Yaxın Şərq və Avropadakı müharibələr, habelə ABŞ-ın Çinlə rəqabəti noyabrda keçiriləcək prezident seçkilərində kimin qalib gəlməsindən asılı olmayaraq, ABŞ diplomatları üçün əsas məsələlər olaraq qalacaq.

2025-ci ili təsəvvür edin. Qəzzada daimi atəşkəs hələ də əlçatmaz ola bilər. Ukraynada müharibə hələ də alovlanır. Çin isə təhlükə olaraq qalmaqda davam edir.

Co Bayden və ya Donald Tramp prezident seçkilərində qalib gəlsə də, bu problemlər qalacaq. Baydenin ikinci dövr xarici siyasəti onun birincisi ilə eyni prinsiplərə - qlobal liderliyə və çoxtərəfliliyə əsaslanacaq.

“Birləşmiş Ştatlar rəqabət aparacaq, güclü şəkildə rəqabət aparacaq, dəyərlərimiz və gücümüzlə liderlik edəcək. Biz müttəfiqlərimizin və dostlarımızın müdafiəsinə qalxacağıq”.

Üstəlik, rəhbərliyin təkmilləşdirməli olduğuna inandığı bir sahəyə də diqqət.

"Konqres ilə böyük bir təşəbbüs inkişaf etməkdə olan dünya üçün resursların açılması vədini həqiqətən yerinə yetirməyə yönəlmişdir", Ağ Evin milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Sallivan deyib.

Bu, ABŞ-ın borcdan xilasetmə proqramları, çoxtərəfli bank islahatları və bütün dünyada müxtəlif infrastruktur layihələri üçün daha çox investisiya yatırması deməkdir. Məqsəd Zambiya, Konqo Demokratik Respublikası və Anqolanı birləşdirən Lobito Dəhlizi kimi dünya üzrə müxtəlif dəhliz layihələrini dəstəkləməklə Çinin qlobal inkişaf təşəbbüslərini geri çəkməkdir.

“Biz nəinki təmiz enerji təchizatı zəncirimiz üçün daxilolmalara malik olduğumuzu təmin etmək üçün nəqliyyat potensialı yarada bilərik, həm də malları bazara çıxarmaqla Afrikanın geniş kənd təsərrüfatı potensialını aça bilərik, həmçinin bu sahədə rəqəmsal transformasiyanın kilidini aça bilərik”

Tramp qalib gəlsə, beynəlxalq inkişafa o qədər də diqqət ayrılmayacaq.

“Amerikanı əvvəlkindən daha zəngin və təhlükəsiz, daha güclü, qürurlu və gözəl et. Düşünürəm ki, bununla bağlı son şansımız var”, Ağ Evin milli təhlükəsizlik müşaviri Ceyk Sallivan deyib.
.
Trampın məftunedici ifadəsi “Öncə Amerika” olsa da, bu, onun xarici siyasətinin təcridçi olduğu demək deyil.

“Merkantilist, əlbəttə. Tranzaksiyaçı, bəli. Ancaq düşünürəm ki, onun xarici siyasətinin ən maraqlı tərəfi ABŞ-ın güc alətlərinə dair baxışının fərqli şəkildə istifadə olunması dərəcəsidir”.

İsrailə sarsılmaz dəstək, Ukraynaya şərti yardım və Çinlə güclü rəqabət. Bunlar Trampa bağlı Öncə Amerika siyasəti institutunun ikinci müddət üçün xarici siyasət prinsipləridir.

"Bu, hər bir “Öncə Amerika” administrasiyasının məşğul olacağı üç sahədir və o, "güc vasitəsilə sülh" yanaşmasını sınaqdan keçirməli olacaq" - deyə, institutun icraçı direktoru Çad Volf bildirib.

Noyabrda kimin qalib gələcəyini bilinməsə də, xarici siyasətin həlledici amil olmayacağı məlumdur. Sorğular göstərir ki, amerikalıların əksəriyyəti ABŞ-ın xaricdəki fəaliyyətindən daha çox inflyasiya, iqtisadiyyat, immiqrasiya və cinayətlə maraqlanır.