Bizim eranın 4-cü əsrində doğulmuş İpatia (Hypatia) qədim İsgəndəriyyədə görkəmli riyaziyyatçı, astronom və filosof idi. Riyaziyyatçı olan atası İsgəndəriyyəli Teon onun təhsilində mühüm rol oynamışdır.
İskəndəriyyəli İpatia Platonun ideyalarının elementlərini birləşdirən fəlsəfi sistem olan neoplatonizm haqqında təlimləri ilə tanındı.
Riyaziyyatdan əlavə o, astronomiya ilə məşğul olub, səma mexanikasının anlaşılmasına töhfə verib. Onun mühazirələri dövrünün gender normalarını aşan müxtəlif mənşəli alimləri və tələbələri cəlb edirdi.
Təəssüf ki, onun həyatı faciəvi şəkildə sona çatdı.
İsgəndəriyyədəki siyasi qarışıqlıq və dini gərginlik şəraitində İpatia hədəfə çevrildi.
Xristian fraksiyaları ilə birləşən kütlə ona hücum etdi.
İlk qadın riyaziyyatçılardan biri olan İpatia yerli siyasətə və bütpərəst inanclara qarışdığı üçün təxminən 415-ci ildə İsgəndəriyyədə bir izdiham tərəfindən öldürüldü.

İbrahim Nebioğlu