Rusiyadan səfərbər olanlar getdikcə daha çox deyirlər ki, Ukraynada onları hədə-qorxu və zorla hazırlıqsız fırtınaya göndərirlər. DW Rusiya Federasiyasının bir sıra regionlarından olan əsgərlərin videomüraciətlərindən sonra nəyinsə dəyişib-dəyişmədiyini araşdırıb.

Ukraynaya müharibəyə göndərilən səfərbər edilmiş ruslardan videomesajların sayı 2023-cü ilin yanvarından kəskin artmağa başlayıb. 2022-ci ilin payızında, Rusiya Federasiyasında səfərbərlik yeni başlayanda, ruslar ən çox keyfiyyətsiz formalardan, hazırlığın olmamasından və ümumiyyətlə, səfərbərlik prosesində qarışıqlıqdan şikayətlənirdilər.

Eyni zamanda, müraciətlərin böyük əksəriyyətində səfərbər olanlar müharibədə iştiraka qarşı olmadıqlarını, əmrlərə tabe olmaqdan boyun qaçırmadıqlarını vurğulayırlar. Qışda bölgə mediası və ictimaiyyəti səfərbər olunanların güllələnmə təhlükəsi ilə hücuma göndərilməsi, böyük itkilər, məsələn, yaralıların döyüş meydanından çıxarılmasının qadağan edilməsi ilə bağlı xəbərlərlə dolu idi.

DW Rusiyanın 20-yə yaxın regionundan səfərbər edilmiş rusların bir neçə müraciətini araşdırıb.

Əgər Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyquya, Prezident Vladimir Putinə və regional hakimiyyət orqanlarına şikayət edən hərbi hissələrin taleyini izləsəniz, aydın olar ki, əksər hallarda bunun heç bir nəticəsi yoxdur. Ən bariz nümunələrdən biri Sibirdən səfərbər olunanlar və onların qohumlarıdır ki, son bir ay ərzində ümumilikdə beş dəfədən çox müraciət qeydə alınıb.

Novosibirskdən səfərbər edilmiş ilk belə video yanvarın 24-də ortaya çıxdı. Orada 95380 saylı hərbi hissənin 1439-cu alayına təyin edilmiş hərbçilər bildiriblər ki, özlərini “DXR” adlandıran orduya qoşulduqdan sonra onlar “hücum qrupuna salınıblar”, baxmayaraq ki, onlar ərazi özünümüdafiə kimi təlim keçiblər.

İki həftə sonra, fevralın 8-də eyni məzmunlu videonu İrkutsk vilayətindən səfərbər edilmiş, onların dediyinə görə, eyni dağıdılmış alaya təyin edilənlər yaydılar. Bu dəfə əsgərlər Putin və Şoyquya üz tutublar. Onların sözlərinə görə, özlərini “DXR” adlandıran dəstəyə gəldikdən sonra həmin 1439 saylı alayın ikinci batalyonuna göndəriliblər: “Yeni komandanlıq bizə izah etdi ki, indi biz ərazi müdafiəsinin hərbi qulluqçuları deyilik, binalara və möhkəmləndirilmiş ərazilərə hücum etməyə hazır olan döyüşə hazır hücum birliyinin əsgərləriyik. Onların taleyinin necə olduğu iki həftə sonra məlum oldu - qonşu batalyondan səfərbər olunan digərlərinin videosundan”.

“Batalyon demək olar ki, tamamilə məhv edilib”

Bu dəfə, fevralın 25-də müraciət İrkutsk vilayətindən səfərbər edilmiş, hamısı Novosibirskdəki eyni hərbi hissədən olanlar tərəfindən də qeydə alınıb, onlar da özünü “DXR” elan edən 1-ci slavyan briqadasına göndərilib. Onların hekayəsi həmkarlarının hekayəsini təkrarlayırdı.

Videoda səfərbər edilmiş rusiyalı deyir: "Bizdən - ərazi müdafiə əsgərlərindən bir gündə hücum bölmələri yaratdılar, artilleriya, rabitə, istehkam, kəşfiyyat dəstəyi olmadan Avdeyevski istehkam sahəsinə hücuma göndərildik – qırğına verdilər. Hücuma çıxmaqdan imtina etdiyimiz üçün, özünü "DXR" elan edən komandirlər səfərbər edilmişlərə pulemyotlardan və piyada döyüş maşınlarından atəş açır”.

