İran Parlamentinin Təhsil, Tədqiqat və Texnologiya Komissiyasının rəhbəri müvafiq komissiyada "yerli və etnik dillərin tədrisi ilə bağlı qanun layihəsinin qəbul edildiyini" elan edib.

Təbrizdən olan millət vəkili və İran Parlamentinin Təhsil Komissiyasının rəhbəri Əlirza Münadi Sefidan, komissiyada "Məktəblərdə və universitetlərdə yerli və etnik dillərin tədrisi" qanun layihəsinin ümumi müddəalarının təsdiqləndiyini açıqlayıb.

Bu qanun layihəsi İran Konstitusiyasının 15-ci maddəsi çərçivəsində, Parlamentin 19 üzvlük Təhsil Komissiyasında qəbul edilib. Münadi bu barədə öz Instagram hesabında paylaşım edərək, xəbəri izləyiciləri ilə bölüşüb. O, paylaşımında yazıb ki, "yerli və etnik dillərin qorunması və təşviqi, azlıqların hüquqlarının müdafiəsi və ölkədə mədəni müxtəlifliyin təminatı üçün əsas addımlardan biridir."

Bu xəbər İran mediası tərəfindən yayımlansa da, keçmişdə eyni komissiya tərəfindən bir neçə dəfə təsdiqlənmiş bu qanun layihəsi İran Parlamentinin ümumi iclasında təsdiqlənməyib və buna görə də hələ icraya keçməyib.

Bu barədə İranın fundamentalist siyasi cərəyana yaxınlığı ilə tanınan "Tabnak" xəbər saytı da Təhsil Komissiyasının müvafiq qanun layihəsi ilə bağlı məqalə dərc edib. Sayt bildirib ki, komissiya bu layihəni indiyədək beş dəfə təsdiqləyib, lakin parlamentin ümumi iclasında qanunvericilər bu layihəni təsdiqləməyiblər.

"Tabnak" saytı Münadini və komissiyanın layihəyə imza atan digər üzvlərini də tənqid edərək, onların keçmişdə bu mövzunu əməli olaraq irəlilətməkdə uğursuz olduqlarını və yalnız sözlə kifayətləndiklərini iddia edib.

Altıncı, doqquzuncu, onuncu, on birinci və indi də on ikinci Parlament dövründə bu layihə Təhsil Komissiyasında təsdiqlənib, lakin müəyyən olmayan səbəblərdən ümumi iclasda ya layihəyə qarşı çıxılıb, ya da qanunvericilər səsvermədə iştirak etməyib.

"Tabnak" saytı statistik məlumatlara əsaslanaraq bildirib ki, ölkədəki şagirdlərin 53 faizi iki dilli təhsilə malikdir, yəni bu şagirdlər fars dilindən başqa ana dilində danışırlar və məktəbdə fars dili ilə tanış olurlar. Sayt, yerli dillərin məktəb və universitetlərdə tədrisinin vacibliyini vurğulayaraq, qanun layihəsini parlamentdə irəlilətməyən və ya təqdim etməyən qanunvericiləri məsuliyyətli adlandırıb.

2009-2013-cü illər arasında İranın təhsil naziri olmuş Həmidrza Hacıbabayi ölkədə məktəb şagirdlərinin 70 faizinin iki dilli olduğunu və "birinci sinfə daxil olub bir tədris ilini keçdikdən sonra ana dillərinin hələ də fars dilinə keçmədiyini" bildirmişdi.

Buna baxmayaraq, hələ də qanun layihəsinin İran Parlamentində qəbul edilməməsinin səbəbləri məlum deyil. Bu, qanunvericilərin bu qanunun qəbulunda nə dərəcədə təşəbbüskar olduğu və ya bu prosesin digər təsir gücünə malik mərkəzlərdən təsirlənib-təsirlənmədiyi suallarını gündəmə gətirir.

Ümumilikdə İran İslam Respublikası hakimiyyətində qanunverici qurum olan parlamentin belə geniş və əhatəli qərarların qəbulunda nə dərəcədə təşəbbüs göstərməsi və real təsirə malik olması ilə bağlı ciddi suallar mövcuddur.