Cənubi Rusiyadakı "İngilis və Xarici Müqəddəs Kitab Cəmiyyətinin" agenti olan M. A. Morrison Rusiya və Qafqaza səfərindən sonra nüfuzlu Britaniya jurnalında “Müasir Türk Dillərinin Coğrafi Paylanması” adlı məqaləsi dərc edilir.
(Bax: The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, New Series, Vol. 18, No. 2 (Apr., 1886), pp. 177-195 (21 pages) https://www.jstor.org/stable/25208825?seq=3 )
Məqalənin “Azərbaycanlı və ya Transqafqazlı” adlanan 6-cı bölümündə müəllif yazır:
“Mən indi Qafqazın əsas silsiləsindən keçirəm və başqa bir TÜRK dili olan AZƏRBAYCANCA və Transqafqazda istifadə edilən dil ilə təmasda oluram. Bu dil 3.000.000-dan çox olan Trans-Qafqaz və Şimal-Qərbi Farsda mühüm məskunlaşmış əhalinin dilidir. Burada köhnə Qızılbaşların nəslinə rast gəlirik. Gürcüstanın böyük rayonlarında, Şirvanda və Qaradağda, Qərbi Xəzər sahilində Rəştdən Dərbəndə qədər, İrəvanın Sırdarlı bölgəsində, Farsların əlində olan Azərbaycan, Gilan və Mazandaran əyalətlərində xalqın dili belədir”
Zaur Aliyev
TEREF