MÖ 950 ila 650 yılları arasında Luristan'da (orta Zagros) bulunan 'Hayvanların Efendisi'ni tasvir eden Bronz Saç Tokası.
İran Ulusal Müzesi, Tahran, kayıt no. 1459.
Neda Tehrani'nin (Baloot Noghrei) fotoğrafı
Büyük bir diskle taçlandırılmış uzun bronz saç tokaları, Batı İran'daki Luristan'dan çıkarılan dikkat çekici eserler arasındadır. Belki de unisex bir işlev görmek veya hatta erkekler ve kadınlar için iki türde yapılmış olmak üzere, metal tokalar özellikle soyluların uzun buklelerini tutturmak için kullanılırdı. Diskler, yukarıdaki yılan tutan karakter gibi geometrik veya temsili içerikli süslemeler taşıyabilirdi ve bu bize Herkül'ü hatırlatabilir.
Ancak, büyük olasılıkla bir tanrı olan bir insan figürü, fethedilmiş bir çift canavarla birlikte Mısır'dan Yakın Doğu'ya ve Ege'ye kadar birçok antik kültürün sanatında görülür. 'Hayvanların Efendisi' olarak bilinen, bazen boynuzlar ve/veya sivri kulaklar gibi sığır özelliklerine sahip, canavarlarla savaşan ve canavarları yöneten erkek figürü, Ubaid döneminden kalma Mezopotamya sanatında görülür ve en erken örnekleri MÖ 5. binyılda Luristan'dan çok da uzak olmayan Tappeh Giyan'daki damga mühürlerinde görülür. Bu motifin MÖ 3. binyılda güneydoğu İran'daki klorit kaplarda bulunması, Susa ve Anshan'ın birbirinden uzak iki başkentini birbirine bağlayan Elam etkisinin enginliğini kanıtlar.
Mezopotamya mitolojisindeki yılan canavarlar, yeraltı dünyası ve ölüm kavramlarıyla yakından bağlantılı olan Tiamat'ın zehirli çocuklarıydı. Tiamat'ın tüm şeytani komutanları sonunda Marduk tarafından yenilip onun ve diğer iyiliksever tanrıların hizmetkarları olmalarına rağmen, Etana Efsanesi'nde sembolize edildiği gibi, onları kalıcı olarak kontrol altında tutmak bir hükümdar için başlıca bir görev olarak görülüyordu.
MÖ 1. binyılın ilk yarısında, zaten gerileyen Elam, en yıkıcı olanı Neo-Asur İmparatorluğu'ndan gelen dış istilalarla ve toprakların Medler, ve yerel Anshan eyaletine kaybedilmesiyle birlikte iç parçalanmayla karşı karşıya kaldı.
Bu nedenle, sanatın Marduk ve Susa'nın koruyucu tanrısı İnşuşinak gibi kraliyet tanrılarına koruma çağrısı yapma fikrini yansıtması uygun görünüyor.
Zaze Mahabadi