SUDOKU
28-10-2024, 12:24
2000-ci illərin əvvəli idi.
Bizimkilərdən kimsə üzqabığında “Sudoku” yazılmış bir kitabça almışdı.
Baxdım ki, içində 100 ədəd qəribə “rəqəmli tapmaca” var.
İlk dəfə idi görürdüm.
İstədim birini doldurum, səbrim çatmadı.
Ancaq yoldaşım axşama qədər kitabçanı əlindən yerə qoymadı.
4-5 dənəsini çözüb və başladı tərfiləməyə – elə bil tapmacanı yapon Maki Kadzi yox, onun hansısa rəfiqəsi icad etmişdi.
Maki Kadzi (1951-2021) bu tapmacanın yaradıcısıdır, tarixə "Sudokunun atası" kimi düşüb. Ehtimal ki, bu yapon ixtiraçı “Sudoku” üzərində çalışarkən dahi riyzaiyyatçı Leonard Eylerin “Carré latin” (Latın kvadratı) oyunundan ilham alıb.
Oyun sahəsi 9x9 ölçülü kvadratdan ibarətdir, yəni bütün sahə 81 hüceyrədir. Sudoku oyunçusundan tələb olunan boş xanaları 1-dən 9-a qədər rəqəmlərlə doldurmaqdır. Hər sətir və hər sütunda, eləcə də hər 3x3 kvadratda bir rəqəm yalnız bir dəfə yazıla bilər…
Bir müddət sonra Sudokunun insan beynini çalışdırdığını, paralel olaraq oyun oynayanı rahatladan bir şey olduğunu anladım. Qısa bir zaman içində mən də “Sudoku xəstəliyinə” yoluxdum. O gün bu gündür – 20 ildir ki, mən aya bir Sudoku kitabçası bitirirəm, gündə ən azı bir dənəsini həll etməyə çalışıram. Tam səmimiyyətlə deyirəm, Sudoku olmasa onun yerini nə ilə doldurardım, bilmirəm.
İrəli səviyyədə Sudoku oynayıram, iddialıyam, müxtəlif “fəndlər” bilir, hətta bir dənə də öz kəşfim var. Oyunu özüm üçün, dincəlmək və beynimi sakitləşdirmək, relaks üçün oynayıram. Bir neçə dostum məni çempionatlarda iştirak etmədiyim üçün tənbeh edirlər. Ancaq Praqada keçirilən dünya sudoku çempionatında çinli sudoku ustası Vanq Şiyaonun 9x9 Sudoku “setkasını” 55 saniyəyə həll etdiyini görəndə yaxşı ki, çempionatda iştirak üçün müraciət etməmişəm dedim…
Kiçik qızım da mənim bu Sudoku tiryəkiliyimi bildiyi üçün ad günümdə mənə gözəl bir hədiyyə bağışladı – Sudoku taxtası. Oynaması çətindir taxtada, rəqəmləri tək-tək tapıb yuvasına yerləşdirmək həm vaxt alır, həm də yorur, praktik deyil yəni. Bu səbəbdən də onu suvenir kimi saxlayacam. Sudokunu – Dünyanın ən gözəl zəka oyununu isə yun Dünyanın ən gözəl zəka oyunlarından biridir…
https://t.me/ibrahim_nebioglu
TEREF