Fevralın 17-də səhər saatlarında Ukrayna ordusu Donetsk vilayətinin Avdeyevka şəhərini tərk edib. Şəhər 2014-cü ildən Ukrayna ordusunun əsas qalası olub və fevralın 17-dək qorunub saxlanılırdı. İddialara görə, Rusiya ordusu nəyin bahasına olursa-olsun, şəhəri ələ keçirməyi və martın 17-də Vladimir Putinin Rusiyada prezident seçilməsinə qədər bir neçə istiqamətdə irəliləməyi qarşısına məqsəd qoyub. Ukrayna cəbhəsindəki ağır vəziyyət və onun perspektivləri barədə UNİAN Ukrayna Hərbi-Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Aleksandr Musienko ilə danışıb. AYNA sözügedən müsahibəni istinadla təqdim edir:

- Cənab Aleksandr, Ukrayna qüvvələri Avdiyevkadan ayrıldı, bunu məğlubiyyət kimi qəbul etmək lazımdır, yoxsa uğurlu manevrdir?

- Düşünürəm ki, biz bu cür qiymətləndirmələrdən çəkinməliyik. Axı müharibə zamanı hər şey həmişə aydın olmur. Belə olan halda mən bunu daha çox qələbə kimi qəbul edirəm. Axı Ukrayna qoşunları çox uzun müddət Avdiyevkada idi və düşmənin çoxsaylı hücumlarını dəf etdi: oktyabr ayından başlayaraq rus qoşunları texnika və canlı qüvvədə xeyli itki verdi. Tamamilə mümkündür ki, düşmən belə müqavimətlə hesablaşmadı. Onlar gözləyirdilər ki, kifayət qədər tez keçib başqa sərhədlərə girəcəklər. Buna görə də düşmən uzun müddət şəhərə hücum etdi və böyük itki verdi.

- Avdiyevkanın müdafiəsi Rusiya ordusunun digər istiqamətlərdə təzyiqini azaltmağa imkan verdimi?

- Həqiqətən də, düşmən ora əlavə dəstək qüvvələri köçürməli, ehtiyatlarından istifadə etməli oldu. Eləcə də bu ehtiyatlar böyük itkilərə məruz qaldı.

- Sizcə, rus ordusu niyə Avdiyevkanı tez tuta bilmədi?

- Çünki onların hücum əməliyyatının tempi pozulmuşdu. Buna görə də düşmən tez irəliləməyə macal tapmadı, çünki onlar təxminən artıq Pokrovsk vilayətində ola bilərdilər. Buna görə də, ümumilikdə Avdiyevkanı müdafiə edən qoşunlar üzərinə düşən vəzifəni yerinə yetirdilər.

Amma düşmən nəhəng qüvvələrlə, havada tam üstünlüklə hərəkət edir. Daim hava hücumlarına məruz qalması və mühasirəyə alınma təhlükəsi nəzərə alınaraq, geri çəkilmək qərarı tamamilə düzgün idi. Bu proqnozlaşdırılırdı və bunun baş verməsi zaman məsələsi idi.

- Demək istəyirsiniz ki, Ukrayna hərbçiləri Avdiyevkadan vaxtında çıxıblar?

- Gecikməyin yeri yox idi, daha sonra mütləq çıxa bilməyəcəkdilər. Düşünürəm ki, şəhəri tərk etmək qərarı hazırlanırdı. Ola bilsin ki, şimal cinahından təzyiqi aradan qaldırmaq üçün əks-hücum variantı da nəzərdən keçirilib. Lakin belə bir ssenarinin təhlükəsi nəzərə alınaraq, şəhəri tərk etmək qərarı verildi.

- Avdiyevkanın itirilməsindən Ukrayna ordusu hansısa nəticə çıxara bilərmi?

