Rafael Qrossi İran rəsmiləri arasında nüvə məsələsinin müzakirəsinə maraq olduğunu deyir
26-09-2024, 12:58
BMT-nin Nüvə Müşahidə Təşkilatının rəhbəri Rafael Qrossi çərşənbə axşamı deyib ki, o, Nyu-Yorkdakı danışıqlardan sonra İran rəsmiləri arasında agentliklə daha mənalı əlaqə yaratmaq istəyinin artdığını və oktyabrda Tehrana səfər edəcəyinə ümid etdiyini bildirib.
Uzun müddətdir Tehranın uranın zənginləşdirilməsi üzrə ekspertlərin təftiş qrupunda xidmət etməsinə qadağası və onilliklər ərzində bəyan edilməmiş ərazilərdə tapılan uran izlərini izah etməməsi İran və Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi arasında münasibətləri bulandırıb.
Qrossi BMT Baş Assambleyası çərçivəsində Qərbin sanksiyalarının ləğvi müqabilində İranın uranı zənginləşdirmək imkanlarını məhdudlaşdıran 2015-ci il sazişinin əsas memarlarından biri olan İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi ilə danışıqlar aparıb.
"Gördüyüm şey bizimlə daha mənalı şəkildə yenidən əlaqə qurmaq istəyidir" - deyə, Qrossi Reuters-ə müsahibəsində bildirib.
Nüvə diplomatiyasının İranda prezident seçkiləri ilə noyabrın 5-də ABŞ-da keçiriləcək seçkilər arasında böyük ölçüdə dayandığı bir vaxt İran və Avropa rəsmiləri Tehranın mübahisəli nüvə proqramı, Ukraynadakı rolu və artan regional gərginliyin azaldılması məqsədi ilə qarşılıqlı istəklərini yoxlamaq üçün Nyu Yorkda görüşüb.
Qrossi deyib ki, o, İranla lazımi texniki müzakirələri tez bir zamanda bərpa etmək üçün real irəliləyiş əldə etmək istəyir və oktyabrda İran prezidenti Məsud Pezeşkianla görüşmək üçün Tehrana səfər etmək niyyətindədir.
BAEA-nin idarə heyətinin İrana uran izlərinin araşdırılmasında təcili əməkdaşlığa göstəriş verdiyi və onu müfəttişlərə qoyulan qadağanı ləğv etməyə çağıran qətnamələri çox az fərq yaradıb və agentliyin Reuters tərəfindən nəzərdən keçirilən rüblük hesabatlarında heç bir irəliləyiş olmayıb. İranın nüvə proqramı isə irəliləyib.
Rübün sonunda BAEA-nin son hesabatları göstərib ki, İran Fordoda səkkiz yeni kaskadın quraşdırılmasını başa çatdırıb, lakin onları işə salmayıb. Zənginləşdirmə dərəcələrinin 5%-ə çatdığı Natanzdakı daha böyük yeraltı obyektində şirkət digər qabaqcıl modellərin 15 yeni kaskadını istifadəyə verib.
"İran nizamlı tempini qoruyur, çox da sürətlənmir, lakin davam edir" deyən Qrossi Fordo şəlalələrinin oflayn olaraq qaldığını əlavə edib.
ABŞ-ın sabiq prezidenti Donald Trampın sələfi Barak Obama dövründə əldə edilmiş razılaşmadan imtina etməsindən sonra İran 2019-cu ildən bəri nüvə işlərini sürətləndirib.
Nüvə danışıqlarının bərpası perspektivləri ilə bağlı sualı cavablandıran Qrossi deyib ki, hazırlıq işlərinə indidən başlamaq lazımdır.