Sem Uilson: “Məsələ təkcə seçicilərin prosesə marağının aşağı olması deyil, həm də namizədlərin aşağı populyarlığıdır”

“Çərşənbə axşamı ABŞ-ın dörd ştatında keçirilən səsvermədə iştiraka əsasən, çoxlu sayda seçici seçkilərə biganədir. İlkin seçkilər Konnektikut, Nyu-York, Rod-Aylend və Viskonsin ştatlarında keçirilib. Hər bir ştatda Donald Tramp Respublikaçılar Partiyasının praymerizində, Co Bayden isə Demokrat Partiyasının praymerizində qalib gəlib”. Bu fikirləri ABŞ-da payızda keçiriləcək prezident seçkiləri ilə bağlı hazırkı prosesi şərh edən amerikalı politoloq Sem Uilson bildirib.

Analitik yazısında qeyd edib ki, səslər artıq heç nəyə təsir etmir: hər iki namizəd çoxdan partiyalarının namizədliyini qazanmaq üçün kifayət qədər nümayəndə səsi toplayıb: “Lakin Nikki Heyli üçün etiraz səsi Respublikaçılar Partiyasının praymerizində qalır. O uzun müddət əvvəl seçki yarışını tərk etdi, lakin Konnektikutda 14 faiz, Nyu-York və Viskonsin ştatlarında 13 faiz, Rod-Aylenddə demək olar ki, 11 faiz səs topladı. Onun siyasi texnoloqları narahat olmalıdırlar: onlar aktiv kampaniya aparanda nəticələr indikilərdən çox da fərqlənmirdi”.

“Demokratların seçicilər də etiraz səsverməsindən istifadə edirlər, lakin səsləri ilə “hamının əleyhinə olan namizədə” dəstək verirlər. Mavi Nyu Yorkda Bayden 91,5 faiz qazandı, qalan səslər Marian Uilliamson və Dean Fillips arasında bölündü. Viskonsin ştatında demokrat seçicilərin 8,4 faizi hamının əleyhinə səs verdilər”, - deyə Uilson qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, seçkilərdə iştirak 4-5 dəfə azalıb: “Respublikaçıların praymerizində 2016-cı illə müqayisədə, məsələn, Nyu-Yorkda - hətta demək olar ki, 6 dəfə seçici sayı azalıb. Aşağı seçici fəallığı, praymerizlərin nəticələrinə əsasən noyabr seçkilərində Tramp və ya Baydenin perspektivlərini təhlil etməyi getdikcə çətinləşdirib. Məsələ təkcə seçicilərin prosesə marağının aşağı olması deyil, həm də namizədlərin aşağı populyarlığıdır. Baydenin reytinqi yenidən seçilməyə hazırlaşan istənilən namizədin, hətta 2020-ci ildə Trampın reytinqindən də aşağıdır”.

“Görünür, Tramp Respublikaçılar Partiyasının rəhbərliyinin bir qismini, xüsusən də Cənub və “Qırmızı” ştatlarda dəstəyini qazanıb, lakin partiyada fikir ayrılıqları davam edir, bəlkə də genişlənir. Trampa qarşı çoxsaylı məhkəmə prosesləri onun əsas elektoratına təsir etmir. Amma ümumilikdə onun populyarlığına töhfə də vermir”, - analitik əlavə edib.

Politoloq hesab edir ki, əsas döyüş həmişə olduğu kimi, "yelləncək" adlanan ştatlarda, əksəriyyəti ölkənin şimal-şərqində olan ştatlarda gedir: “Məhz orada Tramp aprelin əvvəlində iki mitinq təşkil etdi - Viskonsin və Miçiqan ştatlarında. Və Tramp bildirdi: “Miçiqanda qalib gəlirsənsə, prezidentlik yarışını da də qazanırsan”. Həqiqətən də Tramp 2016-cı ildə Miçiqanda qalib gəldi, lakin 2020-ci ildə məğlub oldu. Tramp bu dəfə Miçiqandakı çıxışını qeyri-qanuni miqrasiya probleminə həsr edib. Miçiqan Kanada sərhədinə Meksika sərhədindən daha yaxındır və Qrand Rapids orada seçildi. Çünki yerli sakin Rubi Qarsia bu yaxınlarda qeyri-qanuni immiqrant tərəfindən öldürüldü. Bura həm də Trampın 2016-cı ildə qalib gəldiyi, 2020-ci ildə isə uduzduğu əyalətdə yerləşir. Tramp mərhumun ailəsi ilə danışdığını bildirib, baxmayaraq ki, ailə qəzəblə üzvlərindən heç birinin Trampla əlaqə saxlamadığını bildirib. Tramp cənub sərhədindəki vəziyyəti təsvir etmək üçün yenidən "qan gölü" ifadəsini işlətdi və bunun üçün əlbəttə ki, Bayden günahkardır. Qonşu Viskonsin ştatında isə Tramp Qrin Bay şəhərində danışdı - yenə anti-immiqrant ritorikası ilə çıxış etdi, eyni zamanda, 2020-ci il seçkilərində səslərin "oğurlandığını" xatırlatdı”.

“Bayden də “yelləncək” ştatlarında fəal şəkildə kampaniya aparır. Məqsədli reklam “Bizə qoşul” şüarı ilə başlayıb. Bu isə Nikki Heyli tərəfdarlarına yönəlib”, - deyə politoloq ümumi vəziyyəti qiymətləndirib.

Müəllif: Turan Abdulla
pressklub