Bunu Biliyor muydunuz?
Gize Piramitleri’ne baktığınızda akla gelen en temel sorulardan biri şudur:
Antik Mısırlılar, bu kadar devasa taş yapılardan oluşan yapıları nasıl oldu da toprağa batmadan ya da çökmeye uğramadan inşa edebildiler?
Toprağın ağırlığı taşıyabileceğini nasıl biliyorlardı? Gize Platosu tesadüfen mi seçildi? Bu yazıda bu etkileyici başarının jeolojik, mühendislik ve tarihi yönlerini ele alıyoruz.
1. Modern Yapılarda Zemin Analizinin Önemi
Bugün herhangi bir bina inşa edilmeden önce mutlaka zemin etüdü toprak analizi) yapılır
Bu analiz
Taşıma kapasitesini belirler: Toprak, ne kadar ağırlığı güvenli bir şekilde taşıyabilir?
Toprak türünü saptar (kil kum, kaya vs)
Yeraltı su seviyesini ölçer.
Bu bilgiler hangi tür temel sisteminin kullanılacağını belirlemek için çok önemlidir. Aksi halde bina çökmeye, eğilmeye veya uzun vadede zarar görmeye açık hale gelir.
2. Piramitlerin Ağırlığı Ne Kadar?
• Keops (Büyük) Piramidi’nin toplam ağırlığı yaklaşık 6 milyon ton.
• Yaklaşık 2.3 milyon taş bloktan oluşuyor, her bir blok 2.5 ila 15 ton arasında.
Diğer iki piramit (Kefren ve Mikerinos) ve çevredeki yapılar da dahil edildiğinde, Gize Platosu’nda yer alan toplam ağırlık milyonlarca tonu buluyor.
3. Gize Platosu Neden Bu Kadar Uygun Bir Yerdi?
Jeolojik Yapı
Gize Platosu’nun altı tamamen kireçtaşı (limestone) tabakasıyla kaplıdır
Oldukça sert ve sıkışmaya karşı dayanıklıdır.
Bazı bölgelerde kalınlığı 30 metreyi aşar.
Doğal bir kaya temeli görevi görür.
Depremsellik Açısından Güvenli
Gize bölgesi tarih boyunca büyük depremlere pek maruz kalmamış bir yerdir. Bu da yapısal istikrarı artırmıştır.
4. Antik Mısırlılar Zemin Etüdü Yaptı mı?
Bugünkü anlamda bilimsel analizleri yapmadılar belki ama
Gözlem yetenekleri ve deneysel yapılar üzerinden kazandıkları bilgiyle en sağlam yeri seçtiler
Yerel taş ocaklarına yakınlık da önemliydi (inşaat malzemesi kolayca taşınabiliyordu.
Su taşımacılığı açısından da Nil Nehri’ne yakınlık avantajdı.
5. Temel Sistemi ve Uygulama
Antik Mısırlılar modern anlamda temel kazısı veya derin temel çakımı yapmadı. Ancak
Zemin inanılmaz bir hassasiyetle düzleştirildi. Ölçümler, temel seviyesindeki yükseklik farkının sadece 2 santimetre olduğunu gösteriyor!
Kayalık zemin, doğrudan yapı taşı olarak kullanıldı.
Bu durum, piramitlerin hiçbir zaman yere batmamasını ve binlerce yıl ayakta kalmasını sağladı.
6. Dünyada Başka Böyle Yer Var mı?
Bu kadar büyük yapılar için doğal olarak uygun alanlar çok az
Çoğu bölge zayıf taşıma kapasitesine sahip kil veya kum topraklardan oluşur
Bugünkü büyük yapılarda bile derin temel kazıları ve özel mühendislik çözümleri gereklidir.
Gize Platosu, bu ağırlığı doğal haliyle taşıyabilen nadir yerlerden biridir.
7. Modern Mühendisler Ne Diyor?
Günümüzde yapılan jeolojik ve mühendislik analizleri şunu gösteriyor
Gize’nin seçimi tamamen bilinçliydi.
Kireçtaşı tabakası milyonlarca tonluk yapıları taşıyabilecek doğal bir zemin sundu.
Binlerce yıl boyunca çökme, eğilme ya da sarsılma olmadan ayakta kaldı.
Bu tarihteki en büyük mühendislik başarılarından biridir
Sonuç
Antik Mısırlılar, Gize Platosu’nu tesadüfen değil gözleme dayalı bilgi ve tecrübeyle seçti.
Doğal kaya zemini sayesinde piramitler herhangi bir modern temel sistemine ihtiyaç duymadan binlerce yıl sapasağlam ayakta kaldı.
Bu da bize şunu gösteriyor
Mühendislik zekâsı sadece teknolojiyle değil, doğayı tanımakla da mümkündür.
TEREF