2025-ci il iyunun 2-də “Fast Company”də dərc olunan məqalədə innovasiya və liderlik üzrə mütəxəssis Lisa Bodell bildirir ki, komandaların yüksək performans göstərməsi təkcə iş proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə deyil, işçilər arasında psixoloji təhlükəsizliyin yaradılması ilə mümkündür.

Valyuta.az xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, rəhbərlər gündəlik maneələri aradan qaldırmağa fokuslandıqda, daha dərin problem olan qorxunu görməzdən gəlirlər.

Qorxunun qarşısı alınmadan yüksək performans mümkün deyil

Google tərəfindən aparılan iki illik araşdırma göstərib ki, psixoloji təhlükəsizlik yüksək nəticə göstərən komandalar üçün ən vacib amildir. Bu mühitdə komanda üzvləri səhv etməkdən və ya fikir bildirməkdən qorxmadan risk ala bilir, bu da innovasiyaya və öyrənməyə şərait yaradır. Harvard Biznes Məktəbinin professoru Amy C. Edmondson da bu yanaşmanı dəstəkləyərək qeyd edir ki, psixoloji təhlükəsizlik inkişaf və yaradıcılıq üçün əsasdır.

Qorxu bəzən insanlara daha diqqətli işləməyi öyrətsə də, çox vaxt susqunluğa və passivliyə gətirib çıxarır. İnsanlar fikir bildirməkdən və ya problemləri səsləndirməkdən çəkinir, bu isə uzunmüddətli uğura əngəl olur.

Təkcə prosesləri düzəltmək kifayət deyil

Lisa Bodell bu yanaşmanı real nümunə ilə izah edir: ABŞ Poçt Xidməti (USPS) 2000-ci illərin əvvəllərində məhsuldarlıqda azalma, yüksək xərclər və aşağı əməkdaş motivasiyası ilə üzləşmişdi. Texnologiya və iş proseslərinə sərmayə qoyulsa da, işçilər yeni sistemlərlə bağlı problemləri səsləndirməkdən çəkinirdilər. Qorxu hələ də orada idi.
Nəticədə, texniki təkmilləşdirmələr gözlənilən effekti vermədi. Bodell qeyd edir ki, bu kimi hallarda yalnız proseslərin optimallaşdırılması yox, iş mühitində psixoloji rahatlıq yaradılması da zəruridir.

Qorxu və əngəlləri birlikdə azaltmaq

İsveçin maliyyə xidmətləri qrupu SEB, psixoloji təhlükəsizlik və baxış bucaqlarının dəyişdirilməsi üzərində qurulmuş beş aylıq təlim proqramı həyata keçirdi. Bu təşəbbüs komanda içində açıq ünsiyyəti və qarşılıqlı inamı artırdı. Nəticədə, komanda illik hədəflərindən 25% artıq gəlir əldə etdi.

Digər şirkətlərdə də aparılan araşdırmalar göstərib ki, aktiv dinləmə və konstruktiv rəy əsasında psixoloji təhlükəsizlik təlimləri əməkdaşlar arasında münaqişələrin azalmasına, daha effektiv ünsiyyətə və məhsuldarlıq artımına səbəb olur.

Uğurlu komanda yaratmaq üçün rəhbər sadəcə prosesləri düzəltməməlidir. İnsanların bu proseslərdə rahat və inamla hərəkət etməsi üçün şərait yaratmalıdır. Bunun üçün isə aşağıdakı yanaşmalar tövsiyə olunur:

Əngəlləri azaldın: İş axınlarını sadələşdirin, lazımsız addımları aradan qaldırın, resursları əlçatan edin.

Qorxunu azaldın: Rəyləri təşviq edən, səhvləri öyrənmə fürsəti kimi qəbul edən mədəniyyət qurun.

Səlahiyyət bölgüsü aparın: İşçilərə sərbəst qərarvermə imkanı yaradın, bu isə onlarda inamı və təşəbbüskarlığı artıracaq.

Rəhbər kimi nümunə olun: İclas sayını azaldın, köhnə qaydaları ləğv edin, sadələşdirmə
təşəbbüslərinə real dəstək verin.

Lisa Bodell-in fikrincə, əsl liderlik odur ki, həm sistemləri, həm də insanların bu sistemlərdə özlərini rahat hiss etməsini təmin etsin. Məhz bu cür mühitdə insanlar fikir bildirir, risk alır və real dəyişiklik yaradır.

Sərvanə Rəmixanova