Antimikrobiyal müqavimət (AMR) mikroorqanizmlərin (bakteriyalar, viruslar, göbələklər və parazitlər) onları məhv etmək üçün istifadə edilən antimikrobiyal dərmanlara qarşı dözümlülük qazanması prosesidir. Foodinfo.az xəbər verir ki, bu, antibiotiklər, antiviral, antifungal və antiparazitar dərmanların təsirinin azalmasına və ya tamamilə itirilməsinə səbəb olur. Nəticədə, infeksiyalar daha çətin müalicə olunur və ölüm riskini artırır.AMR-in səbəbləri:
1. Həddindən artıq dərman istifadəsiLazımsız və ya düzgün dozada olmayan antibiotiklər infeksiyaların daha dözümlü bakteriyalara yol açmasına səbəb olur.
2. Dərmanların düzgün istifadə olunmaması Müalicəni yarımçıq saxlamaq mikroorqanizmlərin dərmanlara uyğunlaşmasına şərait yaradır.
3. Veterinariya sahəsində antibiotiklərdən istifadəsiHeyvan təsərrüfatlarında antibiotiklərin həddindən artıq istifadəsi müqavimətin yayılmasına səbəb olur.
4. Sanitar və gigiyenik çatışmazlıqlarGigiyenik çatışmazlıqlar müqavimətli mikroorqanizmlərin bir insandan digərinə və ya ətraf mühitə yayılmasına şərait yaradır.
AMR-in təsirləri:
- Müalicəsi çətin və bahalı olan infeksiyaların artması.
- Sadə tibbi prosedurların (əməliyyatlar, kimyaterapiya) təhlükəli hala gəlməsi.
- İctimai səhiyyə və iqtisadiyyat üçün böyük yük.
Mübarizə yolları:
1. Antibiotiklərin düzgün istifadəsiOnları yalnız həkim məsləhəti ilə qəbul etmək və müalicəni tamamlamaq.
2. Tədqiqat və innovasiyaYeni antimikrobiyal dərmanların və alternativ müalicə metodlarının inkişafı.
3. Təhsilin artırılmasıƏhalini AMR-in riskləri və profilaktik tədbirlər barədə maarifləndirmə.
4. Gigiyenik standartların təkmilləşdirilməsiXəstəxanalarda və ictimai yerlərdə infeksiyaların qarşısını almaq üçün təmizliyin artırılması.Antimikrobiyal müqavimət qlobal sağlamlıq təhlükəsidir.
Ona qarşı mübarizə üçün həm fərdi, həm də qlobal səviyyədə ciddi tədbirlər görülməlidir. Dərmanlardan ağıllı istifadə və gigiyena qaydalarına riayət etməklə bu problemi azaltmaq mümkündür.