Bu, Azərbaycan Vilayət Mədəniyyət İdarəsinin 1952-ci il tarixli sirkulyarıdır.
Sənəddə yazılanların fars dilindən tərcüməsi:
📜 Cənab Dəbiristan (indiki kollec) müdiri
Əldə edilən məlumata görə, artıq bir müddətdir ki, Türkiyədə müxtəlif türk soylarını göstərmək üçün kitablar nəşr olunur, həqiqətə zidd səbəblərdən onlar (red-Türkiyə) Azərbaycan xalqını türk mənşəli hesab edir və bu yolla ölkə xalqının düşüncələrinə nüfuz etməyə və pantürkizmi yaymaqla nəticələrə nail olmağa çalışırlar.
Deməli:
Birincisi, bu cür pozucu nəşrlərin ayrı-ayrı tələbələr arasında yayılmasının qarşısını almağa ciddi şəkildə maneə olun.
İkincisi, araşdırın və əmin olun ki, belə nəşrlər çap olunub, yayılsa, siz onların nüsxələrini alıb idarəyə göndərəsiniz.
Üçüncüsü, tarix-coğrafiya müəllimlərinə tapşırılsın ki, tələbələrə dolayısı ilə və dərs zamanı azəri dilinin kökləri və bu cür zəhərli fikirlərə qarşı mübarizə, Azərbaycan dilinin türk dili deyil, azəri dili olması haqqında əsaslandırılmış mühazirələr oxusunlar.
Dördüncüsü - İmkan daxilində, bu mövzuda geniş mühazirələr hazırlansın və tələbələr üçün oxusun.
Əyalət mədəniyyət idarəsinin rəisi bununla bağlı mədəniyyət nümayəndələrinə də lazımi göstərişlər verilsin.
Əyalət Mədəniyyət şöbəsinin müdiri.
Azərbaycan valisi Səccadi
Farsca orijinal:

عباس جوادى – اين بخشنامه ایست از اداره فرهنگ استان آذربایجان از سال 1331. اول لطف کنید بخوانید:
وزارت فرهنگ
اداره فرهنگ آذربایجان
بازرسی
-م ١٣٣١- ٠٩- ٢٠ محرمانه
آقاي رئيس دبيرستان
بر طبق اطلاع واصله مدتي است كه در تركيه اقدام به نشر كتابهائي براي نشان دادن نژادهاي مختلف ترك شده و با دلايلي خلاف حقيقت نژاد مردم آذربايجان را ترك قلمداد و خواسته اند از اين راه در افكار مردم اين سامان رخنه نموده و با اشاعه ي پان تركيسم نتايج مطلوبي بگيرند. مقتضي است:
اولا- مراقبت نمائيد كه از پخش و انتشار اين قبيل نشريات مخل در بين دانش آموزان جدا جلوگيري شود.
ثانيا- تحقيق نمائيد كه در صورت انتشار اين قبيل نشريات نسخي از آنرا بدست آورده به اداره ارسال داريد.
ثالثا- به آقايان دبيران تاريخ و جغرافيا دستور دهيد كه من غيرمستقيم و ضمن درس نسبت به ريشه زبان آذري و مبارزه با اين قبيل افكار مسموم كننده و اينكه زبان آذربايجان ترك نبوده و آذري است سخنرانيهاي مستدل به دانش آموزان بنمايند.
رابعا- در صورت امكان مقدمات تهيه سخنرانيهاي عمومي در اين مورد به عمل آيد.
رئيس فرهنگ استان ٣
رونوشت عطف به مرقومه ٥٦٣١- ٣١-٩-١٦ محرمانه جناب آقاي استاندار آذربايجان تقديم و اضافه مي نمايد كه در اين مورد تعليمات لازم به نمايندگان فرهنگ نيز صادر شده است.
رئيس فرهنگ استان ٣
رونوشت در پاسخ به نامه ي شماره ي ١٢٧٥٧-س-١١٦٤٤-٣١-٩-٤ جهت استظهار وزارت كشور ايفاد مي شود
استاندار آذربايجان، دكتر سجادي
t.me/MutluTurkum
Milli Kimlik
TEREF