Türkiyəyə ilk gəldiyim illərdə çox sayda insanın doğum gününün 1 yanvar tarixində olmasına çox təəccüblənmişdim. Kimnən ad gününü sorsam deyirdi – 1 yanvar. Bu nə hesab-kitabdır, axı bunu istəsən də belə edə bilməzsən deyib gülümsəyirdim öz-özümə...
İmkanların, xüsusilə də nəqliyyatın az olduğu ucqar bölgələrdə, əsasən də ölkənin cənub-şərqində uşaq doğulanda onun qeydiyyatı aparılmırdı. Ancaq bir vaxt ayılanda ki, bəs uşağın sənədi, doğum şəhadətnaməsi yoxdur əl-ayağa düşür, təlaşla gəlirlərmiş ilçə (rayon) mərkəzlərinə. Orda isə şəhadətnamə çıxararkən uşağın anasından ay bacı, uşağı nə zaman doğubsan deyə sual edirlərmiş. O da yaşmağın altından yerli şivə ilə belə deyirmiş: "Qurban, ne bileyim, birmidür, ikmidür, üçmidir çocuk, hatırlamiyirəm". Məmur da ata-analar unutmasın deyə başdan gəlmə hamısına "1 ocak", yəni 1 yanvar yazıb, buraxırmış...
Bir Urfalı tanışım vardı, məktəbli ikən siniflərindəki uşaqlardan 15-nin doğum gününün 1 yanvar olduğunu demişdi. Ölkənin qərb bölgələrində isə əhalinin qeydə alınması daha düzgün və daha səliqəli aparılırdı. Ankarada bir Kulinariya mağazasının sahibi deyirdi ki, 365 gündə ən çox doğum günü tortu məhz 1 yanvar günü sifarış edilir.
Bəzi mətbuat orqanlarında zaman-zaman "1 yanvar" hadisəsinin əsasən kürdəsilli ailələrdə yaşandığını desələr də, bu belə deyil. Çünki ucqar, gözdən iraq bölgədə yaşayırsansa kürd, türk, laz fərq eləmir – uşaq doğdunsa doğum tarixi 1 yanvar olurdu.
Təbii ki, 21-ci əsrdə artıq bu hallar qeydə alınmır, zatən ad gününü 1 yanvarda qeyd edənlər də artıq yaşları 35-40-dan yuxarı olanlardır...
https://t.me/ibrahim_nebioglu
TEREF