Tarhuntaşşa, Hitit İmparatorluğu döneminde (MÖ 2. binyıl) Güney Anadolu’da yer alan önemli bir şehir ve bölgedir. Luvi dilinde "Fırtına Tanrısı Tarhunta’nın şehri" anlamına gelir. Hitit kralı II. Muwatalli (MÖ 1295-1272) döneminde başkent Hattuşa’dan Tarhuntaşşa’ya taşınılmış, ancak bu durum kısa sürmüştür. Şehir, Hititlerin dini ve idari merkezi olarak Fırtına Tanrısı’na adanmış tapınaklar barındırdığı düşünülür.
Tarhuntaşşa, Hitit sonrası dönemde (MÖ 12. yüzyıl) önemini yitirdi ve Hitit çöküşüyle terk edildi. Konumu kesin olarak bulunamasa da, Kızıldağ (Karaman) ve Türkmen-Karahöyük (Konya, Çumra) en güçlü adaylardır. Hitit tabletleri ve Luvi yazıtları (örneğin, Hartapu yazıtları) varlığını doğrulasa da, arkeolojik belirsizlik devam etmektedir. Tarhuntaşşa, Hitit uygarlığının gizemli bir parçası olarak araştırmalara konu olmayı sürdürmektedir.
Arkeolojik Belirsizlik: Şehrin tam konumu bulunamamıştır. Farklı höyükler ve yazıtlar, çeşitli yerleri işaret etse de, kesin bir eşleşme yoktur.
2019’da Türkmen-Karahöyük’te yapılan araştırmalar, buranın Tarhuntaşşa olabileceğine dair ipuçları sunmuştur (James F. Osborne ve ekibinin çalışmaları).
Kızıldağ’daki Luvi yazıtları, özellikle Hartapu’ya ait olanlar, Tarhuntaşşa’nın bu bölgede olabileceğini düşündürür.
Ancak, arkeologlar arasında hâlâ bir uzlaşma yoktur ve kazılar devam etmektedir.
Köksal Bey
TEREF