Quran yazır: "Allah, bir-birinə bənzər, ikili mənalı ən gözəl hədisləri kitab kimi nazil etdi" (Quran, 39:23). Burada "nazil edilən hədislər" dedikdə oxuduğumuz Quran kitabı nəzərdə tutulur. Başqa sözlə, Zümər surəsinə görə Quran kitabı - ikili mənalı hədislər toplusudur.
Mənbələrə görə, həzrəti Əbu Bəkrin dövründə toplanan hədislərin sayı cəmi 500 olmuşdur və bu hədislərin yazıya alınması məsləhət görülməmişdir. Həzrəti Ömər də hədisləri yazmaq üçün yığdı və onların sayı yenə 500 oldu və o da bunları yazmadı. Lakin yüz il keçdikdən sonra toplanan hədislərin sayı 1,5 milyonu keçdi. Belə çıxır ki, peyğəmbərin dövrünə yaxın zamanda cəmi 500 hədis məlum idisə, bir əsr sonra onların sayı təxminən 1.5 milyona qədər artdı. Bu, hədislərin sonradan düşünülüb yazılması deməkdir.
Digər tərəfdən, bu gün artıq məlumdur ki, müxtəlif 30 Quran kitabı olmuşdur və bizə təqdim olunan Hafsın Quranı ilə digər 29 Quran arasında 93000 fərq var. Harvard universitetinin İslam şöbəsinin müdiri, professor Şadi Nasserə görə isə, 10-cu əsrə qədər 700 müxtəlif Quran mövcud olmuşdur və bunların içindən ilk olaraq 7 Quran seçilmiş və sonda hazırki Quran əsas sayılmışdır. Bunlar o deməkdir ki, Quranın Qədr gecəsi nazil olması rəmzi mənadadır və bu mənalar bizə Quranın batini, yəni daxili - gizli mənaları kimi məlumdur.

Yəhudi və xristian mətnlərində də apokrif, yəni gizli hesab edilən vəhylər var ki, onlar din xadimləri tərəfindən dərk olunmadığı üçün kilsə tərəfindən qəbul edilməmiş və qeyri-kanonik dini əsərlər hesab olunur. Bunlardan Yəhudanın, Məryəmin, Nikodimin, Misirlilərin, Varnavanın və s. incillərini misal çəkmək olar. Bunların da Allah tərəfindən göndərilən vəhylər olmasına baxmayaraq, din xadimləri burada yazılanları anlamadıqları üçün, bu kitablar qeyri-kanonik yazılar hesab olunurlar. Deməli, Allah və Onun vəhylərinin, hədislərin batini, yəni gizli mənaları - din xadimləri üçün əsas sayılmamışdır. Bunun əsas səbəbi isə, son dövr dini rəhbərlərin, Allahın bu iş üçün xüsusi yaratdığı seçilmişlər nəslindən olmamasıdır. Belə ki, mətnlərə görə Midiya kahinlərinin arasında özlərini Allaha xidmətə həsr etmiş peyğəmbərlər nəsli var ki, Allah onları "seçilmiş" adlandırmış və vəhyləri yalnız onlara göndərmişdir. Əflatuna görə, Allah bu anlayan tayfa, yəni xəbər gətirənlər nəsli üçün xüsusi qaraciyər növü yaratmış və ona - Allahla əlaqə, gələcəyi görmə və s. İlahi xüsusiyyətlər vermişdir. Quranda məhz bu müjdəçilər və xəbərçilər nəsli - peyğəmbərlər adlanırlar və mən bu haqda, internet səhifələrimdəki - "Vəhy nədir və peyğəmbərlərə necə gəlir?" adlı məqaləmdə ətraflı yazmışam (sayt: https://www.gilarbeg.com/index.php?sehife=oxu&lang=1&content=1235). Bu peyğəmbərlər nəslinin son dövr din alimlərindən fərqi ondadır ki, onlar müqəddəs yazıların zahiri mənaları ilə eyni zamanda batini, yəni gizli mənalarını da anlayırlar. Quranın Zümər surəsi də məhz bu peyğəmbərlər zümrəsinə həsr olunmuşdur. Batini mənada zümər/zümrə rəmzi - sumer, şumer rəmzləri ilə eyni olub, issi-mar, yəni Midiya marlarının (amorey), "seyid-mirilərin ilahi ruhu", "İlahi ruhlu seyid-mirilər" və s. anlamındadır. Başqa sözlə, qədim yazıların, vəhylərin, hədislərin batini mənalarını, bu iş üçün xüsusi yaratdılmış zümrə olan seyid-peyğəmbərlər nəslinin nümayəndələri anlaya bilər.

