Britaniya alimləri klinik sınaq çərçivəsində ilk dəfə olaraq laboratoriyada istehsal olunan qanı insanlara köçürüblər.

Manset.az xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, araşdırmanın məqsədi qan donorluğunu əvəz etmək deyil.

Tədqiqat həyati əhəmiyyətli, lakin çox nadir qan qruplarını yaratmaq məqsədi daşıyır.

Məsələn, Oraq Hüceyrəli Anemiyası olan bir insanın mütəmadi olaraq qan köçürməsinə ehtiyacı var.

Transplantasiya yaxşı uyğun gəlmirsə, bədən onu rədd etməyə başlayır və müalicə uğursuz olur.

Bu səviyyədə tələb olunan toxuma uyğunluğu ümumi məlum olan A, B, AB və O qan qruplarından kənara çıxa bilər.

Bristol Universitetindən professor Ashley Toye bəzi qan qruplarının çox nadir olduğunu və "yalnız 10 insanda rast gəlinən" qan qruplarının olduğunu söyləyir.

Məsələn, Hindistanda ilk dəfə görülən Bombay adlı qan qrupunun İngiltərədə cəmi üç vahidi var. Bu tədqiqat layihəsi Bristol, Kembric, Londonda işləyən qruplarla davam edir və ağciyərlərdən bədənə oksigeni daşıyan qırmızı qan hüceyrələrinə diqqət yetirir.

Əvvəlcə donorluq yolu ilə alınan təxminən 470 ml qan götürülür. Qırmızı qan hüceyrələrinə çevrilmə qabiliyyətinə malik olan kök hüceyrələr maqnit muncuqlarla ayrılır. Bu fərqli kök hüceyrələrin laboratoriyada çoxalmasına icazə verilir və onlar qırmızı qan hüceyrələrinə çevrilməyə yönəldilir.

Üç həftəlik prosesin sonunda yarım milyon kök hüceyrə olan hovuzdan 50 milyard qırmızı qan hüceyrəsi əldə edilir.

Bunlar da nəql edilə bilən 15 milyard qırmızı qan hüceyrəsinə qədər süzülür.

BBC-yə danışan professor Toye donorluq yolu ilə alınan qanın arzu olunan qana çevriləcəyi bir istehsal xətti yaratmağa çalışdıqlarını bildirir.

Tədqiqatın insan klinik sınaqları 10 sağlam insan üzərində başladı. Təcrübə çərçivəsində çıxarılan qan bu insanların bədənlərində radioaktiv maddə ilə işarələnərək izlənilir.

Normal şəraitdə bədəndəki qırmızı qan hüceyrələrinin 120 günün sonunda yenilənməsi lazımdır. Donor qanda normal olaraq həm köhnə, həm də yeni qırmızı qan hüceyrələri olur. Lakin laboratoriyada çıxarılan qanın təzəliyinə görə onun ömrünün 120 tam gün olacağı təxmin edilir. Tədqiqatçılar gələcəkdə daha az, daha az fasiləli qan donorluğuna ehtiyac ola biləcəyini proqnozlaşdırırlar.

Qan istehsalının dəyəri ilə bağlı mübahisələr davam edir.