Rusiyanın Ədliyyə Nazirliyi cümə günü “xarici agentlər” siyahısına daha yeni jurnalistlərin adlarını əlavə edib. Siyahıya əlavə edilən jurnalistlər arasında VOA (Amerikanın Səsi), Current Time (Настоящее Время) və BBC-nin də əməkdaşları var.

Siyahıya altı jurnalist daxil edilib. Onların arasında Vaşinqtonda Amerika Səsinin rus xidmətində çalışan Kseniya Turkova və Azadlıq Radiosu ilə əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilən “Настоящее Время” proqramında çalışan İrina Romaliyska da var.

Rusiya tərəfindən “xarici agent” kimi qeyd olunan digər şəxslər BBC-nin Rusiya xidmətinin jurnalistləri Anastasiya Lotareva və Andrey Kozenko, Berlində Karnegi Rusiya-Avrasiya Mərkəzinin tədqiqatçısı və jurnalist Aleksandra Prokopenko, həmçinin sürgündə fəaliyyət göstərən Exo Moskvı media qurumunda jurnalist olaraq çalışan və kimsəsiz uşaqlara yardım edən qeyri-hökumət təşkilatının direktoru Anton Rubindir.

Hakimiyyət tənqidçiləri hədəfə alır
Rusiyanın “xarici agent” qanunu 2012-ci ildə qüvvəyə minib. Müşahidəçilərin dediyinə görə, o vaxtdan bəri bu qanun Kreml tənqidçilərini, o cümlədən qrupları və fərdləri hədəfə almaq üçün istifadə edilib. Ədliyyə Nazirliyi yüzlərlə media qurumunu, jurnalisti və vətəndaş cəmiyyəti qrupunu bu siyahıya daxil edib.

“Xarici agent” olaraq tanınan şəxslər, hətta şəxsi sosial media postları da daxil olmaqla, bütün onlayn məzmunu “xarici agentdən” gəldiyini qeyd etməli və maliyyə məlumatlarını paylaşmalıdırlar. Bu tələblərə əməl edilməməsi cərimə və ya həbsə səbəb ola bilər.

Amerikanın Səsi və Azadlıq Radiosu artıq “xarici agentlər” kimi tanınıb. Turkova fərdi olaraq “xarici agent” elan edilən ilk Amerika Səsi jurnalistidir.

Amerikanın Səsinin direktoru Mayk Abramovitz bəyanatında bildirib ki, Amerika Səsi və onun jurnalistləri qanunla “bütün dünyada etibarlı və nüfuzlu xəbər mənbəyi” kimi fəaliyyət göstərir.

“Biz bu mühüm ictimai xidməti təmin etdikləri üçün təzyiqlərlə üzləşən jurnalistlərimizin yanındayıq və Amerikanın Səsinin təqdim etdiyi həyati əhəmiyyətli məzmunun auditoriyaya çatmasını təmin etməkdə qərarlıyıq,” deyə o qeyd edib.

Turkova Amerikanın Səsinə bildirib ki, Rusiyanın onu “xarici agent” adlandırması “mənasız bir yarlıqdır”:

“Hakimiyyət üçün bu, ‘xəyanətkar’, ‘xalq düşməni’ ifadələrinin sinonimidir. Rus hakimiyyətinin hədəf aldığı şəxslər üçün isə bu, ümumiyyətlə heç bir məna daşımayan boş bir sözdür.”

Əvvəllər Ukraynada çalışan Turkova Krımın işğalı, Donbasdakı müharibə və Moskvadakı repressiyalar barədə məlumat verib.

Vaşinqtona köçdükdən sonra Turkova hələ də çox vacib hesab etdiyi mövzular haqqında yazmağa və danışmağa davam etdiyini bildirir: “İlk növbədə bu, Ukraynada müharibə, Rusiyadakı repressiyalar və təbliğatın roludur.”

“Настоящее Время” proqramının jurnalisti Romaliyska isə bu xəbərə əhəmiyyət vermədiyini bildirib.

“Bu, sadəcə, ‘Настоящее Время’ kanalının mükəmməl işlədiyini, komandamızın əla iş gördüyünü göstərir. Biz hər hansı siyahılardan və statuslardan asılı olmayaraq işimizi davam etdirəcəyik,” deyə o “Настоящее Времяe” kanalına bildirib.

30 jurnalist həbsdədir
Rusiyanın media azadlığı göstəriciləri acınacaqlı vəziyyətdədir. O, 180 ölkə arasında Ümumdünya Mətbuat Azadlığı İndeksində 162-ci yerdədir.

Rusiya eyni zamanda jurnalistləri həbs etmə sahəsində liderdir. Jurnalistləri Müdafiə Komitəsinin (CPJ) cümə axşamı yaydığı məlumata görə, hazırda Rusiyada 30 jurnalist həbsdədir.

Hesabatda qeyd edilib ki, 2024-cü ildə Rusiyanın transmilli repressiyaları “yeni səviyyəyə” çatıb. Xarici müxbirlər və sürgündə olan rusiyalı jurnalistlər barəsində qiyabi həbs qərarları və ya cəzalar çıxarılıb.

CPJ hesabatı bu addımları “qorxutma taktikası” kimi təsvir edib və əlavə edib ki, bu, “Moskvadakı Ukrayna müharibəsi ilə bağlı nəzarəti gücləndirmək istəyinin qorxunc bir nümunəsidir.”