Otelçilərdən Statitika Komitəsinə etiraz:
Pandemiya və karantin şəraitinin ən çox zərbə vurduğu sahələrdən birincisi demək olar ki, turizm sektoru oldu.

Son günlərdə bəzi ölkələr – hətta vaxtilə koronavirus pandemiyasının ən çox yayıldığı ölkələrin liderinə çevirilən İtaliyada belə turizmə qoyulan məhdudiyyətlər aradan qaldırılmaqdadır.

Azərbaycanda isə bir sıra təyyarə reysləri bərpa edilsə də, təbbi ki, bu heç də ölkəyə turist axını demək deyil. Digər tərəfdən isə ölkədə şəhər və rayonlar arasında gediş-gəliş məhdudiyyəti hələ ki, qüvvəsindədir. Məhdudiyyətlərin hələ bu ayın sonlarında açılıb-açılmayacağı müzakirəyə çıxarılacaq.

Qeyd edək ki, Prezidentin köməkçisi Şahmar Mövsümov deyib ki, avqustun 24-dən rayonlara gediş-gəlişin açılması məsələsi müzakirə olunur:“Hələlik bu barədə qərar yoxdur. Amma bu qərarların verilməsi üçün qaydalara əməl olunmalı, yoluxma sayı artmamalıdır. Əgər qaydalara əməl olunmaması nəticəsində yoluxma sayı artarsa, bu yumşalmalar təxirə salına bilər”.

Rayonlara gediş-gəlişin yayın sonlarında açılması daxili turizmə nələr vəd edir?

Cebhe.info bu sahədəki durum və problemlərlə bağlı "DAİR" Otellər və Restoranlar Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri, “Azərbaycan Ekoturizm Assosasiyasının” icraçı direktoru Samir Dübəndinin müsahibəsini təqdim edir.

Müsahibimiz mövcud vəziyyəti belə təsvir edib:

-Məni həm otel və restoranların fəaliyyəti, həm də ekoturizm fəaliyyətlərimiz, hansı addımların atılacağı maraqlandırır. Düşünürəm ki, istər rayonlara gediş-gəlişin bərpa olunması, istərsə də restoran və kafelərin fəaliyyətə başlaması ilə bağlı qərarlar sanitar epidemioloji vəziyyətdən asılı olaraq verilir. Yoluxma sayı artarsa, təbii ki, biz bu müəssisələrin açılmasından danışa bilməyəcəyik. Avqustun axırı rayonlara gediş-gəlişin açılmasına gəldikdə, demək olar ki, biz builki mövsümü artıq itirdik. Digər tərəfdən isə onu nəzərə almaq lazımdır ki, hər şeydən önəmli insanların sağlamlığıdır. Biz həm bu biznes sahəsində çalışan insanları qorumalıyıq, həm də qonaqları. Onların daxili və ya xarici qonaqlar olması heç bir fərqi yoxdur. İki gün öncə Baş nazir tərəfindən koronavirus pandemiyası dövründə Azərbaycanda mehmanxanaların fəaliyyətinin təşkilinə dair qaydalarla bağlı qərar verildi. Axır ki, bu qaydaların qəbul olunması bizi sevindirir. Bu qaydaları çoxdan gözləyirik. Qaydaların qəbul olunması ilə uzun fasilədən sonra müəssisələrin fəaliyyətinin bərpa olunacağını gözləmək olar. Bu sırada Dövlət Turizm və Qida Təhlükəsizliyi agentlikləri tərəfindən qəbul olunmuş bir sıra sənədləri də qeyd etmək olar. Artıq hamı başa düşür ki, pandemiyanın nəticələri ağır ola bilər və qaydalara riayət edilməlidir. Mövsümü itirsək də, bəlkə də gediş-gəliş açılarsa, canlanma olar. Builki mövsümün uzanması, xüsusilə iri şəhərlərinin sakinlərinin regionlara üz tutması gözləniləndir. Regionlarda bu illər ərzində bir sıra otel və restoranlar inşa olunub, amma 6-7 aydır ki, fəaliyyətsizdirlər. Ən azı bu qərar verilərsə, onların da fəaliyyətinə, dövriyyəsinə təsir edər.

“Statistika Komitəsində otelçilik sahəsini bilən şəxslər yoxdur”

- Ümumiyyətlə regionlardakı otellərin hazırkı durumu necədir?

