Yerli iqtisadçılar paytaxtda kvadratmetrlərin qiymətinin daha da artacağını gözləyirlər. Buna səbəb tikinti materiallarının qiymətlərinin kəskin artmasıdır - müəyyən mallar dəfələrlə bahalaşıb, artım isə bu bazarın demək olar ki, bütün seqmentlərini əhatə edib.

Yeni qiymət dalğası avtomobil yanacağının bahalaşması ilə izah olunur, lakin qiymət artımı tendensiyası ən çox istehlak edilən avtomobil yanacağı növlərinin - Aİ-92 və dizel yanacağının bahalaşmasından xeyli əvvəl müşahidə olunub. Ən nəzərəçarpan artım koronavirus tədbirlərinin zirvəsində qeydə alınıb - istehsalın azalması və logistik çətinliklər idxalın bahalaşmasına səbəb olub.

Adətən olduğu kimi, yerli tikinti məhsullarının orta qiyməti xaricdəki məhsullarla ayaqlaşmağa çalışıb. Sonrakı bütün illərdə tikinti məhsulları davamlı olaraq bahalaşıb və hökumətin benzin və dizelin qiymətinin qaldırılması ilə bağlı son qərarı bazarda qiymətləri ciddi şəkildə canlandırıb. Yanacaq xərcləri daha yüksək nəqliyyat xərclərinə gətirib çıxarır və son məhsulun maya dəyərini artırır.

Avtomobil yanacağının növbəti dəfə artımı fonunda betonun bir kubmetrinin qiyməti 10 manata yaxın bahalaşıb. İndi bu tikinti materialının qiyməti markadan asılı olaraq, 1 kubmetr üçün 95-108 manatdır. Oxşar aqibət tikinti daşının da başına gəlib - onun qiymətləri iki dəfə artıb və 0,80-1 manat arasında dəyişir.

İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli AYNA-ya şərhində deyib ki, bu məhsulun qiymətləri əvvəllər də ekoloji tələblərin sərtləşməsi səbəbindən qalxıb. Daha sonra Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin monitorinqinə avtomobillərin çəkisi ilə bağlı şikayətlər də əlavə edilib və bütün bunlar birlikdə tikinti bloklarının qiymətinin tədricən artmasına səbəb olub.

Digər şeylər arasında, artım sürətinə fərdi bağ evlərinin fərdi inşaatçıları və tikinti şirkətləri tərəfindən tikinti daşına artan tələb təkan verib. Beləliklə, qiymətlər başlanğıcda idi və avtomobil yanacağının bahalaşması tətik rolunu oynadı. Nəticədə bu məhsulun qiyməti kəskin artıb və indi əvvəlkindən iki dəfə bahadır.

Tikinti qumunun qiymətinin bahalaşma səviyyəsi də heyranedicidir - ən keyfiyyətli qumun bir kubmetrinin qiyməti 18-19 manata qalxıb. Yük daşıyan sürücülərin sözlərinə görə, maşınların yüklənməsi ilə bağlı cəzaların sərtləşdirilməsi nəticəsində tikinti qumunun qiyməti artıb.

Dizel yanacağının bahalaşması da qiymətləri artırıb. Bəzi hesablamalara görə, dizel yanacağının bahalaşmasından sonra iyulda tikinti materiallarının qiymətləri 2 faiz bahalaşıb və bu proses kifayət qədər inandırıcı inflyasiya tendensiyası ilə bağlı olub.

Bunun fonunda əsas tikinti materiallarının, o cümlədən kərpic, səki daşları, şüşə, qum və sementin qiymətləri nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb. Dam örtüklərinin qiyməti artıb, boya məmulatlarının orta qiyməti yüksəlib. Ümumi tikinti materialları bazarı indeksi iyul-avqust aylarında təxminən 3 faiz artıb.

Səbəblərdən danışan ekspertlər artan tələbdə, logistik çətinliklərdə, nəqliyyat xərclərinin artmasında və ümumi inflyasiya fonunda özünü göstərən qiymət artımının geniş iqtisadi nəticələrini qeyd edirlər. İndi daşınmaz əmlak bazarı ekspertləri Bakıda mənzillərin qiymətinin daha da artmasından danışırlar. Onların fikrincə, tikinti məhsullarının bahalaşması, şübhəsiz ki, ölkənin əsas şəhərində daşınmaz əmlakın bahalaşmasına təsir göstərəcək.

Bundan başqa, fərdi bağ evlərinin də qiymətinin qalxacağı gözlənilir. Məsələn, MBA konsaltinq şirkətinin baş direktoru Nüsrət İbrahimovun AYNA-ya dediyinə görə, tikinti materialları seqmentində artım dərhal olmasa da, hər kvadratmetrin qiymətinin artım tempinə təsir göstərəcək. Çünki tikintinin maya dəyərində tikinti materiallarının payı 40-45 faizə, sementin payı isə təxminən 10,5 faizə çatır. Ekspert hesab edir ki, hazır kvadratmetrlərin qiymət artımının uzadılması tələbatın az olması ilə bağlıdır.

Öz növbəsində paytaxt sakinləri iddia edirlər ki, tikilməkdə olan mənzil fondu adi alıcı üçün nəzərdə tutulmayıb və buna görə də geniş maraq kəsb etmir. Vətəndaşlar deyirlər ki, mənzilə tələbat çox olsa da, paytaxtda münasib təklif yoxdur və şəhərdə yeni tikilmiş bir çox mənzillər boşdur. Adi alıcılar üçün nəzərdə tutulmuş ekonom səviyyəli tikinti layihələrinin xüsusilə kəskin çatışmazlığı var.

Müəllif: Emma Rzayeva