Nargin Adası'nın Vatansever,Merhametli Annesi Ayşe Hanım...
1. Dünya Savaşı yıllarında çoğu Sarıkamış Harekatı’nda tutsak edilen yaklaşık 10 bin Türk esir, Ruslar tarafından Azerbaycan’ın Bakü şehrinde bulunan Nargin Adası'na götürüldü. Ruslar tarafından esir kampı olarak kullanılan Nargin Adası'nın seçilmesinin en büyük nedeni ise bölgede yaşayayan halkın Türklere yardım etmesini engellemekti. Buna rağmen Azerbaycan Türkleri ve cemiyetleri, Nargin Adası'ndaki Türk askerlerine yardım etmek istiyor ve esirlerin serbest bırakılması için girişimlerde bulunuyordu.
Nargin Adası’ndaki esir Türk subaylarından Ahmet Göze anlatıyor: “...Ayşe Hanım zengin bir kadın, çok büyük bir vatanperver, millî hisleri kuvvetli ve çok cömert bir hanımefendidir. Nargin Adası’nda yüzlerce Türk esirinin bulunduğunu bilmekte ve her fırsatta kendilerini ziyârete gelmektedir. “Asker evlâtlarım, ziyârete geldim” diyerek hâllerini hatırlarını sormaktadır.
Her hâliyle bütün servetini onlara fedâ etmeye hazır olduğunu belli etmektedir. Bu hamiyetli yaşlı hanım bütün kampın anası olmuştur âdeta. Bilhassa bayramlarda sabah sabah kampa koşmakta ve “asker evlâtlarının” bayramlarını tebrik etmektedir. Amma nasıl tebrik. Kâhyası arkasından bütün esirlere maaşları kadar maaş yani albaya albay, yüzbaşıya yüzbaşı maaşı bayram harçlığı ve herkese birer kat çamaşır, ayakkabı vesâireyi muhtevî bohçalar vermektedir.
Onun karşılanışı da bir âlemdir. Bütün esirler onu merâsimle tabur hâlinde karşılayıp selâmlamakta, kendisi de esir olan bu kadına en büyük saygıyı, o da onlara en büyük sevgiyi göstermektedir.”
Azerbaycan Türkleri'nden yardımsever Ayşe Hanım,28 Nisan 1920'de Bolşeviklerin Bakü’ye girişi sırasında şehit edilmiştir.
Emine Demirbaş
Teref.az