TENGRİZİM ve şamanizm eski Türk ve Moğol inanç sistemlerinde önemli yer tutan iki ayrı fakat bazen iç içe geçmiş inanç sistemleridir. İşte aralarındaki temel farklar:
TENGRİCİLİK:
MERKEZİ TANRI İNANCI:
TENGRİCİLİK, Tengri adı verilen tek bir merkezi gök tanrısına tapınır. Tengri, evrenin yaratıcısı, düzenleyicisi ve en yüksek otorite olarak kabul edilir.
DOGAL VE KOSMİK DÜZEN:
TENGRİCİLİKTE, doğa ve kozmik düzenin korunması büyük önem taşır. Tengri, doğanın ve evrenin düzenini sağlayan bir varlık olarak görülür.
KUTSAL LİDERLER:
KAGANLAR hükümdarlar, Tengri'nin yeryüzündeki temsilcileri olarak kabul edilir
ve onlara ilahi bir statü verilir.
ATALARA SAYĞI:
TENGRİCİLİKTE, atalara saygı göstermek önemli bir yer tutar. Ataların ruhlarına dua edilir ve onlara minnettarlık gösterilir.
ŞAMANİZM İSE:
ÇOKLU RUH İNANCI:
ŞAMANİZM, birçok ruhun ve doğaüstü varlığın varlığına inanır. Bu ruhlar, doğada (dağlar, nehirler, ağaçlar) ve insanların içinde bulunabilir.
ŞAMANLAR:
ŞAMANİZMDE, şaman adı verilen ruhani liderler, ruhlarla iletişim kurma yeteneğine sahip kişilerdir. Şamanlar, ritüeller ve ayinler yoluyla ruhlarla iletişim kurar, hastalıkları iyileştirir ve geleceği öngörürler.
RİTÜELLER VE AYİNLER:
ŞAMANİZMDE, ruhlarla iletişim kurmak için çeşitli ritüeller, ayinler ve trans halleri kullanılır. Bu ritüellerde davul, tütsü ve dans gibi araçlar kullanılır.
DOĞA İLE İLİŞKİ:
ŞAMANİZM, doğayla iç içe bir inanç sistemidir. Doğanın ruhlarıyla iletişim kurmak ve onlara saygı göstermek, şamanizmin temel unsurlarındandır.
ÖZETLE :
TENGRİCİLİK tek bir merkezi tanrıya odaklanan bir inanç sistemi iken, Şamanizm daha çok ruhlar ve doğaüstü varlıklarla iletişim kurma üzerine kuruludur. Ancak, bu iki inanç sistemi, özellikle eski TÜRK ve MOĞOL kültürlerinde, birbirleriyle iç içe geçmiş ve birlikte uygulanmıştır.
Sevda Amanova
TEREF