Gənc qalmağın sadə yolu açıqlandı
Bu gün, 16:38

Maks Plank Cəmiyyətinin İmmunobiologiya və Epigenetika İnstitutunun tədqiqatçıları ilk dəfə olaraq insan qanının kök hüceyrələrində yaşla bağlı baş verən metabolik və molekulyar dəyişikliklərin tam xəritəsini tərtib ediblər. Əsas kəşflərdən biri o olub ki, mühüm qida maddəsi olan xolinin səviyyəsi sağlam və gənc hüceyrələrdə yüksəkdir, lakin qocalma və xəstəliklə əlaqədar aşağı düşür. Xolinin laboratoriya şəraitində əlavə edilməsi hüceyrələrin "gənc" xüsusiyyətlərini bərpa etməyə kömək edib.
Araşdırmanın nəticələri "Nature Cell Biology" (NCB) jurnalında dərc olunub.
Hematopoetik kök hüceyrələr sümük iliyində olur və bütün növ qan hüceyrələrinin yaranmasına səbəb ola bilər. Onlar olduqca nadirdir və buna görə də əvvəllər onların metabolik aktivliyinin tam mənzərəsini əldə etmək çətin idi. Yeni araşdırmada alimlər çox az sayda hüceyrədə yüzlərlə molekulun tərkibini təhlil etməyə imkan verən həssas texnologiyalardan istifadə ediblər. Bu, metabolik məlumatları genlərin aktivliyi ilə müqayisə etməyə və hüceyrənin yaşlanma və onkoloji transformasiyalar zamanı necə dəyişdiyini izləməyə imkan verib.
Əsas qənaətlərdən biri gənc kök hüceyrələrinin onların ixtisaslaşmış nəsillərinə nisbətən daha az metabolik aktivliyə malik olması olub. Yaşlanma və leykemiyanın inkişafı ilə bağlı bu hüceyrələr bir sıra əsas funksiyaları itirir, həmçinin xolin səviyyəsi də azalır.
Xolin yumurta, soya və balıqda mövcuddur. Təcrübələr zamanı xolin əlavəsi kök hüceyrələrinə lipid mübadiləsini bərpa etməyə və xüsusiyyətləri baxımından gənc olanlara daha yaxın qalmağa kömək edib. Bu da qan xəstəliklərinin terapiyasında və yaş artdıqca sağlamlığın qorunmasında pəhrizin və metabolik müdaxilələrin potensial faydasını göstərir.
Tədqiqat kök hüceyrələrin və bütün hematopoetik aparatın "sağlam gəncliyini" uzatmaq üçün yeni strategiyaların əsasını qoyur. Gələcəkdə bu, həm yaşlı xəstələrin daha effektiv dəstəklənməsinə, həm də leykemiya ilə mübarizədə yeni yanaşmaların inkişafına səbəb ola bilər.