Lipka Tatarları, 14. yüzyıldan itibaren Büyük Litvanya Prensliği topraklarına yerleşen, Türk-Moğol kökenli bir topluluktur. Günümüzde çoğunlukla Polonya, Litvanya ve Belarus’ta yaşamaktadırlar. Lipka Tatarlarının ataları, Altın Orda Devleti’ne bağlı Kıpçak ve Moğol kökenli Tatar gruplarıdır.14 ve 15. yüzyıllarda Litvanya Büyük Dükü Vytautas, Altın Orda’daki iç karışıklıklar nedeniyle Tatar askerlerini ve ailelerini Litvanya’ya davet etti.Bu Tatar grupları, sadık paralı askerler olarak hizmet ettikleri için Litvanya, Polonya ve Belarus’ta özel ayrıcalıklar kazandılar. Lipka Tatarları, Osmanlı İmparatorluğu ve Lehistan-Litvanya Birliği arasındaki savaşlarda önemli roller oynadılar. 17. yüzyılda Osmanlı'ya karşı Lehistan’a isyan etmeleri ve ardından Lehistan Krallığı’na tekrar bağlılık yemini etmeleri, tarihî açıdan önemli olaylardan biridir.Lipka Tatarları İslam inancını korumuşlardır, ancak zamanla dillerini büyük ölçüde kaybederek Lehçe, Litvanca ve Belarusça konuşmaya başlamışlardır. Osmanlı ile Lehistan arasındaki savaşlarda iki tarafa da hizmet eden gruplar oldu.
1683’te Osmanlılara karşı II. Jan Sobieski’nin ordusunda Viyana Kuşatması’nda savaştılar.Lehistan-Litvanya Birliği ordularında hafif süvari olarak görev aldılar ve savaşlarda büyük başarılar kazandılar. Günümüzde Polonya’da yaklaşık 3.000-5.000 kişilik bir Lipka Tatar nüfusu bulunmaktadır. En ünlü Lipka Tatarı Amerikalı aktör Charles Bronson'dur.
Özhan Öztürk
TEREF