Quranın Zümər surəsinin qeyd etdiyimiz ayəsində hədislərə, ikili məna verən "məsaniyə" rəmzi aid edilir. Bu söz ən qədim yəhudi ədəbiyyatında "mişna" kimi məlumdur və Tövratın yazıya alınmayan "şifahi izahı" mənasını verir. Bu şifahi izah, qanunun daha dərin qatlarının gizli, yəni batini mənaları, təvili mənasındadır. Deyilənə görə, Allah Musaya Tövratı verəndən sonra dedi: “İndi Tövratı İsrailə başa sal. Musa: “Dünyanın hökmdarı, - mən onu onlar üçün yazaram” dedi. Allah isə: “Mən onlara onu yazılı vermək istəmirəm, çünki bilirəm, gələcəkdə dünya xalqları yəhudilər üzərində ağalıq edəcək, onların Tövratını əlindən alacaq və onlara nifrət edəcəklər” (Е. Айзенберг, «Что такое Тора», Иерусалим, 1985, səh. 58). Deməli Allahın, Tövratın batini mənalarının insanlara yazılı verməməsinin səbəbi, axirətdə digər xalqların bu kitabı özününküləşdirməsi ilə bağlıdır. Başqa sözlə, axirətdə Azəri seyid-bəglərinin Tövrat kitabını digər xalqlar öz adlarına çıxacaqlar. Lakin bu kitabın batini mənalarını anlamadıqları üçün heç nə dərk etməyəcəklər. Mənim internet səhifələrimdəki - "Əsl İslam Tövratdan başlanır" adlı məqaləmdə bu haqda əlavə məlumatlar var (sayt: https://firudin.blogspot.com/2023/06/sl-islam-tovratdan-baslanr.html?m=1).
Məlumdur ki, yəhudi ədəbiyyatının "pşat" adlanan hərfi, yəni zahiri mənasından başqa, "remez", "draş" və "sod" adlanan daha dərin batini mənaları da var və bunların hamısını dərk edən - "pardes" adlanan cənnət əhli sayılır. Bu onu deməyə əsas verir ki, hədislərin də daha dərin batini mənaları vardır və Quran kitabında yazılanları anlamaq üçün, onların bu ikili - zahiri və batini mənaları birlikdə dərk olunmalıdır. Bu müqəddəs kitabların şifahi ötürülən batini mənalarının nə səbəbə gizli saxlandığını anlamaq üçün, Tövratın batini mənalarına müraciət etmək lazımdır.
