Baqratın son “cəhdi” və ya İrəvanda “yekun” etiraz
8-06-2024, 08:24
Analitik: “Paşinyanla erməni kilsəsi arasında qarşıdurma hələ qabaqdadır”
“Ötən həftənin sonunda Baqrat Qalstanyan İrəvana daha “əsaslı” qayıtmaq və paytaxtda “yekun” etiraz aksiyası keçirmək üçün Gümrüyə getdi. Həftəsonu Baqrat İrəvanda yenidən peyda oldu, lakin “super effekt” ala bilmədi. Bu məsələdə iki cür siyasi mühakimə var: səthi və məntiqi. Səthi mühakimə tərəfdarları hesab edirlər ki, keşiş Baqrat Gümrüdən gəldiyi üçün bu, Ermənistanın “ikinci paytaxtı”nın siyasi əhval-ruhiyyəsinə təsir edə bilər”. Bu sözləri siyasi şərhçi Hüseynbala Səlimov Ermənistanda baş verən siyasi gərginliklə bağlı analitik yazısında qeyd edib.
Analitik hesab edir ki, problemin daha ətraflı nəzərdən keçirilməsinin tərəfdarları fərqli müstəvidə səbəblər axtarırlar: “Əvvəlcə keşiş Baqrat İrəvandakı siyasi prosesləri uduzduğunu anladı. Bəli, Qalstanyan İrəvana qayıdacağını bildirsə də, fərqinə varmadan orada yekun etiraz aksiyası keçirmək niyyətində olduğunu söylədi. İkincisi, Baqrat yəqin ki, Gümrüdəki Rusiya hərbi bazasına yaxın olmaq istəyir. Beləliklə, Ermənistan ərazisində də siyasi gərginlik ocaqları yarana bilər. Yəni mərkəzi hakimiyyət orqanlarına tabe olmayan bir növ əyalət “anklavı”. Qeyd edək ki, bu yolla ölkənin şərq bölgələri, hətta bundan əvvəl Gürcüstanda Abxaziya və Cənubi Osetiya bir vaxtlar Tiflisin nəzarətindən çıxıb. Niyə Ermənistanda buna bənzər bir şey yaradılmasın?! Bundan əlavə, Rusiya hərbi bazasına daha yaxın olmaq, silah əldə etmək deməkdir. Bu, Ermənistandakı hərbi paradlarda silahlı keşişlərin sütununu xatırladır. Bir faktı da unutmaq olmaz ki, keşişlərin arxasında “revanşist müxalifət” və “beşinci kolon” dayanır...”.
“Bir sözlə, vəziyyət çox mürəkkəb, hətta son dərəcə mürəkkəbdir. Ötən həftə nəinki Rusiya Prezidenti Vladimir Putin, hətta Baş nazir Mixail Mişustin də Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanı ad günü münasibətilə təbrik edib. Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko da kənarda qalmadı, qəribə də olsa. Lukaşenko Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) möhkəmlənməsi və qorunub saxlanmasının qatı tərəfdarıdır, onun bütün fəaliyyətinə isə Ermənistan sistematik olaraq məhəl qoymur. Bütün bunlar Ermənistanın bəzi dairələrində erməni müxalifətinin səylərinə güclü zərbə kimi qəbul edilib. Amma yəqin ki, Kreml də anladı ki, erməni müxalifətinin növbəti cəhdi yenə uğursuzluğa düçar oldu. Bununla yanaşı, hər şeyin geridə qaldığını deyə bilərikmi? Mən belə düşünmürəm”, - deyə Səlimov məqaləsinə belə davam edir: “Birincisi, qeyd etmək lazımdır ki, Baş nazir Paşinyan Baqrata qarşı münasibətini sərgilədi - ötən həftənin sonunda o, nəhayət, “rəqibi” haqqında danışdı. Burada Rusiya elitasının nümayəndələrinin təbriklərinin də rol oynadığı güman edilir. Nikol artıq hesab edir ki, hətta Kremldə də “Baqrat kampaniyası” nın faydasız bir iş olduğunu başa düşürlər. Amma Baş nazir Paşinyanla erməni kilsəsi arasında qarşıdurma hələ qabaqdadır. Birincisi, Ermənistan dövləti hələ də Kreml, kilsə və diaspora tərəfindən idarə olunur. Nikol buna son qoymaq istəyir. İkincisi, Paşinyan çox çətin bir vəzifəni üzərinə götürüb - o, ümumiyyətlə, erməni kilsəsinin rolunu azaltmaq istəyir”.
“Əlavə edilməli olan daha bir detal ondan ibarətdir ki, yaxın vaxtlarda Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalanacaq. Ermənistandakı siyasi aksiyalar fonunda Paşinyan deyib ki, gələcək sazişin demək olar ki, bütün detalları razılaşdırılıb, qalan məsələ onun müqavilənin mətninə köçürülməsidir. Lakin gələcək müqaviləyə yekun və davamlı xarakter vermək üçün ən vacibi gələcək müqavilə və eyni zamanda, ölkəsinin yeni regional siyasəti üçün daha cəlbedici və firavan hüquqi baza yaratmaqdır. Yəni ki, mövcud Ermənistan Konstitusiyası dəyişdirilməlidir. Qeyd edək ki, hazırkı Konstitusiya və “Ermənistanın Milli Müstəqillik Aktı” milli avantüristlərin ideoloji dayağıdır. Paşinyan onları bu dəstəkdən məhrum etməyə çalışır. Bundan əlavə, o, Türkiyə və Azərbaycanla münasibətlərə real sosial-iqtisadi məzmun vermək istəyir. Çünki yalnız bu halda onun siyasətinin real bəhrəsini və bəhrəsini görə bilər”, - deyə analitik məqaləsini bitirir.
Müəllif: Turan Abdulla