5 Ekim 1927'de Taşnak lideri Vahan Papazyan'ın desteğiyle bugünkü Lübnan'da Bihamdun'da Hoybun örgütü kurulmuştu. Hoybun sadece Kürdistan'ın bağımsızlığını değil, "Yüce ulusal organ... Tüm güçleri ve uluslararası güce sahip güç" formuna dönüştürmüştür. Ağrı isyanları dışarıdan finansal ve silah desteği de buldu. Ermeniler ve en başta Ermeni Taşnak partisi isyanın planlanmasında ve maddi bakımdan desteklenmesinde önemli rol oynadı.Hatta New York'ta yaşayan Ermeni kökenli bir Taşnakçı olan Vahan Cardashian ABD Dışişleri Bakanlığına gönderdiği bir mektupta, Ağrı'daki operasyonların başında birkaç Ermeni subay ve teknisyenlerinden destek gören bir Ermeni olduğunu yazdı. Ayrıca Ağrı isyanlarının devam ettiği sırada, Ağrı'daki isyancılara müttefik olan aşiretler Suriye'den eşzamanlı saldırılar gerçekleşti. Ağrı isyanlarına katılanlar arasında Süryaniler de vardı.
Tendürek Harekâtı
Türk Ordusu, 14-27 Eylül 1929 tarihlerinde Tendürek Harekâtı ile İran kökenli Şeyh Abdulkadir (Şêx Ebdulqadir)'in isyana katılmasını önledikten sonra Hükûmet, hareketi bastırmak için 28 Aralık 1929'da aldığı bir kararla 1930 Haziranında Ağrı'ya bir kuvvet gönderdi. Salih Omurtak komutasındaki birlikler başlarda gözle görülür bir başarı elde edemedi. 26 Mayıs-9 Haziran 1930 tarihleri arasında Savur harekatı ile Savur, Midyat ve Cizre istikametini güvenliğini korumaya çalıştı.
Ağrı Türk-İran sınırı boyunca devam etmekteydi. 1930'lara gelindiğinde, Türk güçleri üstünlük kurmaya başlamışlardı. Mayıs'tan itibaren, Türk güçleri atağa geçti ve Ağrı Dağı'nı 10.000 askerle Haziran ayında kuşattı. İki tarafta da asker sayıları gittikçe artıyordu. Kürt aşireti Türkiye devletine karşı toplamda 60.000 asker toplamıştı.[kaynak belirtilmeli]
Türk önceliğine göre Barzani 500 adamla Musul'dan ve diğer Kürt gruplar da, örneğin Haco Ağa Suriye'den ve Simko da İran'dan, 1930'da Hoybun'a yardıma geldiler.
Nuray Bilgili
TEREF