Yay məktəblərinin nəticəsi sentyabrda bəlli olacaq, amma indidən bəzi gözləntilər var

Bir il yarımdır ki, ölkə məktəblərində təhsil epidemioloji vəziyyətə görə ya əyani, ya distant, ya da hibrid olaraq aparılır. Yerli təhsil sistemi məsafədən təhsilə hazır deyildi və Təhsil Nazirliyi məsafədən təhsilin keyfiyyətinin aşağı olduğunu nəzərə alaraq, fənlərdə gecikmələri bir az kompensasiya etmək üçün hazırlanmış 1-10 sinif şagirdləri üçün yay məktəbləri açmağa qərar verdi.

Bu qərar ictimai sorğunun nəticələrinə əsasən qəbul edildi, çünki onu qəbul edən valideynlərin 44%-i yay məktəblərinə səs verdi. Təhsil 16 iyundan 30 iyuna qədər davam edəcək. Geyim forması sərbəstdir və dərslər onlara qatılan şagirdlərin maraqları nəzərə alınmaqla, pulsuz keçiriləcək.

Bir çox valideyn bu təşəbbüsü bəyənir. Ancaq burada da qanuni tətillərinin uşaqların əlindən alındığına inanan narazı insanlar var idi. Hər halda, belə bir məktəbə getmək könüllüdür.

Bu cür məktəblərin təşkili özünü doğruldursa, sonrakı illərdə də dərslər bir aya qədər uzadıla bilər. Qərar verərkən valideynlərin istək və arzularə da nəzərə alınacaq.

Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şura sədrinin müavini Nadir İsrafilovun AYNA-ya dediyinə görə, iki həftəlik yay məktəbləri bir sınaqdır və layihənin gələcək taleyi bunun nə dərəcədə uğurlu olacağından asılıdır: “Bu qərarı tamamilə dəstəkləyirəm, çünki bu, məktəb proqramında nəyi isə başa düşməyən şagirdlərə həmin məqamlara qayıtmağa imkan verəcək. Bu il bilik əldə etməyə və sinif yoldaşları ilə ünsiyyətə vurğu ediləcək. Ancaq gələcəkdə yay məktəbinin təkmilləşdirilməsi lazım olacaq, yeni elementlər əlavə ediləcək. Variantların hazırlanmasına mütəxəssislərin cəlb etmək lazımdır”.

Mütəxəssis bildirib ki, bu cür məktəblər şagirdlərin sosiallaşmasına töhfə verən sahələrdən biridir: “Fikrimcə, siniflərin bir hissəsini təmiz havaya köçürmək mümkün olacaq, çünki bəzi məktəblərdə məktəb həyətləri və yaxınlıqdakı parklar abadlaşdırılıb. Gələcəkdə bu cür məktəblər yay məktəb düşərgələrinə çevrilə bilər. Əvvəllər bu cür lager-məktəblər yayda hansısa səbəbdən şəhəri tərk edə bilməyən məktəblilər üçün hər yerdə geniş yayılmışdı. Bu düşərgələr 24-28 gün davam edirdi. Məktəbin vəzifəsi uşaqlara bilik verməklə yanaşı, asudə vaxtlarını təşkil etməkdir. Yay müddəti ərzində yalnız təhsillərinə köklənsək, onda uşaqlar yeni tədris ilini artıq yorğun qarşılayacaqlar”.

“Məktəbdəki yaz düşərgələrində tədris və istirahəti birləşdirə, müxtəlif tədbirlər keçirə, gəzintilər təşkil etmək olar. Yay tətili zamanı valideynlərin hamısı uşaqlarını tətilə rayonlara və ya xaricə apara bilmirlər. Valideynlər bütün günü işdədirlər və uşaqlar üçün cansıxıcı yay keçir. Yay məktəbi düşərgələri bu problemi müəyyən dərəcədə həll edə bilər”, - deyə İsrafilov vurğulayıb.

Təhsil eksperti Nigar Qadaşova da AYNA-ya şərhində şagirdlərin bəzi boşluqları doldura biləcəyi yay məktəblərinin faydalı olduğunu deyib: “Fikir yaxşıdır, amma hər şeyin necə işləyəcəyini indi söyləmək mümkün deyil. Yay məktəblərində neçə uşağın iştirak edəcəyini, özləri və valideynləri ilə dərsləri necə qiymətləndirəcəklərini analiz etmək lazımdır. İki həftəlik dərsin hər hansı bir dəyişiklik edib-etməyəcəyini anlamaq vacibdir. Həm hava şəraitini, həm də şagirdlərin əhval-ruhiyyəsini nəzərə almaq lazımdır, çünki yay tətillərlə əlaqələndirilir. Ancaq bu tədris ilində uşaqlar pandemiya səbəbi ilə daha çox evdə qaldılar və daha az dərs yükü var idi”.

Psixoloq Eldar Haqverdi əmindir ki, yay aylarında pulsuz və istəyə bağlı dərslərin yalnız üstünlükləri var: “Təhsilin davamlılığı hazırda bir çox valideyn tərəfindən dəstəklənir və yayda uşaqlarını xarici dil kurslarına, bir növ özəl dərslərə göndərirlər. Yayın davam edən üç ayı boyunca təhsili tam unutmağınız lazım deyil, amma təhsili istirahət ilə - çimərliklərə getmək, ekskursiyalarda gəzməklə birləşdirməlisiniz. Yeni tədris ilinin əvvəlində müəllimlər tez-tez bütün uzun tətillərdə yalnız istirahət edən uşaqların biliklərində bir geriləmə müşahidə edirlər və valideynlər bu anı nəzərə almalıdırlar”.

Yay məktəblərinin nəticəsi nə olacaq, bunu sentyabrda başa düşəcəyik. Amma Təhsil Nazirliyinin öz çatışmazlıqlarını qəbul etməsi və təhsilin keyfiyyətini yüksəltməyə yönəlmiş formatları inkişaf etdirməsi, ehtiyatlı da olsa, optimizmə yol açır.

Müəllif: Elya Belskaya