"Artıq bizdən əvvəl 2-ci batalyondan müraciətlər olub. Hazırda bu batalyon demək olar ki, tamamilə dağıdılıb", - deyə əsgər iki həftə əvvəl özü kimi Putinə üz tutan səfərbərlərin taleyindən danışıb.

İrkutsk vilayətinin qubernatoru İqor Kobzev hərbi prokurorluğa müraciət edəcəyini və səfərbər olunanları “yeni xidmət yerinə” köçürəcəyini vəd edib. Bir neçə gündən sonra əsgərlər fırtınaya göndərilib.

“Birinci və ikinci batalyonlara göndərildik. Köçürülməyi (müdafiəyə - red.) gözləyirdik, amma bizi heç yerə köçürmürlər", - səfərbər olunanlardan biri deyib.

İki gün sonra səfərbər olanların yaxınları tərəfindən yenidən Putinə müraciət qeydə alınıb: “Hörmətli Vladimir Vladimiroviç, siz bizim son ümidimizsiniz”.

Bir neçə gündən sonra qohumlar “Sibir.Real”a bildiriblər ki, artıq bütün alay “praktiki olaraq məhv edilib” və ona yeddinci dəfə əlavə – yeni səfərbər olunanlar göndərilib.

Şikayətlərə və media ilə danışmaq qadağasına görə üzr istəyirik

Yanvar ayında Yaroslavl vilayətindən səfərbər olunanlarla oxşar vəziyyət yaranıb. Onlar yenidən Putinə ünvanlanan müraciətdə komandanlığın göstərişi ilə vəzifələrini tərk etdiklərinə görə onları fərarilikdə ittiham etmək istədiklərini bildiriblər. Səfərbər olunanların yaxınları yerli “Mesto Sila Yaroslavl” nəşrinə bildiriblər ki, nə Müdafiə Nazirliyi, nə hərbi prokurorluq, nə də İstintaq Komitəsi onların şikayətlərinə cavab verib. Nəticədə səfərbər olanlar, yaxınlarının dediklərinə görə, müxtəlif hissələrə bölünərək ön cəbhəyə göndərilib, onların yaxınlarının media ilə ünsiyyəti qadağan edilib.

Samara vilayətindən səfərbər olunanlar da komandanlığın təzyiqi ilə üzləşiblər. Yeni il gecəsi Makeyevkada hücuma məruz qalıblar. Onlar keçmiş peşə məktəbinin binasında məskunlaşmışdılar. Fevralın əvvəlində rusiyalı səfərbər edilmiş sağ çıxanlar Putinə komandirlərin "çirkin münasibətindən" şikayət edən videomüraciət ünvanlamışdılar. Lakin 10 gündən sonra başqa bir video ortaya çıxdı - hərbçilərin şikayətlərinə görə üzr istədikləri video.

Onun həmkarlarından birinin qohumunun “Mojem obyasnit” adlı “Telegram” kanalına verdiyi məlumata görə, narazı hərbçilər əvvəlcə Rusiyaya qaytarılıb və orada üzrxahlıqlar qeydə alınıb. Bundan sonra onların bəziləri kiçik dəstələrlə yenidən döyüş bölgəsinə qayıtmağa başladılar.

Şikayətlərdən sonra arxa cəbhəyə, sonra yenidən cəbhə xəttinə

Rusiyaya səfərbər edilmiş şikayətçilərin yenidən cəbhəyə atılması üçün geri qaytarılması praktikası kifayət qədər geniş yayılıb. Mari Eldən səfərbər olanlar fevralın 8-də ilk müraciətlərini yazaraq, özlərini "LXR" adlandıran qurumun komandanlığının "onları adam hesab etmədiyini" və "qətlə göndərdiyini", həmçinin hücum dəstələrinə təyin etdiyini söylədilər.

Bir ay ərzində Mari Eldən və qonşu Tatarıstandan səfərbər olunanlardan daha iki video göründü. Fevralın 11-də respublikanın mətbuat xidməti bildirib ki, şikayətdən sonra “bütün səfərbər olunanlar öz alayının olduğu yerə qayıdıblar”.

