Prezident Co ayiden Rusiyanın işğalı ilə mübarizə apararkən müttəfiqlərin Ukraynanı dəstəkləməyə davam etmələri üçün yeni genişlənmiş təhlükəsizlik alyansının Vaşinqtonda toplanmasına bir aydan az bir müddət qalmış, bazar ertəsi günü Ağ Evdə NATO rəhbərini qəbul edib.

NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq iyulda keçiriləcək sammitin məqsədinin “Ukraynaya uzunmüddətli perspektivdə proqnozlaşdırıla bilən dəstəyi təmin etmək” olduğunu bildirib. Lakin bütün 32 NATO üzvünün siyasi yükü, müxtəlif qanunları və idarəetmə sistemləri arasında bunu möhkəm və davamlı reallığa çevirmək çox güman ki, mürəkkəb bir uğurdur.

Ukrayna bu üçgünlük toplantıda əldə edə bilməyəcəyi bir şeyi çox istəyir - qoşulmağı.

Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünə qarşı arqumentlər arasında onun kövrək və inkişaf etməkdə olan institutlarının yetkinləşməsi üçün daha çox vaxta ehtiyacı olması və ölkənin hazırda işğal altında olması faktı var.

Alyansın ən mühüm prinsipi olan 5-ci maddədə deyilir ki, bir üzvə qarşı silahlı hücum hamıya hücumdur. Bundan 11 sentyabr 2001-ci il terror hücumlarından sonra üzvlərin ABŞ-ın müdafiəsinə qalaxması ilə yalnız bir dəfə istifadə edilib.

Amerikanın Səsinin Ukraynanın istəyinə nə qədər tez çatacağına dair sualının cavabında Stoltenber deyib: “Müharibə gedən zaman əlbəttə ki, Ukraynanı dəvət etmək çətindir. Digər tərəfdən, Rusiya ilə münaqişə olduğu müddətdə bunu etmək üçün heç bir yol olmadığını söyləmək də çətindir, çünki bu, Rusiyaya münaqişəni davam etdirmək üçün stimul verir. Beləliklə, biz Ukraynanı NATO-nun bütün standartlarına cavab verməklə, Üzvlük Fəaliyyət Planı tələblərini aradan qaldırmaqla, NATO-nun Ukrayna Şurasında siyasi əməkdaşlığı dərinləşdirməklə NATO ilə getdikcə daha çox işləməyə kömək etməklə onu daha da yaxınlaşdıracağıq və sonra vaxtı gələndə qərar verəcəyik.

Bayden Stoltenbergi salamlayaraq, NATO-nun 75-ci ildönümünü alqışlayıb və qazandığı qələbələrini vurğulayıb. Oval kabinetdə Stoltenberqin yanında əyləşərək, "Düşünürəm ki, o zaman öyrəndiyimiz dərslər və təcavüzü müdafiə etmək və qarşısını almaq üçün birlikdə dayanmaq nəticə verib. Biz sizin rəhbərliyiniz altında NATO-nu heç vaxt olmadığı qədər böyük, güclü və birləşmiş etdik" deyib.

Bazar ertəsi səhər Norveçin keçmiş Baş naziri Stoltenberq deyib ki, NATO müttəfiqləri Ukraynaya “görünməmiş” dəstək veriblər. O hesab edir ki, bu, gələcəkdə ittifaq üçün ən azı 45 milyard dollara başa gələcək.

Stoltenberq Vaşinqtondakı Wilson Mərkəzində çıxış edərək deyib: “NATO-nun qarşıdan gələn sammitində digər liderlərin NATO-nun Ukraynaya təhlükəsizlik yardımı və təlimlərin koordinasiyasına rəhbərlik etməsi ilə razılaşacağını gözləyirəm. Həm də buna görə mən hər il yeni maliyyə vəsaiti ilə uzunmüddətli maliyyə dəstəyi təklif etdim. Uzunmüddətli dəstəyimiz nə qədər etibarlı olsa, Moskva bizim gözləyə bilməyəcəyimizi bir o qədər tez başa düşər və bu müharibə bir o qədər tez bitər. Bu, paradoks kimi görünə bilər, lakin sülhə aparan yol Ukrayna üçün daha çox silahdır”.

Analitiklər deyirlər ki, bu müzakirələr qarşıdan gələn sammitin əsas məsələləri üçün zəmin yaradır.