Əgər unudan varsa, xatırladım
Sadə ədəd çoxhədlinin (polinomun) müsbət qiymətidir:
F(a, b, с, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z) =
= {k + 2} {1 – (w*z + h + j – q)^2 – (2*n + p + q + z – e)^2
– (a^2*y^2 – y^2 + 1 – x^2)*2 – ({e^4 + 2*e^3}{a + 1}*2 + 1 – o^2)^2
– (16*{k + 1}^3*{k + 2}*{n + 1}^2 + 1 – f^ 2)^2
– ({(a + u^4 – u^2*a)^2 – 1}*{n + 4*d*y}^2 + 1 – {x + c*u}^2)^2
– (a*i + k + 1 – l – i)^2
– ({g*k + 2*g + k + 1}*{h + j} + h – z)^2
– (16*r^2*y^4*{a^2 – 1} + 1 – u^2)^2
– (p – m + l*{a – n – 1} + b*{2*a*n + 2*a – n^2 – 2*n – 2})^2
– (z – p*m + p*l*a – p^2*l + t*{2*a*p – p^2 – 1})^2
– (q – x + y*{a – p – 1} + s*{2*a*p + 2*a – p^2 – 2*p – 2})^2
– (a^2*l^2 – l^2 + 1 – m^2)^2 – (n + l + v – y)^2}
Don Bernard Zagier*-in “İlk 50 milyon sadə ədəd” məqaləsindən.
Əslində isə sadə ədədlərin tərifi daha sadədir: Vahiddən başqa, ancaq birə və özünə bölünən hər bir natural ədəd sadə (əsli) ədəd adlanır. 1 ədədi nə sadə (əsli) ədəd və nə də mürəkkəb ədəddir. Sonu 0, 4, 6, 8 rəqəmləri ilə qurtaran sadə ədədlər olmadığı kimi, sadə ədədlər içərisində 2, 5 ilə qurtaran ancaq bir ədəd var ki, o da 2 və 5 özüdür. Deməli 2 və 5-dən başqa bütün qalan sadə ədədlərin sonu 1, 3, 7, 9 rəqəmləri ilə qurtarır...
*Don Bernard Zagier (1951) ədədlər nəzəriyyəsi sahəsində çalışan riyaziyyatçıdır.
Almaniyanın bənzərsiz Heydelberq şəhərində doğulsa da amerikalı matematik kimi tanınınr.
13 yaşında məktəbi bitirdikdən sonra Massaçusets Texnologiya İnstitutunda qəbul olur.
16 yaşında magistr dərəcəsi,
20 yaşında Oksford universitetində elmlər namizədi dərəcəsi,
24 yaşında Bonn Universitetində professor vəzifəsini alır.
Don Zagier 1995-ci ildən bəri Bonndakı Maks Plank adına Riyaziyyat İnstitutunun direktorlarından biri, College de France professoru, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvüdür.
https://t.me/ibrahim_nebioglu
TEREF