Tövtata görə, Babil qülləsinin tikilişindən sonra, bu tikiliş haqda həqiqətlərin sirr kimi qalması üçün Allah, onu tikən ilk varıqların vahid "səfa" dilini qarışdırmış və bu dildən 70 müxtəlif dil yaratmışdır. Babil qülləsi - göydə yaradılmış cənnətin qapısıdır və bu cənnət haqqında həqiqətlərin gizli qalması üçün Allah, ilk varıqların vahid sufi "dilindən" müxtəlif dillər yaratmışdır və mən "Qullei Al-Ala" (Красная Башня) adlı kitabımda bu haqda yazmışam (sayt: https://www.gilarbeg.com/?sehife=oxu&lang=1&content=1193). Tikilişdən sonra dünyaya səpələnən ilk varlıqlar, müxtəlif dillərdə bu hadisəni rəmzlərlə yazmağa başladılar ki, burada rəmz kimi samitlər qeyd olundu. Bütün qədim yazılardakı hadisələr müxtəlif görünsə də, hamısının batini, yəni gizli mənası məhz bu cənnətə və onun yaradılışının axırətdə təkrarlanmasına həsr olunmuşdur. Əflatun bu haqda yazır: "Bütün bunlar və bundan başqa minlərlə daha qeyri-adi şeylər, yalnız bir hadisənin bəhrələridir. Lakin müəyyən zaman müddətində bunların çoxu yaddaşlardan silinmiş, qalanları isə dağınıq haldadır və bunlar haqda ayrıca danışırlar. Bütün bunların kökündə isə nə olduğu haqqında heç kim danışmır" (Платон, "Политик", 269s). Tövratdakı hadisələrin də müxtəlifliyinə baxmayaraq, şifahi olan mişna, yəni məsaniyə bu hadisələrin əsl mənalarını insanlara sözlə çatdırırdı. Deməli, Qurandakı hədislər də ikili mənadadır ki, onların batini mənaları məhz cənnətlə, onun yaradılışı və axirətdəki talehi ilə bağlıdır. Bu cənnət dünyası Tövrata görə yeddi günə, yəni yeddi zaman surəsinə yaradılmışdır və rəmzi mənada bu yaradılış "sebi-ül mesani", yəni yeddi qat dərin batini məna anlamındadır. Prof. Şadi Nasser "sebi-ül mesani" rəmzini "qiraəti səba" mənasında Quranın "yeddi cür oxunuşu" kimi təqdim edir. Qiraəti səbanı bilənləri isə o Kurra nəsli adlandırır ki, bu nəsil bizə Quranın bütün batini mənalarını anlayan Kari nəsli kimi məlumdur. Batini mənada Kari nəsli - qədim Misirin Qor yolu ilə gedən ilk Allahlar, pirlər, yəni fironlar nəslidir və mən, internet səhifələrimdəki "Oxuduğumuz Quran - həqiqi Quran deyil!" adlı məqalədə bu nəsil haqda yazmışam (sayt: https://firudin.blogspot.com/2023/05/oxudugumuz-quran-hqiqi-quran-deyil.html?m=1).

Sufi məntiqində kari/kurra rəmzləri - "Rəbbin adı ilə oxuma" mənasındakı "ikra" rəmzi ilə eyni mənalıdır. Başqa sözlə, qiraəti səbanı bilən Kurra nəsli elə "Rəbbin adı ilə oxuyan", yəni rəmzlərin batini mənalarını anlayan peyğəmbərimizin nəslidir. Tövratda bu Kari (Kurra), Qor nəsli - aqarlılar, yəni Həcər, Qacar nəsli olan Midiyanın Gelat ismaililəri adlanır. İsmaili fəlsəfəsində peyğəmbər yox, "danışan Quran", yəni Quranın batini mənalarını bilən natiq vardır. Başqa sözlə, "sebi-ül mesani", yəni "qiraəti səba" mənasında olan, Quranın yeddi qat batini mənalarını - Gelatın ismaili natiqləri bilirdilər. Sufi-batinilər Quran dedikdə də, Lövhi Məhfuzda olan və ürəklərinə bilik verilmiş natiqləri nəzərdə tuturlar. Bu isə o deməkdir ki, Qədr gecəsi nazil olan Quran - ürəyinə elm verilmiş natiqdir, yəni axirətdə İmam Əli obrazında zühur edəcək "danışan Quran"dır.
Bütün bunlardan çıxan nəticə odur ki, oxuduğumuz Quran - həqiqi Quran deyil, sadəcə ikili mənalı seçilmiş hədislər toplusudur. Qədr gecəsi endirilmiş əsl Quran isə kitab yox, kutubdur (kutb), yəni Quranın batini mənalarını bilən, Kari (Qor/Qərəə) nəslindən olan natiqdir - "danışan Qurandır".
Firudin Gilar Bəg

02.04.2025
TEREF