ABŞ-ın Demokratlar Partiyası “Super Çərşənbə Axşamı”ında 14 ştatda vahid namizədin müəyyən edilməsi üçün ilkin seçkilər keçirib.

“Amerikanin sesi” xəbər verir ki, ilkin hesablamalara əsasən, sabiq ABŞ vitse-prezidenti Co Bayden azı 10 ştatda, Vermont Senatoru və özünü “demokratik sosialist” kimi təqdim edən Berni Sanders isə 4 ştatda qalib gəlib. Baydenin Virciniya, Şimali Karolina, Alabama, Oklahoma, Minnesota, Tenessi və Arkanzasda, Sandersin isə doğma ştatı Vermontda, Kolorado, Utah və Texasda qalib gələcəyi gözlənilirdi.

Baydenin son qələbələri ötən şənbə günü Cənubi Karolinada afro-amerikalıların geniş dəstəyi sayəsində qazandığı həlledici qələbənin ardınca baş verib.

Cənubi Karolinada olduğu kimi, Virciniya ştatında da Baydenin afro-amerikalıların çoxluğunun səsini qazandığı aydın olur. Belə ki, CNN “exit-poll”-una əsasən onların 60 faizi Baydenə, 18 faizi Sandersə, cəmi 10 faizi isə sabiq Nyu York meri və milyarder Mayk Blumberqə səs verib.

Yarışlara sonradan qatılan Blumberq “Super Çərşənbə Axşamı”-nda güclü göstəricilər sərgiləyir. Bir çox ştatlarda o, üçüncü ən çox səs qazanan namizəddir.

Sandersin ispandilli amerikalıların və gənclərin güclü dəstəyi sayəsində nümayəndələr baxımdan ən zəngin Kaliforniya ştatında qalib gələcəyi ehtimal edilir. Bəzi gözlənitlərə zidd olaraq, belə görünür ki, “Super Çərşənbə Axşamı”-nın nəticələri hələ ki, Demokratların vahid namizədinin müəyyən edilməsində həlledici rol oynamayıb.


İlkin seçkilərin nəticələrini təhlil edən siyasi şərhçi Şahin Cəfərli bildirib ki, məşhur milyarder Blumberq 0,5 milyard dollardan çox pul xərcləsə də, seçkilərdə heç nə əldə edə bilmədi, yalnız reklamçılara, mediaya, kampaniyasındakı əməkdaşlara – bütövükdə ölkə iqtisadiyyatına fayda vermiş oldu: “Bu nəticə fevralın sonlarına yaxın kampaniyasının perspektivi ilə bağlı bədbin proqnozlar səslənən Co Baydenin böyük zəfəridir. Hələ qəti qələbədən danışmaq tez olsa da, Baydenin kampaniyası böyük stimul və psixoloji üstünlük əldə etmiş oldu. Bundan sonra ianə toplamaq və “Super Çərşənbə Axşamı”nın rüzgarı ilə mübarizəni davam etdirmək daha asan olacaq.

Bayden-Sanders rəqabəti həm də demokratlar daxilindəki iki ideoloji cərəyanın (mötədil-mərkəzçi və sosialist-proqressiv) rəqabətidir. Sol xətt əsasən 18-29 yaş arası gənclər və qismən də ispandilli (hispanic) demokratlar arasında populyardır. Orta və yuxarı yaş kateqoriyasına aid olan ağdərili, eləcə də dindar və afroamerikalı demokratlar əsasən tradisionalist mövqedədir, radikal paradiqma dəyişikliyindən ehtiyatlanırlar”.

Ekspertin qənaətinə görə, Sandersin nominasiyanı qazanması ehtimalı demokrat elitanı həm də ona görə qorxudur ki, sosialist namizədin liderliyi ilə seçkilərə girmək Konqresi itirməklə nəticələnə bilər. “Çünki müstəqil seçicilərin, hətta bəzi azsaylı mərkəzçi demokratların da “solçu prezident + prezident yönümlü parlament çoxluğu” modelindən qorxaraq Konqres seçkilərində demokratlara səs verməməsi, yaxud seçkilərə getməməsi ehtimalı var. Amerika müstəqilləri sistemdə balans yaratmağı sevir və partiyalardan birinin həm icra, həm də qanunverici hakimiyyəti eyni anda nəzarətə götürməsindən həzz duymur”.

Ş.Cəfərli Sandersin hələ şansının qaldığını vurğulayır: “Bundan sonra Nyu-York, Florida, Pensilvaniya, İllinoys və Ohayo kimi əhalisinin sayı 10 milyondan yuxarı olan ştatlarda keçiriləcək praymerizlər həlledici olacaq”.

“AzPolitika.info”