Ukrayna üçün “Səma Qalxanı” və ya Avropa özünü qorumaq istəyir?
1-09-2024, 12:04
Onlar başa düşməlidirlər ki, Rusiya Ukraynada dayandırılmasa, mütləq onlara hücum edəcək
Ukraynanın müdafiə naziri Rustem Umerov Ukrayna-NATO Şurasının iclasından sonra deyib ki, qərb bölgələri üzərində “havadan müdafiə qalxanı”nın – “təhlükəsizlik kəməri”nin yaradılması ilə bağlı məsləhətləşmələr (o cümlədən ikitərəfli formatlarda) davam edir. Rusiyanın sonuncu kütləvi raket hücumundan - Ukraynaya qarşı 200-dən çox silahdan istifadə edildikdən sonra artıq aydındır ki, biz mövcud imkanlarla hücumun öhdəsindən gələ bilməyəcəyik. Ona görə də ola bilsin ki, Ukrayna NATO üçün bəzi həll yolları təklif edib, lakin bu, məsləhətləşmələr kimi təqdim olunur.
Problemlərimizi bizim yerimizə heç kim həll etməyəcək. Ona görə də Ukrayna müttəfiqlərinin iştirakı ilə səmanı qorumaq üçün öz baxışını təqdim etməlidir. Hansı alətlərdən istifadə ediləcəyini və Avropa təyyarələrinə müəyyən növ silahların qarşısını almağa və yenidən yerləşdirməyə imkan verəcək hansı qurumun yaradılacağını müəyyən etmək vacibdir.
Çoxları bunun NATO ölkələrini Ukrayna və Rusiya arasında müharibəyə sürükləyə biləcəyindən ehtiyatlanır. Rusiya raketlərinin və pilotsuz təyyarələrinin vurulmasında kömək üçün müraciət etdiyimiz hər kəs bu cür narahatlıqlarını dilə gətirdi. NATO öz qoşunlarını göndərməkdən imtina edir və hətta F-16 qırıcılarını idarə etmək üçün təqaüdə çıxmış NATO hərbi pilotlarını işə götürməkdə problemimiz var.
Bəli, indi bir çox ölkələr Rusiya raketlərinin və ya PUA-larının onlara doğru uçmasının qarşısını almaq üçün öz təyyarələrini qaldırırlar. Onlar öz hava məkanlarını qorumaq üçün çalışarkən Ukrayna məkanını da görürlər, lakin hələ öz əraziləri üzərindəki hədəflərə toxunmağa qərar verməyiblər. Ona görə də bu siyasi məsələnin həlli və müvafiq qərarların qəbulu üçün təsirli vasitə lazımdır.
Müharibənin onların ərazisinə keçə biləcəyi qorxusu problemi qalmaqdadır. Lakin onlar başa düşməlidirlər ki, Rusiya Ukraynada dayandırılmasa, mütləq onlara hücum edəcək. Və ən çox bunun fərqindədirlər.
Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı müdaxiləsinin başlanğıcında Avropanın “Səma qalxanı” təşəbbüsü elan edilmişdi ki, bu təşəbbüsə “Patriot”, “İris-T”, “Arrow” kimi çoxlu sayda eskadrilya və hava hücumundan müdafiə sistemləri daxildir. Bu layihədə Ukraynaya lazım olan silahlar var.
Və bu, problemin hüquqi həlli ola bilər: axı biz NATO və ya Aİ-dən danışmırıq. Beləliklə, “Avropa Səma Qalxanı”nın (Cənnət Qalxanı) yaradılması təşəbbüsü Aİ-də qərarların qəbulunda mühüm rol oynayan Almaniyadan gəlir, Türkiyə və Böyük Britaniya kimi dövlətlər orada iştirak edir.
Ukrayna bu layihədə iştirakı ilə bağlı danışıqlar aparmalıdır, çünki bu, hava məkanını birgə patrul xidməti ilə qorumaq və düşmən raketlərinin, PUA-larının vurulması təcrübəsini bölüşmək imkanı verəcək. Bu, Avropa ölkələrinə, məsələn, onların ərazisinə uçan “Şahed”ləri necə vurmağı nümayiş etdirəcək.
Vacibdir ki, Ukrayna müdafiə istəməsin, birgə işə çağırsın. Biz artıq bütün dünyaya göstərmişik ki, Rusiya strateji cəhətdən zəifdir və Rusiya ərazisinə zərbələr effektivdir. Kursk əməliyyatı bizim müttəfiqlərimiz üçün indikativ jestdir və bu, təcavüzkarı zəiflətmək üçün Rusiyaya daha böyük təzyiqin zəruriliyini sübut edir. O, ukraynalıların qətiyyətinə bir daha əmin olan Qərb tərəfdaşlarımızı ruhlandırdı. Bununla belə, Ukraynadan əlavə addımlar gözlənilir.
Ukrayna riskləri bölüşməyi təklif etməlidir: siz bizə Ukraynanın qərb hissəsini müdafiə etməyə kömək edin və biz düşmən raketlərinin, pilotsuz təyyarələrinin hətta ərazimizə uçmasının qarşısını almaq üçün hər şeyi edəcəyik. Biz görürük ki, Rusiya silahları Rumıniya və Polşaya uçur... Amma yaxın gələcəkdə Ukrayna hava məkanını qoruyan mexanizmlərdən istifadə olunub-olunmayacağı diplomatlarımızdan və onların danışıqlar aparmaq qabiliyyətindən asılıdır.
Müəllif: Anatoli Xrapçinski – Ukraynalı aviasiya eksperti.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.