- Vəziyyət acınacaqlıdır. Bir neçə gün öncə Dövlət Statistika Komitəsinin açıqlaması ilə tanış olduq. Orda müxtəlif faizlər göstərilmişdi, otellərin dövriyyəsinin 40-50 faiz aşağı düşdüyü qeyd olunurdu. Biz bu statistika ilə razı deyilik. Bugünkü statistika hardasa 0-10 faiz arasında dəyişə bilər. Görünür ki, Statistika Komitəsində otelçilik sahəsini bilən şəxslər yoxdur. Tövsiyə edərdim ki, komitə mütəxəssisləri dəvət etsin. Təkcə dövlət qurumlarından əldə edilən rəqəmlər olmasın, eləcə də biznes və assosasiyalardan da mütəxəssislər dəvət etsinlər. Biz özümüz də alternativ statistika aparırıq. Statistikanın metodologiyasını izləyirik. İndiyə kimi demək olar ki, Dövlət Statistika Komitəsi turizm statistikasını normaya sala bilməyib.

“Bu, koronavirusun statistikasıdır, biznesin, turizmin statistikası deyil”

- Yüksək faizlər hardan əldə olunur?

- Biz düşünürük ki, hazırda karantinə alınmış və otellərdə yerləşdirilən insanlar da statistikaya alınır. Onların günləri, gecələmə müddəti sayılır və beləliklə bu cür yüksək statistika ortaya çıxır. Amma düşünürəm ki, bu, tamamilə başqa bir statistikadır. Bu, koronavirusun, yoluxan insanların statistikasıdır, biznesin, turizmin statistikası deyil. Regionlarda vəziyyət “0” həddindədir. Otellərdə ara-bir regionlara ezam olunmuş insanlar qalırlar. O da şəhər mərkəzlərində yerləşən otellərdə, təbiət güşələrində olan otellər tamamilə boşdur. Bəzi regionlarımızda qonşu rayonlardan üz tutan insanlar var. Amma bu statistika 0-10 faiz arasında dəyişə bilər, bundan yüksək deyil.

- Ümumiyyətlə otellərin fəaliyyətinə qadağalar varmı?

- Pandemiya müddətində rəsmi olaraq otellərin fəaiyyətinə heç bir qadağa qoyulmayıb. İctimai-iaşə müəssisələrinin də çatdırma üsulu ilə bağlı qadağalar yoxdur. Amma bəzi restoranlar bunu həyata keçirməyi bacardılar, bəziləri isə yox. Otellər isə sadəcə, müştərilərinin olmaması səbəbindən özləri qapanmaq məcburiyyətində qalıb. Yaranmış durumla bağlı ötən ayın ortalarından otelçilər adından dövlət başçısına və hökumətə müraciətimiz olub.

“Çalışıb peşəkarları əldə saxlamalıyıq”

- Orada hansı məqamlar orda yer alıb?

- Məsələn, otellərin fəaliyyəti ilə bağlı yeni qaydalar var. Onlara əməl etmək üçün dezinfeksiya üçün lazım olan məhlullar, əlcəklər, qoruyucu maskalar və digər müxtəlif ləvazimatlar lazımdır. Təsəvvür edin ki, bir otelin 150 əməkdaşı var və onlar hər üç saatdan biri əlcək və maskalarını dəyişməlidir. Bunlar əlavə xərclər yaradır, həm də hotelin sahibi onları aptekdən əldən etməyə məcburdur. Əgər dövlət belə qayda qoyubsa, düşünürük ki, bu məhsulların topdansatış mərkəzi yaradıla və ya dövlət subsidiyası əsasında hotellərə verilə bilər. Bundan başqa karantin sərtləşdirilən zaman bəzi hotellərin bir sıra yüksək vəzifəli ixtisaslaşmış işçiləri Bakıdan regionlara gedərkən cərimələnmişdilər. Müraciətimiz zamanı bu məsələyə də toxunmuşduq. Bu həmin şəxslərə qarşı ədalətsiz qərar idi, çünki gecə ikən icazələr ləğv olunmuşdu. Biz həmin cərimələrin də ləğv olunmasını xahiş etmişik. Nəzərə alınsa ki, otelçilər aylıq məvacibini bütöv formada ala bilmir, bunun onlara nə qədər ziyan vurduğu aydın olur. Bizə şikayətlər, zənglər gəlir. Bəziləri sahələrini dəyişmək istəyində olduqlarını bildirirlər. Biz sonra həmin peşəkarları haradan yığa biləcəyik? Bu baxımdan da çalışıb, onları saxlamalıyıq.