirkətinin Polşa və Bolqarıstana təbii qaz ixracını tam dayandırmaq barədə açıqlaması Qərbdə böyük həyəcan doğurub. Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Leyen twitter səhifəsində bildirib ki, bu şantajdan başqa bir şey deyil: “Biz bu ssenariyə hazır idik. Biz Avropa İttifaqının əlaqələndirilmiş cavabının planını cızırıq. Bizim birlikdə olduğumuzdan və ziyan çəkmiş üzv ölkələrlə həmrəyliyimizdən avropalılar arxayın ola bilərlər. Bu gün ”Qazprom" Polşa və Bolqarıstana təbii qazın ixracını bütövlükdə dayandırdıqlarını bildirmişdi. Səbəb kimi həmin ölkələrin ödənişi Rusiya rublu ilə etmədikləri göstərilib".

Göründüyü kimi, tərəflər bir-birinə sıxma-boğmanı davam etdirir, adekvat təzyiq rıçaqlarını işə salırlar. O zaman Avropa və Amerikanın Rusiya ilə müharibəsi hara gedir və necə bitəcək?

Politoloq Elxan Şahinoğlunun sözlərinə görə, BMT baş katibi Antonio Quterreşin Moskvada Rusiya prezidenti Vladimir Putin və xarici işlər naziri Sergey Lavrovla görüşü nəticəsiz qaldı: “BMT baş katibinin Kremldən iki xahişi var idi: Rusiya Ukraynada işğalçı müharibəni dayandırsın və Mariupoldan mülki insanların çıxarılmasına şərait yaradılsın. Kreml Antonio Quterreşin hər iki xahişini rədd etdi. BMT baş katibi Moskvadan əvvəl Ankarada Türkiyə Cümhurbaşqanı Rəcəb Təyyub Ərdoğanla görüşüb Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılması ilə bağlı fikir mübadiləsi aparmışdı. Bu faktın özü BMT-nin Türkiyənin Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçiliyinə verdiyi müsbət qiymətə dəlalət edir. Buna baxmayaraq, Kreml Ankaranın təşəbbüslərini qulaqardına vurmaqda davam edir. Misal üçün, Türkiyə rəsmiləri həftələrdir Kremlə təklif edirlər ki, Türkiyənin mülki gəmiləri Mariupol sakinlərini liman üzərindən təhlükəsiz yerə daşısın. Cavab yoxdur”.

Siyasi analitik Asif Nərimanlı isə deyir ki, Ukraynadan sonra Avropada yeni gərginlik cəbhəsinin açılması da mümkün ssenarilər arasındadır: “Bu, Donbasda olduğu kimi Dnestryanıda ”rusdilli əhaliyə qarşı qətliam" iddiası ilə Moldovaya da hücum ehtimalını önə çıxarır. Qərbin NATO üzvü olmayan Ukraynada müharibəyə birbaşa müdaxilə etməməsi ruslar üçün Moldovada da analoji imkan yaradır. Görünür, Rusiyada hesab edirlər ki, Moldovada mümkün toqquşmalar Qərbin diqqətini yayındıra, Ukraynaya verilən hərbi yardımlara mənfi təsir edə və ruslara maneənin azalmasına gətirib çıxara bilər".

Təhlilçi Şahin Cəfərlinin fikrincə, Rusiya Ukraynanın silahlandırılmasının tempindən və daxil olan silahların keyfiyyətindən ciddi şəkildə narahatdır: “Artıq bu mərhələdə gəlməkdə olan silah sistemləri (155 mm-lik M-777, M-109, AS-90, ”Caesar", “Panzerhaubitze” artilleriya qurğuları) Ukraynanın bu sahədə Rusiyadan üstünlüyünü təmin edəcək. NATO mərmiləri dəqiqliyinə və dağıdıcı gücünə görə rusiyalı analoqlarından üstündür. Hələ peykdən idarə olunan “Excalibur” mərmiləri var ki, bunlar hazırda dünyanın ən dəqiq artilleriya mərmiləri sayılır. Lakin Rusiyanı narahat edən başlıca məqam bu da deyil. Moskva özü üçün aydınlaşdıra bilmir ki, bu proses harada dayanacaq".

Ş.Cəfərlinin sözlərinə görə, tutaq ki, bu gün Ukraynaya taktiki dronlar verilirsə, sabah Moskvaya qədər uçub-qayıtmaq qabiliyyətində olan MQ-9 “Reaper” kəşfiyyat-zərbə dronları verilsə, nə olacaq: “Yaxud Rusiyanın Ukrayna ətrafındakı bütün aerodromlarını, hərbi hissələrini, silah-sursat və yanacaq anbarlarını, Sevastopoldakı Qara dəniz donanmasının qərargahını və limandakı hərbi gəmilərini dəqiqliklə vuracaq raketlərin Ukraynaya verilməyəcəyinə təminat varmı? ”Ukrayna bunu eləməz, birdən Putin əvəzində nüvə raketi atar" deyə düşünmək artıq keçərli və inandırıcı deyil. Bütün qırmızı xətlər aşılıb. Ukrayna üçün qorxu divarı yıxılıb..."

Siyasi ekspert Zaur Məmmədov hesab edir ki, Mariupolun tutulmasından sonra rus qoşunu digər istiqamətlərdə hücuma davam edir: “Təəssüf ki, dünya Avrasiyanın orta yerində baş verən müharibə qarşısında susqunluğunu nümayiş etdirir. Səsləndirilən bəyanatlar, atılan addımlar isə daha çox siyasi xarakter daşıyır”. Politoloq hesab edir ki, həyatını itirən də, yurd-yuvasından köç edən də sadə xalq olur: “Bu gün Ukrayna geosiyasi güclər arasında poliqona çevrilib. Əgər əvvəllər poliqon rolunu İraq, Əfqanıstan, Suriya oynayırdısa, bu dəfə hadisələr Ukraynada cərəyan edir. Bu da onu göstərir ki, xarici siyasət davranışında kifayət qədər ayıq olmaq, çevik hərəkət etmək lazımdır. Dünya liderlərinin əsas prinsipi vədlərə deyil, real işlərə inanmaq olmalıdır”.

Emil SALAMOĞLU
“Yeni Müsavat”