Səkkiz ştat səsvermə bülleteninə vətəndaş olmayanların səs verməsini qadağan edən tədbirlər görəcək, baxmayaraq ki, bu, onusuz da qanuni deyil.

Tənqidçilər deyirlər ki, bu tədbirlər Donald Tramp və onun partiya yoldaşlarının uduzacaqları təqdirdə prezident seçkilərinin nəticələrinə etiraz etmək planının bir hissəsidir.

Bu ştatlara seçkilərdə həlledici rol oynayacağı gözlənilən iki ştat daxildir. Noyabrın 5-də səsvermə bülletenində olan tədbirlər ştat konstitusiyalarına düzəlişlər etməyi nəzərdə tutur.

Respublikaçılar Partiyasının namizədi Tramp iddia edir ki, vətəndaş olmayan səslər seçkiləri dəyişdirə bilər.

Yeni tədbir təsdiqlənsə, ştat konstitusiyaları yalnız vətəndaşların səs verə biləcəyini açıqlayacaq. Tənqidçilərin fikrincə, həmin ştatlarda vətəndaş olmayanların səsvermənin artıq qadağan edildiyi nəzərə alınsa, bunun praktiki təsiri az olacaq.

Təkliflər Şimali Karolina və Viskonsin kimi ştatlarda, eləcə də Respublikaçıların nəzarətində olan Aydaho, Ayova, Kentukki, Missuri, Oklahoma və Cənubi Karolina kimi ştatlarda noyabrda səsverməyə çıxarılacaq.

Şimali Karolina Respublikaçılar Partiyasının sədri Ceyson Simmons "Ştat boyu insanlar seçki prosesindən narahatdırlar və hesablanmış səslərin qanuni səs olduğuna əmin olmaq istəyirlər" deyib.

2017-ci ildə aparılan audit 2016-cı il seçkilərində 41 qeyri-vətəndaşın səs verdiyini müəyyən edib. Ştatda 7,7 milyona yaxın seçici qeydə alınıb.

Demokratlar və hətta bəzi Respublikaçılar deyirlər ki, təklif olunan tədbirlər Trampın Amerika seçkilərinin bütövlüyünü şübhə altına almaq üçün davam edən səylərini əks etdirir.

Hal-hazırda ölkə daxilində on yeddi yaşayış məntəqəsi qanuni statusu olan, lakin vətəndaş olmayanlara federal deyil, yerli səs verməyə icazə verir. Bu yerlərə San Fransisko və Vaşinqton mahalı da daxildir.

Müstəqil tədqiqatlar göstərib ki, qeyri-vətəndaşlar tərəfindən qeyri-qanuni səsvermə nadir hallarda baş verir və bu, Ohayo, Pensilvaniya və Corciya ştatlarında Respublikaçı seçki rəsmilərinin də təkrarladığı bir nəticədir.

Məsələn, Alabama avqust ayında ABŞ vətəndaşı olmadığından şübhələndiyi 3251 qeydiyyatdan keçmiş seçicini ləğv edəcəyini bildirib.

Ədliyyə Nazirliyi onlardan ən azı 717-nin vətəndaş olduğunu və deaktivasiya prosesinin dayandırılması üçün məhkəməyə müraciət etdiyini bildirib. Ştatda 3,8 milyon seçici var.

Arizonada ştat rəsmiləri deyib ki, qeydiyyatdan keçmiş 218 000 seçicinin vətəndaşlıqlarını təsdiq edən sənədləri yoxdur, yəni bu il onların ştat və yerli seçkilərdə səs vermək hüququ yoxdur. Bu, seçicilər onilliklər ərzində ştatda yaşayır. Ştatın katibi bu uyğunsuzluğun inzibati xəta ilə bağlı olduğunu iddia edir. Ştatın ən yüksək məhkəməsi onların noyabrın 5-də bütün seçkilərdə səs verə biləcəyinə qərar verib. Ştatda 4,1 milyon seçici qeydə alınıb.

Oxşar hallar digər ştatlarda da müşahidə olunur. 2022-ci ildən bəri Floridada vətəndaş olmayan iki nəfər səs verdiyinə görə mühakimə olunur. Ştatda 13,5 milyon seçici qeydə alınıb.

Mart ayında Corciya səs vermək üçün qeydiyyatdan keçməyə cəhd edən, lakin bunu edə bilməyən 1634 vətəndaşın müəyyən edildiyini bildirib. Ştatda 7 milyon seçici qeydə alınıb.