Sosyal Medyada dolaşan bir konu dikkatimi çekti. Türklerin yaşadığı dönemde Kuran, çok az sayıda ve matbaa yok. Üstelik Arapça yazılan bir kitap. Türkler okuma yazma bilmiyor. Bu dini nasıl kabul etti?
Türklerde Yazılı Kültür yoktur Türkler Sözlü Kültür İnsanıdır ve Ozanlık geleneği vardır. Ozanlar dini geleneğe bağlı olarak, ait oldukları dinin “Hikayelerini” saz eşliğinde diyar diyar dolaşarak halka aktarır. Dönemin Ozanları da elbette Şamanlardır.
Toplumların din değiştirmesi için önce o milletin Mitolojisi, yeni dine adapte edilir. Yani bir topluma, yeni bir dini benimsetmek için, önce O millete ait mitolojilerin ele geçirilmesi gerekir. Böyle de olmuştur. Dönemin ileri gelen, okuma yazma bilenleri, Oğuz Kağanı Müslüman yapmış, Göktürkler’e ait mitolojide adı geçen Türk atayı da Nuh’un oğlu Yafes’in soyuna bağlamıştır.
Türkler Yazılı Kültür insanı değildir, Sözlü Kültür insanıdır. Okuma yazma bilmez, sadece “Duyduğuna İnanır”. Dönemin Şamanları Müslüman olmuştur. Bundan sonra iş Ozanlara-Şamanlara düşmüştür. Yunus Emre ve ondan önce yaşamış ozanlar da, şiirlerinde İslami unsurları kullanarak ve Türk illerini dolaşarak bu dinin yayılmasına katkı sağlamışlardır.
Bu yüzden biz Türkler, bir bilgiyi teyit etmek için “Ben Okumadım” demeyiz, “Ben Duymadım” deriz. Türkler okuduğuna değil, duyduğuna inanır. Okuma oranı azdır. Sosyal Medya zamanımızın “Sözlü Kültür” ortamıdır. Kitap okumayan insanlar, yarım yamalak öğrendiği bilgiyi sosyal medyada “Pazarlar”. Büyük çoğunluk da buna inanır.
Nuray Bilgili
TEREF