Hamı iqtisadi tərəfi və iqtisadi effekti müzakirə edir, lakin əsas mahiyyət iqtisadiyyatda deyil, siyasətdədir.
Trampın tətbiq etdiyi gömrük rüsumları faktiki olaraq bütün dünyanı əhatə edir və qlobal iqtisadiyyata ciddi təsir göstərəcək(artıq göstərir).
ABŞ-ın Maliyyə Nazirliyinin rəhbəri Skott Bessent Trampın yeni rüsumlar tətbiq etdiyi ölkələri "sakit oturmağa" çağırıb.
Bessentin sözlərinə görə, əgər bu ölkələr "sakit otursalar", Vaşinqtonun "cəza tədbirləri" bununla bitəcək. Əks halda, iqtisadi eskalasiya başlayacaq.
Trampın Əsas Məqsədi Nədir?
Tramp istəyir ki, bütün qitələr, ölkələr, iqtisadi sahələr, sənaye kompleksləri və korporasiyalar Trampın ayağına gəlib, fərdi qaydada özləri üçün güzəştlər əldə etməyə çalışsınlar.
Bəs Tramp əvəzində NƏ tələb edəcək?
Loyallıq!
Bəzi ölkələr isə başqa, daha vacib şeylər təklif etməyə məcbur olacaqlar: təsir imkanları, böyük bizneslrdə paylar, ittifaqlar və s.
Bu, reketdən başqa bir şey deyil.
Bu Nəyi Göstərir?
Tramp diktatura qurmağa çalışır və ona, loyal müttəfiqlər lazımdır. Bunun nə qədər uzağa gedəcəyini isə cəmiyyət müəyyən edəcək.
Aİ-nin Cavabı Gecikmədi.
Avropa Komissiyasının prezidenti bəyan edib ki, Trampın yeni rüsumları bütün dünya biznesinə təsir edəcək. Bununla belə, Avropa kənarda qalmayacaq və cavab tədbirləri görəcək. İttifaq həmişə öz maraqlarını qoruyacaq, lakin eyni zamanda qarşıdurmadan danışıqlara keçməyə hazırdır.
Almaniyanın vitse-kansleri Robert Habek də reaksiya verib.
Habek vurğulayıb ki, Aİ vahid cəbhə kimi çıxış etməli, Kanada və Meksika kimi ölkələrlə yeni ticarət ittifaqları bağlamalı və daxili bazarını gücləndirməlidir.
Robert Habek:
"Biz artıq hər şeyə hazırıq. Mən bunu sizə göstərməməliyəm, amma göstərəcəyəm – bu, cavab tədbirlərinin siyahısıdır. Biz iqtisadiyyatlarımızı qorumaq və maksimum təzyiq göstərmək məcburiyyətindəyik. Onda görəcəyik, bu qol güləşində kim daha güclüdür."
Almaniya kansleri Olaf Şolts da vəziyyətə biganə qalmayıb. O, Trampın planlarını "kobud səhv" və "dünya ticarət nizamına hücum" adlandırıb.
Olaf Şolts:
"Bütün dünya, o cümlədən ABŞ-dakı istehlakçılar və şirkətlər, bu düşünülməmiş qərarların nəticələrini hiss edəcək."
Tarixdən Dərs: Smoot-Hawley Tarif Qanunu (1930)
Trampın bu gün etdiyi, əslində, ABŞ tarixində yeni deyil. Daha əvvəl də bu addımı atanlar olub və nəticə çox gecikməyib.
17 iyun 1930-cu ildə Prezident Herbert Huver "Smoot-Hawley Tarif Qanunu"nu imzalayıb.
Bu qanun 20 mindən çox idxal olunan məhsulun gömrük rüsumlarını artırırdı. Qanuna qarşı 1000-dən çox tanınmış amerikalı iqtisadçı çıxış etsə də, Huver onu imzaladı.
Nəticədə digər dövlətlər də ABŞ məhsullarına qarşı rüsumları artırdılar, bu da ABŞ və Avropa ölkələri arasında ticarət dövriyyəsinin kəskin azalmasına və Böyük Depressiyanın daha da dərinləşməsinə səbəb oldu.
Kamran Cəfərov
TEREF