Alimlər: "X" virusu bütün dünyada sürətlə yayıla bilər
18-06-2024, 11:14
Qlobal ekspertlər deyirlər ki, növbəti pandemiya yaxınlaşır və o, hazırda elmə məlum olmayan patogen tərəfindən törədilə bilər.
Yoluxucu xəstəliklər üzrə aparıcı mütəxəssislərin fikrincə, planetdəki insanların çoxu həyatları boyu COVID-19-a bənzər başqa bir pandemiyanın şahidi olacaqlar, çünki onlar getdikcə daha çox yaxınlaşan "X" adlı naməlum patogen ilə mübarizə aparmaq üçün hələ də zəif təchiz olunublar. Bu səbəbdən həmin virus bütün dünyada sürətlə yayıla bilər.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, 2018-ci ildə "X" xəstəliyi terminindən ciddi beynəlxalq epidemiyaya səbəb ola bilən, hazırda naməlum olan yoluxucu xəstəliyə istinad etmək üçün istifadə edilib. Qlobal ekspertlər deyirlər ki, növbəti pandemiya yaxınlaşır və o, hazırda elmə məlum olmayan patogen tərəfindən törədilə bilər.
Bir iddiaya görə, COVID-19 qlobal iqtisadiyyatları diz çökdürən, milyonlarla insanın həyatına son qoyan və pandemiyaya hazırlıqda qlobal zəiflikləri üzə çıxaran ilk "X" virusu xəstəliyi idi.
London İmperial Kollecinin Jameel İnstitutunun Epidemiologiya üzrə tədqiqatçısı Tomas Rouson bildirib ki, gələcəkdə baş verəcək epidemiyanın şiddəti məlum deyil, lakin o, COVID-19-dan daha ölümcül ola bilər. Onun sözlərinə görə, pandemiyalar getdikcə daha çox yayılır.
"Əhalinin sayı artdıqca və bununla da heyvan xəstəlikləri mənbələri ilə qarşılıqlı əlaqə çoxaldıqca, yeni patogenin ortaya çıxma riski də çox olur. Güman ki, bir çoxumuz həyatımız boyu başqa bir qlobal pandemiyadan şəxsən təsirlənəcəyik", - tədqiqatçı qeyd edib.
Tomas Rouson vurğulayıb ki, dünya təkcə müalicələr, peyvəndlərlə deyil, həm də çevik reaksiya ilə yeni pandemiyaya hazır olmalıdır.
Xüsusiyyətləri hələ də naməlum qalsa da, ekspertlərin fikrincə, 'X" epidemiyası çox güman ki, əvvəlki pandemiyaların qlobal miqyasda yayılmasına imkan verən bəzi əsas əlamətləri ehtiva edəcək.
Xatırladaq ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus bu yaxınlarda Dubayda keçirilən Ümumdünya Hökumət Sammitindəki çıxışında bildirib ki, COVID-19-dan aldığımız ibrət dərsləri unudula bilər, çünki dünya ictimaiyyətinin diqqəti hazırda başqa böhranlar üzərində cəmləşib, dünya yeni pandemiyaya hazır deyil.
O bəyan edib ki, bəşəriyyət gec-tez yeni "X xəstəliyi" ilə üz-üzə qalacaq və buna artıq indidən hazırlaşmaq lazımdır.
Baş direktor onu da qeyd edib ki, yeni pandemiya qrip virusu və ya daha bir koronavirusla, yaxud da hətta bilmədiyimiz yeni patogen ilə, - buna görə biz onu "X xəstəliyi" adlandırırıq, - yarana bilər.
Qebreyesus xatırladıb ki, "X xəstəliyi" terminini ÜST-də ilk dəfə 2018-ci ildə barəsində mütəxəssislərə heç nə məlum olmayan, lakin buna hazırlaşmaq lazım olması barədə xəstəliyi işarələmək üçün istifadə olunub.