- Mənə elə gəlir ki, nəticələr artıq əvvəllər çıxarılmışdı. Çünki Avdiyevka artıq Baxmut kimi qala deyildi. Bizim ərazini tərk edə bilməyəcəyimiz anlayışı artıq geridə qalıb. Bu da çox yaxşıdır. Biz şəhəri tərk edə bilməyəcəyimiz bir qala kimi qəbul etməkdən uzaqlaşmalıyıq. Anlamaq lazımdır ki, müdafiə müharibəsi müəyyən müdafiə xəttlərindən başqa xətlərə çəkilməyi nəzərdə tutur.

- Sizcə, Avdiyevkanın itirilməsi digər sərhəd ərazilərdən də çıxmağa səbəb ola bilərmi?

- Tərk edilməli olan təkcə Avdeyevka deyil, qoşunlarımız yerləşdikləri bəzi cinahlardan da geri çəkilməlidir. İndi Marinski istiqamətini və Vuqledarı sığortalamalıyıq. Düşmən indi bu ərazilərə təzyiqi artıracaq. Müəyyən mövqelərdən taktiki geri çəkilmə o ərazilərdə baş verə bilər. Bunun altında düşməni daha da uğurla cilovlamaq üçün müəyyən müdafiə xətləri yaradılır.

- Bu taktiki geriçəkilmə nə dərəcədə geniş miqyaslı ola bilər?

- Mənzərənin özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Avdeyevkanın arxasında düzənliklər var. Düzənlikdə, tarlanın ortasında, yaşayış yeri olmayan yerdə mövqeləri təchiz etmək çətindir. Ona görə də daha sərfəli mövqeləri seçmək və yaxşı təchiz olunmaq lazımdır.

- Avdeyevka Putinin növbəti dəfə prezident seçkilərində qələbəsi ərəfəsində Rusiyanın siyasi hədəfi adlandırılır. Bununla yanaşı, Kupyansk da əsas hədəfdir. Avdeyevkadan çıxdıqdan sonra Kupyanskda Ukrayna mövqelərinə təzyiqlərin artacağını gözləmək olarmı?

- Əlbəttə, Kupyansk düşmən üçün çox iddialı hədəfdir. Ruslar üçün indi Oskilə getmək, Kupyanskı tutmaq və sonra Liman qrupu ilə əlaqə qurmaq üçün hərəkət etmək çox arzuolunandır. Sonra onlar bu hücumu Donetsk vilayətinin şimal hissəsinə inkişaf etdirə və eyni zamanda, Xarkov vilayətini təhdid edə bilərlər.

Diqqətimizi Kupyanskın müdafiəsinə cəmləmək bizim üçün çox vacibdir. Komandanlıq əla başa düşür ki, bu istiqamət müdafiə olunmalıdır. Orada düşməni saxlamaq üçün birdən çox müdafiə xətti yaradılır. Hazırda biz onun qarşısını uğurla ala bilirik.

- Yəni orada Ukrayna qüvvələri üçün vəziyyət Avdiyevkadakından yaxşıdır?

- Bəli, çünki bizim mövqelərimiz daha əlverişlidir. Landşaft imkan verir və müdafiə xətləri yaxşı təchiz olunub. Amma düşmən təzyiqi baxımından indi daha da güclü təzyiqlər olacaq. İndi iki belə təhlükəli nöqtə var - Kupyansk və Çasiv Yar.

- Martın 17-də Rusiyada seçkilər keçiriləcək. Bundan sonra Moskvanın cəbhədəki təzyiqləri azaldacağını gözləmək olarmı?

- Əlbəttə ki... Çünki obyektiv olaraq, onların öz itkilərini yenidən toplamaq, artırmaq və 2024-cü ilin payızı-2025-ci ilin qışında gələcək mümkün hücum hərəkətlərinə hazırlaşmaq üçün müəyyən vaxta ehtiyacı var. Rusiya qoşunları martın axırınadək dayanmayacaq, sonra onların hücumları azalacaq.