Səfərbər edilmiş rusların maraqlarını təmsil edən vəkil Yelena Xafizovanın sözlərinə görə, bir neçə gün sonra videodakı adamlar yenidən özünü “DXR” elan edən qüvvələrin nəzarəti altında döyüş bölgəsinə göndərilib: "Bölmə yenidən təmas xəttinə qaytarılıb. Bölmənin döyüşçüləri hazırda "DXR"-in sərəncamındadır və faktiki olaraq müvəqqəti tədbirlər görülməsi faktı ortadadır. Şikayət edənləri cinayət işi ilə hədələyiblər”.

Eyni hadisə, şikayətlərdən sonra noyabrda Rusiyaya qaytarılan Serpuxov hərbçiləri ilə bağlı da baş verib. "Onları üç günlük Belqoroda apardılar. Özlərini qaydaya salmaq üçün. Və üç gündən sonra yenidən cəbhəyə göndərdilər. Geri qayıtmaq istəmədilər. Sadəcə, ora apardılar və bu qədər, danışmadan. Şərtlər belədir - heç nə dəyişməyib”, - deyə videomüraciəti lentə alan əsgərlərdən birinin həyat yoldaşı bildirib.

Döyülmə və təhdidlər

Fevralın 5-də Tuvada "Rusiyanın asiyalıları" adlı “Telegram” kanalında Tuvadan səfərbər olunanların özünü "DXR" adlandıran hərbçilər tərəfindən döyülməsi və hədələnməsindən şikayət etdiyi videomüraciət yayılıb. "Bizə pulemyotlardan atəş açdılar, dedilər ki, biz buradan sağ çıxmayacağıq. Dedilər ki, biz onlara, “DXR”-ə aidik. Hərbi polis gəlib bizi döydü", - videodakı şəxs deyib.

Mediada döyülmə və hədə-qorxuları əks etdirdiyi iddia edilən kadrlar da yayıb.

Video respublikada rezonans doğurub. Tuvanın keçmiş rəhbəri Şolban Kara-ool videomüraciəti lentə alanlarla şəxsən görüşüb. Görüşdən sonra o, səfərbər olunanlardan heç birinin ciddi xəsarət almadığını söyləyib: "Kiminsə şikəst olması kimi bir şey yoxdur. İndi biz danışandan sonra başa düşürlər ki, ilk növbədə komandirlərə tabeliyə, böyük komandirlərin tabeliyində olanlara hörmətli münasibətinə əsaslanan nizam-intizam olmalıdır".

Prokurorluq iki həftəlik yoxlamadan sonra hərbçilərin döyülməsi faktının təsdiqini tapmadığını bildirib.

“Biz əmrləri yerinə yetirməkdən imtina etmirik”

Son aylarda oxşar hekayələrlə eyni müraciətlər onlarla rayondan səfərbər olunanlar tərəfindən qeydə alınıb. Yeni gələn hərbi qulluqçular da son aylarda səsləndirilən şikayətləri təkrarlayırlar. Bu həftə müraciət Belqorod vilayətindən olan çağırışçılar tərəfindən qeydə alınıb, onlar da özünü elan edən "DXR"-ə köçürülüb, burada yerli komandanlıq onları bir gündə hücum bölməsinə çevirib.

Videoda 10 nəfərin əhatəsində olan adam deyir: "Bir növ axmaqlıqdır. Şəxsi heyət qırğına verilir. Mənim tağımımdan qalan budur. Bütün tağımdan qalanlar budur".

Belqorod vilayətinin hakimiyyət orqanları cavab olaraq hərbi hissənin lazımi hərbi hazırlıq keçdiyini bildirib və bütün sualları RF Müdafiə Nazirliyinə yönləndirib.

Videomüraciətlərin böyük əksəriyyətində səfərbər olanlar vurğulayırlar ki, onlar əmrləri yerinə yetirməkdən boyun qaçırmırlar, yalnız onlardan tələb edirlər ki, onlar avadanlıqla təmin etsinlər, onlardan ixtisaslarına uyğun istifadə etsinlər, özünü “DXR” və ya “LXR” adlandıranların tabeliyindən çıxarsınlar. Məsələn, Belqorod vilayətindən olan hərbçilər “yalnız Rusiya Federasiyası silahlı qüvvələrinin tərkibində” əmrləri yerinə yetirəcəklərini bəyan ediblər.

Əslində, yanvarın 1-dən səfərbər olunanların şikayət etdiyi 1-ci Ordu Donetsk Korpusunun bütün şəxsi heyəti artıq Müdafiə Nazirliyi tərəfindən Rusiya Federasiyasının silahlı qüvvələrinə daxil edilib.

Mənbə: DW

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur