Avtomobillərinin icbari sığorta müddətinin bitməsinə az qalan şəxslərə müxtəlif sığorta şirkətlərinin əməkdaşları dayanmadan zəng edir

Son zamanlar sosial şəbəkələrdə sürücülər sığorta sektorunun əməkdaşlarından şikayətlərini bildirirlər. Söhbət avtomobillərini icbari qaydada sığortalayan sürücülərin mobil telefonlarına edilən çoxsaylı zənglərdən gedir. Belə ki, avtomobillərinin icbari sığorta müddətinin bitməsinə az qalan şəxslərin sözlərinə görə, onlara müxtəlif sığorta şirkətlərinin əməkdaşları dayanmadan zəng edərək, əmlaklarını öz şirkətlərində sığorta etdirməyi təklif edirlər.

Bununla bağlı redaksiyamıza da şikayətlər olub. Şikayətçilər bildirirlər ki, bu hal onları narahat edir. Çünki artıq bir gündə xeyli sayda sığorta şirkətinin əməkdaşlarının zənglərindən beziblər. Şikayətçilər bildirirlər ki, hətta eyni şirkətdən belə gün ərzində çoxsaylı zənglər alırlar.


İnsanların şəxsi mobil nömrələrinin şirkətlər tərəfindən necə öyrənilməsinə gəlincə isə ekspertlər bildirirlər ki, sürücülərin şəxsi məlumatları bir neçə yerdə ələ keçə bilər. Birincisi, avtomobillərin icbari sığortası ilə bağlı şəxsi məlumatları İcbari Sığorta Bürosunun (İSB) informasiya sistemində qeyd edilir. Digər tərəfdən, avtomobillərin alqı-satqı prosesində icbari sığorta müqaviləsi də tələb edilir. Avtomobilin alqı-satqısı zamanı notariusda, qeydiyyata alınanda isə DYP-də icbari sığorta müqaviləsi tələb edilir. Avtomobil sahiblərinin şəxsi məlumatları, o cümlədən mobil nömrələri yalnız bu şəkildə sığorta agentinə və ya satış nümayəndəsinə ötürülə bilər.


Bir məqamı da deyək ki, ekspertlərin sözlərinə görə, ölkədə sığorta şirkətlərinin əksəriyyətinin fəaliyyəti heç də qənaətbəxş hesab olunmur. Bunu sığorta şirkətlərindən şikayət edənlərin sayından da görmək olar. Belə ki, 2014-cü ildə dövlət başçısına 738 sığorta ödənişindən imtina halından şikayət ünvanlanıb. 2015-ci ilin ilk 2 ayında isə bu rəqəm 170 olub. Şikayətçilər bildiriblər ki, sığorta şirkətləri ehtiyac olduğu zamanda müxtəlif bəhanələr gətirərək, onlara dəymiş zərəri ödəməkdən boyun qaçırırlar.


Mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a danışan iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirib ki, əslində sığorta şirkətləri bu kimi reklam və çağırışdansa başqa vasitələrdən istifadə edə bilərlər: “Əslində bir çox ölkələrdə oturuşmuş ənənələr var. Yəni insanlar sığorta şirkətləri ilə illərlə əməkdaşlıq edirlər. Nəticədə isə insanın özünün şəxsi həkimi, vəkili kimi uzun illərdir əməkdaşlıq etdiyi sığorta şirkəti də olur. Bununla belə, sığorta şirkətləri tərəfindən müştərilərə daimi olaraq müxtəlif təkliflər də təqdim edilir. Azərbaycanda da məhz bu cür sistemin oturuşmasına ehtiyac var. Sadəcə olaraq, rəqabətli mühit baxımından bəlkə də yaxşıdır ki, sığorta şirkətləri daha çox müştəri qazanmaq üçün onlara birbaşa müraciət etməyə üstünlük verirlər. Ancaq bu, müştərilərdə müəyyən narahatçılıq yaradırsa, deməli, bu sistem hələ ki oturuşmayıb. Yəni hər bir sığorta şirkəti özünün müştəri bazasını formalaşdırmayıb və daimi olaraq həmin müştərilərlə işləməyə öyrəşməyib. Bu, sığorta şirkətlərinin ən zəif cəhətlərindən biridir. Əgər vaxtı-vaxtında daimi müştərilərə əlavə, cəlbedici təkliflər etsələr mənə elə gəlir ki, nəticədə hər bir sığorta şirkətinin özünün müştəri bazası yaranacaq. Hələ ki bazarda çaxnaşma var. O mənada ki, dövriyyələr azalır. Dövriyyə azaldıqca isə gəlirlər də aşağı düşür. Buna görə də sığorta şirkətləri çalışırlar ki, bu kimi metodlarla əlavə müştəri cəlb etsinlər. Mənə elə gəlir ki, bir müddət sonra artıq müştəri ilə sığorta şirkətləri arasında oturuşmuş münasibət formalaşacaq. Bunun üçün sadəcə olaraq, zamana ehtiyac var. Sığorta şirkətləri də indiki dövrdə əlavə müştəri qazanmağın digər yollarını tapa bilmədikləri üçün bu cür müraciətlər edirlər. Hazırkı məqamda şirkətlərin reklam aksiyalarına güc vermələri televiziya, saytlar, sosial şəbəkələrdə cəlbedici reklam alətlərindən istifadə etmələri, birbaşa zənglərdən daha çox effekt verər”.


Ekspert bildirib ki, ölkədə sığorta şirkətləri öz imiclərini də düşünməlidirlər: “Sığorta şirkəti öz imicinin də qeydinə qalmalıdır. İstər həkim olsun, istər vəkil və ya sığorta şirkəti, bunların ictimai imicləri çox önəmli rol oynayır. Bəzən şirkətlər illərlə öz adlarına işləyirlər. Bu sistem oturduqdan sonra isə uzun illər artıq şirkətin adı bəs edir ki, müştəri cəlb etsin. Yəni əsas şərtdir ki, sığorta şirkəti imic problemini də həll etsin. Vətəndaşda bir fikir formalaşmalıdır ki, sığortaya şəxsi təşəbbüsü ilə müraciət etmək vətəndaşın xeyrinədir. Bu alqı oturuşmalıdır ki, vətəndaşlarla şirkətlər arasında normal münasibətlər formalaşsın”.


Bəs vətəndaşları zəng edərək narahat edən şirkətlər üçün qanunvericilikdə nə nəzərdə tutulub?


Hüquqşünas Əsabəli Mustafayev “Yeni Müsavat”a bildirib ki, indiki məqamda onları heç bir cəza gözləmir: “Əgər telefon danışığı zamanı konflikt, kobud ifadə olmayıbsa, o zaman heç bir məsuliyyət nəzərdə tutulmur. Yalnız Cinayət Məcəlləsində və ya İnzibati Xətalar Məcəlləsində nəzərdə tutulan hallarda məsuliyyət yaranır. Məsuliyyətin yaranması üçün o əməl qanunda qadağan edilməlidir. Bizdə zəng açaraq reklam etmək qadağan olunmayıb. Lakin xuliqanlıq qadağan edilib. Əgər telefonla zəng vuraraq xuliqanlıq edirsə, söyüş söyürsə, o zaman məsuliyyətə cəlb olunur. Bütün dünyada var ki, istər satış, istərsə də xidmət şirkətləri bu cür reklamlardan istifadə edirlər. Bu çağırışlar geniş yayılmış haldır”.