17 Kasım 1922’de Padişah Vahdettin, ülkeden kaçar.
Üç gün sonra, 20 Kasım 1922’de İsviçre’nin Lozan kentinde, barış görüşmeleri başlar.
★★★
İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan, Japonya, Romanya ve Sırbistan katılımcı ülkelerdir.
Boğazlar konusunda, Sovyetler Birliği ve Bulgaristan masadadır.
Belli konular için Belçika ve Portekiz görüşmelerde yerini almıştır.
ABD, gözlemci statüsündedir.
★★★
Karşı cephede ise, bir tek Türkiye bulunuyordu.
★★★
Birinci Dünya Savaşı’nı kazanan devletler, Türklerin idam fermanı Sevr Antlaşması’nı Ankara Hükümeti’ne kabul ettirememişlerdi.
★★★
Çünkü...
19 Ağustos 1920’de, Mustafa Kemal Paşa’nın başkanı olduğu TBMM, Sevr’i yok saymış, imzalayanları ve onaylayanları vatan halini ilan etmişti.
★★★
Türkler, savaş meydanında bir zafer elde etmenin özgüveniyle Lozan’a gelmişlerdi.
★★★
Kesintili olarak, sekiz ay süren gergin ve zorlu görüşmeler sonucunda...
24 Temmuz 1923’te, 143 maddelik Lozan Barış Antlaşması, Lozan Üniversitesi tören salonunda imzalanır.
TBMM, Antlaşma’yı 23 Ağustos 1923’te onaylar.
★★★
2 Ekim 1923 Salı...
Son işgal birlikleri, Dolmabahçe önünde, Türk bayrağını ve Türk askerlerini selamlayarak İstanbul’u terk ederler.
★★★
Osmanlı’nın koruyamadığı Fatih Sultan Mehmet’in emaneti İstanbul’u, Mustafa Kemal Paşa işgalcilerden kurtarmıştı.
★★★
Lozan’la yeni Türk Devleti’nin varlığı ve bağımsızlığı, tüm dünya tarafından kabul edilir.
Sevr Antlaşması tarihe gömülür.
★★★
Son dönemde, Sevr’e özenenler Lozan’ı karalama kampanyası başlattılar.
İddia ettiklerinin tersine, Adalar, Lozan Barış Antlaşması’yla verilmedi.
★★★
Osmanlı Devleti, Padişah Abdülaziz zamanında dünyanın üçüncü büyük donanmasına sahipti.
Sultan Abdülhamit, donanmayı Haliç’e bağlamış ve çürümeye terk ederek elden çıkarmıştı.
Donanmanın, amcası Abdülaziz’i tahttan indirdiği gerekçesiyle...
★★★
Abdülhamit’in, donanmaya bu darbesinin Osmanlı Devleti’ne maliyeti çok ağırdır.
Ve Yunanistan, Osmanlı Devleti’nden daha güçlü bir deniz kuvvetine sahip olur.
Bu yüzden, Adaların işgalinde Osmanlı Donanması varlık gösteremez.
★★★
18 Ekim 1912...
Trablusgarp Savaşı sonunda, Osmanlı Devleti ile İtalya arasında Uşi Barış Antlaşması imzalanır.
★★★
12 Ada, Uşi Antlaşması’yla İtalya’ya verilir.
Uşi Antlaşması’na, Birinci Lozan da denir.
Bu yüzden, Uşi’yi, Lozan Antlaşması’yla karıştıranlar da vardır.
★★★
1912’de Balkan Savaşı’nda da, Yunanistan Ege Adaları’nı işgal eder.
Donanma yoktur çünkü...
★★★
Yani, Lozan Barış Antlaşması imzalandığında...
12 Adalar’da İtalyan askeri, Ege Adaları’nda Yunan ordusu bulunuyordu.
★★★
Adaları, Lozan’ın imzalanmasından 11 yıl önce veren Osmanlı Devleti’ydi.
★★★
Bu gerçeklere rağmen...
Türkiye’de yeni bir tarih yazma görevi alanlar, Lozan’a hezimet derler.
★★★
Lozan’ı başarısız görenlere, İngiltere’de başbakanlıktan düşen Llyod George şu cevabı verir:
“Lozan, İngiltere’nin bu zamana kadar imzaladığı antlaşmaların en alçaltıcısıdır.”
★★★
ABD’li diplomat James Gerard’ın, Lozan’ı eleştirenlere cevabı kısa ve nettir:
“Lozan’da, Hıristiyan medeniyeti çarmıha gerilmiştir.”
★★★
Lordlar Kamarası ile Avam Kamarası ortak toplantısında, İşçi Partisi Lideri Mac Donald kürsüye gelir ve şunları söyler:
“Nerede Başbakan Lloyd George, bize ne söz verdi... Sonuç ne oldu?.. Hani Boğazlar bizim olacaktı... Anadolu’yu bölüşecektik?.. Bunun hesabını versin...”
★★★
Lloyd George şu cevabı verir.
“Sayın üyeler, asırlar nadir olarak dâhi yetiştirir. Şu talihsizliğe bakınız ki, o büyük dâhiyi asrımızda Türk milleti yetiştirdi. Mustafa Kemal’in dehasına karşı elimizden ne gelir?”
★★★
Doğuda Ermenistan kurulmasını önlediği için, Ermenistan ve destekçileri Lozan’ı nefretle anarlar.
★★★
Emperyalist ülkeler, Sevr çöpe atıldığı için yaşadıkları hayal kırıklığını unutmazlar.
★★★
PKK bölücü terör örgütü, bir Kürt devletinin kuruluşunu engellediği için Lozan Barış Antlaşması’na düşmandır.
Lozan’ın tartışmaya açılması, PKK’nın asıl hedefidir.
★★★
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani de, Lozan’dan nefret eder.
★★★
Sevr, bir devletin sonu; Lozan ise bir milletin yeniden doğuşudur.
★★★
Lozan’ın gizli bir maddesi yoktur.
Lozan Barış Antlaşması için “hezimet” söylemleri, PKK terör örgütüne ve Türkiye’yi parçalamak isteyenlere hizmet eden adımlardır.
★★★
PKK’nın 12 Mayıs 2025’te yaptığı silah bırakma açıklaması, Lozan nefretini ve Sevr özlemini yeteri kadar yansıtmıyor mu?
★★★
Ve...
Türkiye...
PKK’nın Lozan’ı, Cumhuriyet’i reddeden; soykırım iftirası atan açıklamasını şiddetle kınayarak yok sayacağına...
Yeni Anayasa çalışmasıyla enerjisini harcıyor.
★★★
Şehitlerin kanıyla yeşermiş bu vatanın tapusunu yırtmak için...
Emperyalistlerin projesi gereği, acımasızca devletin kolonlarına saldıran PKK terör örgütünü “taraf” kabul ediyor.
★★★
Bu, yüzyılın tuzağıdır.
★★★
Yaşanan...
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bütünlüğünü hedef alan, kanla çizilmiş sınırları değiştirme projesidir.
★★★
Türkiye, son Türk yurdudur.
Ve gidilecek başka bir yurt yoktur...
Naim Babüroğlu
22 Mayıs 2025
Sözcü Gazetesi