Əl-Qaidənin Yəməndəki son qalasının taleyi necə olacaq?

7-01-2019, 23:06           
Əl-Qaidənin Yəməndəki son qalasının taleyi necə olacaq?
ABŞ ordusu Yəmən əl-Qaidəsinin lideri Camal əl-Bədəvini qətlə yetirib. Bu barədə məlumatı prezident Tramp Twitter sosial şəbəkəsində yazdığı mesajında bildirib.

Sitat: “Bizim möhtəşəm hərbçilərimiz Cole gəmisinə qorxaqcasına hücumda həlak olan və yaralanan qəhrəmanların adından ədaləti təmin edib. Biz hücumun başçısı Camal Əl-Bədəvini qətlə yetirmişik”.

“Amerikanın Səsi”ndə yayılan xəbərdə qeyd olunur ki, əl-Bədəvi 2000-ci ildə 17 dənizçinin həlak olması ilə nəticələnən USS Cole gəmisinə hücumun təşkilatçısı olub. ABŞ hərbi qüvvələri bir neçə gün əvvəl Yəmənin Marib vilayətində Əl-Bədəvini hədəf alan raket hücumu həyat keçiriblər. Nəticədə terrorçu məhv edilib. Əl-Bədəvinin adı ABŞ Federal Təhqiqat Bürosunun axtarışda olan terrorçular siyahısında yer alır.

Əl-Bədəvi 2000-ci ilin oktyabr ayında Ədən limanında ABŞ-ın USS Cole gəmisinə hücumda iştirak edib və bu hücum nəticəsində Amerikanın 17 dənizçisi həlak olub, onlarla dənizçi yaralanıb. Yəmən hökuməti 2000-ci ildə əl-Bədəvini həbs etsə də, o, 2003-cü ildə həbsxanadan qaçıb. 2004-cü ildə Yəmən rəsmiləri tərəfindən yenidən tutulan Bədəvi 2006-cı ildə o, həbsxanadan yenidən qaça bilib.

Qeyd edək ki, əl-Qaidənin ən güclü qollarından biri olan Yəmən əl-Qaidəsi və ya tam olaraq “Ərəb yarımadası əl-Qaidəsi” yalnız Yəməndə deyil, bütövlükdə Ərəbistan yarımadasında fəaliyyət göstərir. Ancaq təşkilatın əsas hərbi gücü Yəməndədir. Daha əvvəl fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq 2009-cu ildə Səudiyyə Ərəbistanı və Yəmən əl-Qaidə qruplaşmalarının birləşməsi nəticəsində daha da böyüyüb. Qruplaşmanın ilk lideri Nasir əl-Vuheşyi 2015-ci ilin iyununda Amerika Birləşmiş Ştatlarına məxsus pilotsuz təyyarənin həyata keçirdiyi hücum zamanı öldürülüb. Bundan əvvəl 2014-cü ildə isə qruplaşmanın daha bir lideri Məhəmməd Səid əş-Şabani öldürülüb. 2015-ci ilin məlumatlarına əsasən Yəmən əl-Qaidəsinin bu ölkə ərazisində 4 minə yaxın silahlı döyüşçüsü var.

2017-ci ilin noyabrında isə ABŞ ordusunun avia-zərbələri nəticəsində Yəmən əl-Qaidəsinin daha bir lideri Mücahid əl-Adani və onun 4 silahdaşı öldürülüb.

Ilk dəfə 1998-ci ildə yarandığı ehtimal olunan Yəmən əl-Qaidəsinin hazırkı liderinin Qasım ər-Rumi olduğu bildirilir. Yəmən əl-Qaidəsinin əsas qurucusu və ideoloqu hazırda Əfqanıstan və Pakistan ərazilərində gizlənən əl-Qaidənin lideri Əyman əz-Zəvahiridir. Yəmən əl-Qaidəsinin digər əl-Qaidə qruplarından fərqi onun Yəməndə savaşda iştirak edir və müəyyən bölgələrə nəzarət edir. Bu səbəbdən də bəzi media orqanlarında bu qruplaşmanı “Əl-Qaidənin sonuncu qalası” da adlandırırlar.

Hazırda ən qəddar terror təşkilatı hesab olunan Yəmən əl-Qaidəsi ABŞ gəmilərinə, hərbçilərinə hücumlarla məşhurlaşıb. 2015-ci ildə Yəmən əl-Qaidəsi Fransa paytaxtında “Şarli Hebdo” jurnalının redaksiyasına hücumu həyata keçirib. Jurnalın redaksiyanın hücum edən terrorçular 12 nəfəri öldürmüşdü. Bu hadisə bütün dünyada geniş rezonans doğurmaqla yanaşı Yəmən əl-Qaidəsini bir daha yada saldı. Çünki hücumu həyata keçirənlər Yəməndə əl-Qaidə düşərgələrində təlim keçdiyi məlum olmuşdu. Qeyd edək ki, qruplaşma 2009-cu ildə ABŞ-da terror aktı planlaşdırıb, ancaq terror aktı ifşa olunub. Bundan sonra Vaşinqton Yəmən əl-Qaidəsinə qarşı hücumları artırıb.

Daha sonra ABŞ hökuməti Yəməndə əl-Qaidə ilə mübarizə məqsədilə əməliyyat qüvvələri göndərib. Məhz bu dövrdə terrorçuların ABŞ hərbçilərinə, hətta helikopterlərə hücumu qeydə alınıb. 2011-ci ildə isə Yəmən əl-Qaidəsinin əsas liderlərindən olan ABŞ vətəndaşı Ənvər əl-Əvlaki ABŞ ordusu pilotsuz təyyarələrinin hücumu nəticəsində öldürülüb.

2012-ci ildə Yəmən inqilabından sonra əl-Qaidə bu ölkədə yaranmış xaos nəticəsində xeyli güclənib. Hətta paytaxt Sənada hökumətə qarşı mitinqdə əl-Qaidə üzvü kamikadzenin özünü partlatması nəticəsində 47 nəfər ölüb. İnqilabdan sonra Yəmənin nəzarətsiz bölgələrində təlim düşərgələri quran əl-Qaidə üzvlərinin sayını artırıb. 2014-cü ildə şiə-zeydi husilərin mərkəzi hökuməti ələ keçirməsi ilə Yəməndə vətəndaş müharibəsi daha da alovlanıb. Bu zaman husilərə qarşı savaşan əsas qruplardan biri də əl-Qaidə olub. Ancaq qruplaşma husilərlə müharibə aparan devrilmiş prezident Mansur Hadiyə dəstək verməyib, özləri ayrıca fəaliyyət göstərib. Bu dövrdə əl-Qaidə ilə bəzi yerli qəbilələr arasında ittifaq bağlanması haqda xəbərlər yayılıb. Eyni zamanda Yəmən ordusundakı zeydilərə hücumlar artıb.

Hazırda Yəməndə vətəndaş müharibəsi davam etdiyi üçün əl-Qaidə yaranmış boşluqdan faydalanaraq gücünü və tərəfdarlarının sayını artırıb. Eyni zamanda 2014-cü ildə İŞİD də Yəmənə yerləşib və hücumlar həyata keçirib. Vətəndaş müharibəsi davam etdiyi müddətdə, köklü sülh əldə olunmadıqca Yəməndə əl-Qaidənin mövcudluğunu qoruyub saxlayacağı ehtimal olunur.












Teref.info © 2015
E-mail: n_alp@mail.ru            Telefon: 051 933 93 21            Baş redaktor: Nurəddin (Xoca) İsmayılov
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.