TÜRKLERDE GÖK/MAVİ RENGİN ÖNEMİ.

Bu gün, 00:03           
TÜRKLERDE GÖK/MAVİ RENGİN ÖNEMİ.
TÜRKLER’ in RENGİDİR GÖK. SADAKATİN , SONSUZLUĞUN ve DEVAMLİLİGİN rengidir. Mavi gök yüzünün ve suyun rengi. Türklerde mavi ile yeşil bütündür. İlk Türk devletlerinden biri olan GökTürklere adını vermesi önemini ifade etmeye yeter. Gök, eski Türk inancında GÖK TANRİ 'nın da sıfatıdır.
AK, AL/ KIRMIZI, GÖK, Türklerin en çok değer verdikleri üç renktir. Ancak gök denince, renk olarak sınırları genişler. Gök Türkler'de sadece mavi demek değildir. Göğermek, yeşermek, yani yeşillik de, bunun içine girer. Bunun içindir ki, GÖK ile YEŞİL renkleri yan yana ve iç içe olarak ele alınmalıdır.
GÖK VE GÖKLER.
TÜRKLER, İslamiyet’teki semavat, gökler anlayışına doğru gitmişlerdi. İslamiyet’te gökler, 7 KAT ve bir de ARŞ vardı.Türkler ise 9 KAT GÖK ve bir de GÜNEŞ, AY ile YILDIZLARIN bulundu ğu, TANRI'NIN sonsuzluğuna inanmış lardı. Yoksa üzerimizdeki, içlerinde kuşların uçuştukları ve canlıların yaşadıkları gök, gök değildi. Bu gök- kalığ, yani göğün boşluğuydu. GÖRÜLÜYOR ki konu, derin ve geniştir. Türkler İslamiyet’e girince, bu eski görüşlerini, kolaylıkla İslâmiyet ile birleştirmişlerdi.

"KÖK-KURT" "GÖK-BÖRÜ.
ANADOLU Selçuklularının başında SÜRYANİ MİKHAİL, kendi vakayinamesinde "TÜRKLERİN ANADOLU' YA' GELİŞ SEBEPLERİNİ" araştırır ken, ufukta kurda benzer bir hayvan göründü ve Türklere yol göstererek, onları Anadolu'ya getirdi, diye bir görüş ileri sürer. Süryani Mikâil, ilk Selçuk Hakanları ile dostluk kurmuş bir Hristiyan’dı. Yani, çok eski Çin ve Türk kaynak larına yakındı. Uygur yazısıyla yazılmış Oğuz destanı içinde de, " UFUKTA GÖK BİR KURT (BÖRİ) görünür. Oğuz Kağan, Tanrı bizim buraya gelmemizi buyurdu deyip, orada durur." "GÖK RENK MÜBAREKTİR." Fakat boz renk, âdi hayvan renkleridir. Bunun mübareklik ile hiçbir ilgisi yoktur, bundan dolayı, gök börü veya gök kurt yerine; bozkurt demek, kökten esastan yanlıştır."GEREK OLSA İT, GEREK GÖK-BÖRÜ" Bu söz, İslâmiyetin bütün prensipleriyle girdiği, KUTADGU BİLİĞ'DE görülüyordu. (KB, 6194) İt veya köpek âdi bir hayvandır. Gökbörü, yani gökkurt ise mübarektir. Ancak her kurt da mübarek değildir. Kılları kırlaşmış gökleşmiş, yaşlı ve tecrübeli bir kurt, GÖK-BÖRİDİR. Allah'ın ona verdiği bir duygu ile kurt sürülerini şaşmaz bir taktikle idare eder. Bunun içindir ki YUSUF HAS HACİP, onu bir itten ayırmıştır. (KB, 5378)

GÖK SAKALLI (HIZIR ?).
AK SAKAL, sonradan Orta Asya Türklerinde, gerek kişi olarak ve gerekse kuruluş ve mües sese olarak, büyük bir ağırlık kazanmıştı. Oğuzlarda örnek olarak Dede Korkut içinde; gerçi bazen " AKSAKALLI BABAN" diye geçerse de ak sakalın bir ağırlığı yoktur. "KÖKÇİN SAKAL" deyişi ise, Türklerde bir saygı doğurur. OGUZLARDA ise bunun yerini, GÖKÇE almıştır. Anadoluda GÖKŞİN, GÖVŞEN, gökçen'de yok değildir. GÖK SAKALLI insan ve GÖK KURT gibi. Henüz dış kültür tesirlerinin girip, sızmadığı bazı kuzey Türk destanlarında zaman zaman gök sakallı bir kişi çıkıyor ve insanlar ile yiğitlere yardım ediyordu. İslamiyetteki, Hızır'ı, bu öz görünüşüne dayanarak; Türklerin İslâm dinine girmeden önceki inandıkları, Gök sakallı kocalar, ya kayın ağacından inerek; yahut da su kaynaklarından geliyorlardı. Müslüman baksıların " SUYUN AYAĞI ER-KORKUT, MEDET", çağları üzerinde de ayrıca durulmalıdır.

AK GİBİ göğün de ululuk, kutsallık, anlamı vardır. Türk kültüründe genellikle “GÖK” rengi olarak ifade edilen mavi kutsal sayılan göğün ve suyun simgesidir. Sonsuzluğu, türeyişi, emniyet ve dinginliği çağrıştırır. Dostluk, sadakat, refah, aydınlık, temizlik ve ruhanilik simgesidir.
GÖK RENGİ aynı zamanda bir yön adı olarak da doğunun, doğumun, varlığın, başlangıcın, ilk olma durumunun ifadesi olarak kabul edilmiştir.
SESSİZLİK, sonsuzluk, huzur ve duygusallığı ifade eder. Aynı zamanda mavinin bir tonu olan ve bütün dünyada bilinen adıyla TURKUAZ Türk rengi olarak bilinir. Denizin ve gökyüzünün bir rengi olması itibariyle sonsuzluk ve huzur kavramları bu renk ile karşılanır. Karşıladığı bu anlamlar itibariyle de mekanlarda sıklıkla kullanılan bir renktir.
TARİH boyunca da şu anda da GÖK, Türkler için bağımsızlığın ve ilahi desteğin işareti olarak bayrak rengi olarak da kullanılmıştır.
Sevda Amanova
TEREF












Teref.info © 2015
E-mail: n_alp@mail.ru            Telefon: 051 933 93 21            Baş redaktor: Nurəddin (Xoca) İsmayılov
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.